Ege Bölgesi'nin Türkiye Ekonomisindeki Yeri

[Kartal]

Ege Bölgesi'nin Türkiye Ekonomisindeki Yeri

Ege Bölgesi Türkiye'nin batısında olup dağlar denize dik olduğundan ulaşım ve sanayi gelişmiştir.

Ege Bölgesi ilk çağlarda bile ürünlerin bolluğu, çeşitliliği, toprakların bereketi ve iklim güzelliği ile ün salmıştır. İlk madeni para Ege bölgesinde basılmış olup birçok ticaret, sanayi ve bilim merkezi olan kentler kurulmuştur.

Ege Bölgesi Türkiye’de ekonomik faaliyetlerin canlılığı ve milli ekonomiye katkısı bakımından Marmara Bölgesinden sonra gelmektedir.

Bölgenin verimli ovalarında ekonomik değeri yüksek sanayi bitkileri yetişir. Meyve, sebze üretimi yüksek miktardadır. Milli gelirimizin 1/7’si bu bölgenin payınadüşmektedir. Bölge özellikle ihracata yönelik ürünlerle önem kazanmıştır.

Türkiye’de üretilen;

* İncirin %80-82 sini Aydın çevresinde büyük ve küçük menderes ovalarında yetişir.

* Haşhaşın %75-80 ini başta Afyon olmak üzere Uşak, Kütahya, Denizli ve Manisa’nın bazı ilçelerinde tarımı yapılmaktadır.

* Zeytinin %55-60 ı bölgenin batısındaki çöküntü ovaları ve kenarlarında tarımı yapılabilmektedir. En fazla olarak Edremit, Ayvalık, Burhaniye çevresinde yoğunluk kazanmıştır.

* Tütünün % 50-55 ini bölgenin batısında Manisa, İzmir, Aydın, Muğla, Denizli ve çevrelerinde tarımı gelişmiştir.

* Pamuğun %35-40 ı bölgenin batısındaki bütün çöküntü ovalarında tarımı yapılmaktadır.

* Üzümün % 40-45i Manisa, İzmir ve Denizli çevresinde üretimi yapılmaktadır.

* Türkiye Şeker pancarının % 11 i Afyon, Uşak ve Kütahya çevresinde tarımı gelişmiştir.

* Turunçgillerin %11 i bölgenin batısında İzmir’e kadar olan güney kıyılarında ve ayrıca dağların denize dik olasından iç kesimlerin bazı kısımlarında üretilmektedir.

* Tahıl üretiminin onda biri kadarı bu bölgede gerçekleşir. Buğdayın % 10 u Arpanın % 14 ü iç batı Anadolu bölümünde yetiştirilmektedir.

Bu bol miktarda tarım ürünlerinin yetiştirilmesi ülke ekonomisine büyük katkı sağlamaktadır. Türkiye’de ilk demir yolu hattımızın bu bölgede yapılması tarımın çok olması bu yüzdendir. Ege ovalarında kendiliğinden yetişen ve ilaç yapımında kullanılan bir bitki olan meyan kökü, meşe palamudu, şerbetçi otu ve iç batı Anadolu’nun sağladığı tahıl, haşhaş ihraç edilen ürünler arasındadır. Bölge üretimi sayesinde Türkiye Dünya incir üretiminde birinci sırada, üzüm üretiminde ise ilk sıralarda yer almaktadır.

Dış ülkelerde yapılan ticari mallarımızın ihraç yeri olan İzmir limanının korunaklı doğal bir liman olması bölge için büyük bir avantaj getirmektedir ve İzmir’de açılan uluslar arası fuar malların ve bölgenin tanıtımında büyük yere sahiptir.

Ege Bölgesinde daha çok koyun ve keçi beslenir. Büyük kentler çevresinde (İzmir,Manisa,Denizli) kümes hayvancılığı. Muğla, Aydın, Manisa çevresinde arıcılık. Hayvansal besin üretiminin önem kazandığı bölgede denizcilikte ön plandadır. Geçtiğimiz yıllarda az olmakla beraber kıyı kesimlerde balıkçılık, süngercilikte Bodrum, Marmaris kıyılarında geçimkaynağı olmaktadır. Ayrıca şeker fabrikaları ve büyük kentler çevresinde büyük baş hayvancılık, iç kesimlerde de koyun yetiştiriciliği gelişmiştir.

Ege Bölgesi yer altı kaynakları bakımından da zengin bir toprağa sahiptir. Ege Bölgesi krom Kütahya Muğla çevresinde, cevheri üretiminin 1/3’ü ve bunun yanında civa İzmir (ödemiş,Karaburun,çeşme), Uşak Eşmede, demir Edremit Kaz dağı civarında, zımpara taşı İzmir Aydın Muğla çevresinde ve mermer Afyon, Kütahya, Manisa çevresinden çıkarılmaktadır. Zımpara taşı ihraç edilir.

Türkiye’nin en zengin ve en kaliteli linyit yatakları da Ege bölgesinin iç batı anadolu bölümünde yer almaktadır ve bu bölgede önemli miktarda krom çıkartılmaktadır. Türkiye’de yüksek kaliteli Linyitin çoğu buradan elde edilir. Ayrıca bölgede linyitle çalışan termik ve barajlar üzerindeki hidro elektrik santrallerinden elde edilen elektrik ile de yurdumuzun enerji üretimi bakımından önemli bir yere sahiptir.

Bölge endüstri bakımından da Marmara’dan sonra 2. sırada yer alır. Ege de yetiştirilen tarım ürünleri buralarda işlenir. Bölgede şeker; Afyon, Uşak, Kütahya da işlenir. Çimento; İzmir,Denizli, Afyonda üretilir. Dokumacılık Denizli, Aydın,İzmir, Manisa da yapılır. İzmir’de Aliağa petrol arıtma tesisivardır. Bunların yanında İzmir, Manisa, Uşakta Deri-kösele, Kütahya da çini-porselen, Manisa-soma, Kütahya (tunçbilek-seyitömer), Muğla (yatağan-gökova) termik santralleri,Denizli Saray köyde Jeotermal enerji santrali, İzmir’de otomotiv, Manisa, Aydın, Denizli’de elektronik eşya sanayileri vardır. İzmir ve Manisa’da sigara fabrikası açılmayı bekleyen yeler arasındadır.Bunların yanı sıra ulaştırma, sermaye, bankacılık ticaret ve turizm ile Ege Bölgesi gelişmiştir. Bu ekonomik etkinlikler bölge ve Türkiye ekonomisine katkı sağlar.