tualimforum.com - Çocuklar Neden Yalan Söyler

Çocuklar Neden Yalan Söyler

Çocuklar Neden Yalan Söyler-Cocukta Yalan Aliskanliklari-Cocuklarin Yalan Söyleme Sebebleri-Cocuk Ve Yalan

Bize bir anne geldi. “Doktorhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg dedihttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg oğlum sık sık yalan söylüyor. Yaşadığını söylediği hikâyeler uyduruyor. Ailece yalandan nefret ederiz. Çocuğuma yalan söylediğimizi hiç hatırlamıyorum. Bu durum beni çok üzüyor. Defalarca yalanın kötü bir şey olduğunu söylediğim halde vaz geçiremedim. Size gelmekten başka çarem kalmadı.”
Anneyi dinlediktenhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg çocuk ve aile hakkında birkaç soru sorduktan sonra konu anlaşıldı. Tebessüm ederekhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg “Boşuna telaşlanmışsınızhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg ortada yalan diye bir şey yokhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg çocuğunuzun davranışları gayet normalhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg” dedim.
Anne rahatlayacağı yerde iyice telaşlandı:
–Nasıl olurhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg söylediklerinin yalan olduğununu ben biliyorum. Hattahttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg bir defasındahttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg sıkıştırdığım zaman “Yalan söylemiyorumhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg sen de vardınhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg beraber otobüse bindikhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg” dedi.
Bu son sözler üzerine olay iyice aydınlanmıştı.
–Boşuna telaşlanmışsınızhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg dedimhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg olay gayet basit. Çocuk size rüyasını anlatmış.
Anneye gerekli açıklamaları yaptıktan ve örnekler verdikten sonra ancak ikna edebildim.
Yalan söylediğinden yakındığı oğluhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg üç buçuk yaşındaydı ve ilk çocuğuydu. Anne olaya yetişkin gözüyle baktığı için yanılıyordu. Ona görehttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg olmamış bir olayı olmuş gibi anlatmak ve kendisini olayın kahramanı olarak göstermek yalancılıktı. Annenin verdiği bilgiye görehttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg çocuğun yalan söylemesi için bir sebep yoktu. Anne ve baba çocuklarını seviyorhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg ona değer veriyorhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg yeterince zaman ayırıyorlardı. Aşağıda anlatacağımız gibihttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg çocuğu yalan söylemeye iten çeşitli sebepler vardır. Bunların başında “güvensizlik duygusu” gelir. Sevildiğinden ve kendisine değer verildiğinden emin olmayan çocukhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg kendisinin merkezinde olduğu hikâyeler uydurarak dikkat çekmek ve güven kazanmak ister. Ancakhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg burada yine amacı yalan söylemek değildir. Vakamızdaki çocuğa gelincehttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg teşhisimize görehttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg çocuk anneye ve babaya gördüğü rüyaları anlatmaktadır. Dört yaşına kadar çocuklarda benmerkezci (egosantrik) bir kişilik hâkimdir. Eşyaya ve olaylara kendi gözleriyle bakarlar. Dünyanın merkezinde kendileri vardır. Canlı-cansız ayırımı yapamazlar. Kendileri canlı olduğuna görehttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg her şey canlıdır. Bindiği oyuncak at ile gerçek at arasında fark yoktur. Onunla canlıymış gibi konuşur. Bu yaştaki çocuklarhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg rüya ile gerçek dünya arasında ayırım yapamazlar. Rüyayı yaşanmış olarak algılarlar. Vakamızda “yalan söylemiyorumhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg sen de vardınhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg beraber otobüse bindikhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg” sözlerinden bunu anlıyoruz. Eğer anne çocuk gelişimi ve psikolojisi hakkında bilgi sahibi olsaydı bize gelmesine gerek kalmazhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg olayı kolayca çözerdi.

