tualimforum.com - Dev Gezegenler Hangileridir?

Dev Gezegenler Hangileridir?

Güneş sisteminin dışındaki bir astronom, Merkür, Venüs, Dünya, Mars (Merih) ve Pluto gibi gezegenleri pek önemsemeyecek, gezegenler sistemine sadece Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün'den meydana gelmiş gözüyle bakacaktır.

Plüto hariç,dünya ile aynı gurupta kalan gezegenler ve Jüpiter, Satürn,Uranüs ve Neptün gibi dev gezegenler, asteroid kuşakla birbirlerinden ayrılmış durumdadırlar. Üç küçük gezegen bu kuşağın iç tarafında,dev gezegenler de ötesinde bulunmaktadır. (NOT: Küçük gezegenlere "asteroid" adı verilir).

Jüpiter asteroidler'in ötesindeki ilk dev gezegendir. Bütün sistemin egemen gezegeni olan Jüpiter, aynı zamanda Güneş sistemindeki en büyük gezegendir. Ekvator kuşağında çapı 142. 000 kilometre,kutuplarında ise 132.700 kilometredir.Başka türlü söylemek gerekirse,çapı dünyanın çapından kat kat fazladır. Fakat tıpkı Güneş gibi Jüpiter de dünya kadar yoğun değildir. Bilimsel yöntemlerle yapılan incelemeler, Jüpiter'in kaya yapısındaki çekirdeğinin sıvı gaz tabakalarıyla çevrelenmiş olduğunu belirtmektedir. Gezegenlerin,hatta dev gezegenlerin en büyüğü olan Jüpiter'in uydu ailesinde geniştir.Jüpiter'in on iki ay'dan meydana gelen bir uydu ailesi olduğu keşfedilmiştir. Bunlardan dördü çok büyük olup, ünlü İtalyan bilim adamı Galilei Galileo tarafından 1610 yılında bulunmuştur. Sözkonusu aylardan iki tanesi yaklaşık olarak bizim ay'ımız büyüklüğünde, öteki ikisi ise daha büyüktür. Jüpiter'in en belirgin özelliklerinden biri de güçlü radyo dalgaları yayınlamasıdır. Jüpiter'in yüzeyindeki "Büyük Kırmızı Nokta" uzun süre astronomlar ve bilim adamları için büyük bir merak kaynağı olmuştur. Kendi ışığını yaymayan Jüpiter'de acı bir soğuk egemendir. Yüzeyindeki ısının 'O' m altında 216 derece olduğu ölçülmüştür.

Öteki dev gezegenlerden Satürn,Uranüs ve Neptün dış görünüş itibariyle belirli ölçüde Jüpiter'i andırırlar. Uranüs ve Neptün'ün çapları, Jüpiter'in çapının yarısından biraz daha azdır. Buna karşılık, Satürn'ün çapı Jüpiter'in çapının 3/2 si kadardır. Satürn gezegenlerin en az yoğunlukta olanıdır. Yoğunluğu sudan daha azdır.

Bir teleskopla bakıldığında, Satürn'de ilk dikkatimizi çeken şey ekvatorunun çevresindeki parlak (ışıklı), ince bandlardan meydana gelmiş halkadır. Halkanın bütünü boyunca, dış kenarından iç kenarına mesafe 171. 000 mildir. Fakat kalınlığının 10 mili aştığına ihtimal verilmemektedir. Satürn'ün halkasından başka on tane de uydusu vardır. Satürn, Güneş çevresindeki dönüşünü yaklaşık olarak 29 1/2 yılda tamamlar.

Satürn'ün son uydusu Janus 1966 yılında keşfedilmiştir.Bilim adamları, Satürn'ün halkasının ayrı ve her biri kendi yörüngesinde hareket eden zerreciklerden meydana geldiğini ileri sürmektedirler.

Uranüs ve Neptün Jüpiter'e çok benzerler. Uranüs'ün beş, Neptün'ün ise iki tane uydusu vardır.