tualimforum.com - Bir Zamanlar Maziye Bak, Ne Kadar Şendik!/Türk Tarihinden Hikayeler

Bir Zamanlar Maziye Bak, Ne Kadar Şendik!..

On yedinci yüzyılın başlarında yani bir bakıma Osmanlı
Devleti'nin yükseliş doruğuna eriştiği günlerde İstanbul
nüfusunun ne kadar olduğunu tahmin edersiniz?

Gerçi bizde nüfus sayımı oldukça yeni sayılır ama o
sıralarda İstanbul, dünyanın en büyük şehri idi ve nüfusunun
bir milyon civarında olduğu tahmin ediliyordu. Evet evet,
yanlış okumadınız; yalnızca 1 milyon!

Peki, ya dünyanın öteki ünlü şehirlerinin nüfusları?

Londra : 550.000
Paris : 450.000
Napoli : 270.000
Venedik : 250.000
Lizbon : 210.000
Edirne : 200.000
Milano : 200.000
Amsterdam : 190.000

Fatih, Kanuni, Yavuz dönemlerindeki ihtişam yoktu ama 17.
yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu 600 yıllık tarihindeki en geniş
sınırlara sahipti. 1608 yılında başlayarak 12 yıl süreyle
Osmanlıların o uçsuz bucaksız topraklarında bir inceleme
gezisi yapan Polonyalı Rahip Simeon, İstanbul'dan Edirne'ye
yaptığı yolculuğu ve gördüklerini şöyle anlatıyor:

"Altı günlük bir yolculuktan sonra İstanbul'dan Edirne'ye
vardık. İstanbul -Edirne yolu baştan sona kaldırımla döşenmiş
olup insanlar ve hayvanlar ayakları ıslanmadan, çamurlara
batmadan yürüyorlardı. Her konaklama yerinde taş yapı camiler,
hanlar, hamamlar, misafirhaneler ve hastaneler vardı.
Bahçeler, selviler, çeşmeler ve nefis suların bulunduğu bu
konaklama yerlerinde günde iki defa pilav, yahni, zerde ve
ekmekten oluşan yemek çıkar; geçen kervan bin kişilik de olsa
buralarda konaklar. Herkes yer, içer, dinlenir ve isterse
hamamda yıkanır, sonra da yolculuğuna devam eder. Hayvanların
ihtiyaçlarını karşılamak için de her türlü tedbir
düşünülmüştür. Yol boyunca rastladığımız ırmakların üzerine
kurulmuş 20, 40, hatta 70 kemerli taş köprüler gördük.

Osmanlıların çok meşhur bir taht şehri olan Edirne her
bakımdan bir bolluk şehriydi. Şehrin etrafında geçen üç ırmak;
Davud Peygamber'in, 'Nehrin suları Tanrı'nın şehrine bolluk
verir' sözüne göre halkı şenlendiriyordu."

İşte dünyanın en büyük şehirleri sıralamasında birinci
durumda olan İstanbul, işte bu sıralamada yedinci olan Edirne,
işte bu iki şehir arasında uzanıp giden modern bir yol ve
yabancıların hayranlığı...

Biz de Rahip Simeon'un bu hatıratını okuduktan sonra
dünümüzle bugünümüzü karşılaştırıyor, olur olmaz yağmurlarda
yürünmez hale gelen yollarımızı düşünüp hayıflanıyor ve

"Bir zamanlar maziye bak ne kadar şendik" demekten
kendimizi alamıyoruz.

Kaynak: Dr. Bahattin ERGEZEN