Yalan söylemek bir davranış bozukluğudur
Beş yaş ve üzerindeki çocuklarda “yalan” bir davranış bozukluğu olarak değerlendirilir. Eğer buna tırnak yemekhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg altını ıslatmakhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg kekemelikhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg tikhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg inatçılıkhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg tembellikhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg saldırganlıkhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg korkaklıkhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg içe kapanıklık gibi bir veya birkaç davranış bozukluğu da eşlik ediyorsa durum ciddi demektir.
Gelişmiş elektronik cihazlardahttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg her biri farklı görevler yapan yüzlerce devre vardır. Bu devrelerden biri arıza yaptığı zaman devreye bağlı bir uyarı sinyali harekete geçerek kullanıcıyı uyarır. Bilgisayar kullananlar bunu çok iyi bilirler. Arıza giderilmediği ve çalışmaya devam edildiği taktirde bilgisayar sağlıklı çalışmadığı gibihttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg zamanla daha ciddi arızalar ortaya çıkacaktır. Aynen bunun gibihttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg çocuklarda ortaya çıkan bir davranış bozukluğu farkedilmez veya ciddiye alınmazsa zamanla daha ağır bozukluklar buna eşlik edecekhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg tedavisi güç ruh sağlığı problemleri ortaya çıkacaktır. Anne babalarhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg çocuklarında gördükleri bir davranış bozukluğunuhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg ruh sağlığının tehlikede olduğunu haber veren bir uyarı sinyali anlamına geldiğini bilmelihttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg çocuğu suçlayarak veya baskı kurararak bunu gidermeye çalışmamalıhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg “Ben nerede yanlış yaptım?” sorusuna cevap arayarak olaya yaklaşmalıdır.

Çocuk yalan söylemeyi bizden öğrenir
Amerika’da çalıştığım okullarda çocukların yalan söylediklerine ve kopya çektiklerine hiç rastlamadım. Yine üzülerek ifade edeyim kihttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg Türkiye’de çalıştığım okullarda en dindar aile çocuklarının bile sıkıştıklarında yalan söylediklerine ve kopya çektiklerine çok rastladım. Neden Amerikalı çocuk yalan söylemez de Türk çocuğu yalan söyler? Sorunun cevabı gayet basit: Çocuk yalanı aileden öğrenmektedir. Belki doğrudan değilhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg ama dolaylı yoldan çocuğa yalanı biz öğretiyoruz. Telefona cevap vermeye giden çocuğunahttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg “Beni filanca sorarsa evde yok dersinhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg” diyen bir baba veya anne dolaylı yoldan çocuğa yalan söylemeyi öğretmektedir. Yine okul yıllarında nasıl kopya çektiğinihttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg bulduğu yeni kopya çekme usulleriyle öğretmenini nasıl atlattığını övünerek anlatan bir baba çocuğunu kopya çekmeye ve kolay yoldan not almaya özendirmektedir.
Bayanlar arasında sık kullanılan “beyaz yalan” sözünü duymuşsunuzdur. Kimseye zararı olmayan yalana beyaz yalan denirmiş.
Bir kimseye yalan söylemekle onu aldatmış olmuyor muyuz?
Aldatmanın siyahı ve beyazı olur mu?

Çocuk ilgi çekmek için yalan söyler
Yalan söyleyen çocuğun yaşına bakılır. Eğer beş yaşın altında isehttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg yalan söylemenin amacı kesinlikle aldatmak değildir. Yeterli sevgi alamayan veya gördüğü sevgiden emin olmayanhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg ilgi eksikliği yaşayan çocuklar dikkatleri kendi üzerlerine çekmek için hikaye uydururlar. Bu çocuklarhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg azarlanmak ve dayak yemek pahasına da olsa her çareye baş vururlar. Yaramazlık yapan ve yalan söyleyen çocukların amacı anne babayı kızdırmak ve çileden çıkarmak değildir. Ancakhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg yaramazlık yapmalarına rağmenhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg yeterli ilgiyi elde edemezler ve sevildiklerinden emin olamazlarsa saldırgan bir kişilik geliştirmeye başlarlar.

Çocuk güven kazanmak için yalan söyler
Ana okuluna ve ilköğretim okuluna devam eden çocuklarda sık görülen bir yalan türüdür. Eğer çocuk derslerinde başarılı değilsehttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg okulda ve ailede tembelliği başa kakılıyorhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg horlanıyorhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg aptal yerine konuyorsa; bu çocukta telafisi zor bir aşağılık duygusu gelişmeye başlar. Kendini değersizhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg aptalhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg işe yaramaz biri olarak görmeye başlar.
Hiçbir çocuk bilerek tembelliğe ve başarısızlığa razı olmaz. Onu başarısızlığa iten sebepler vardır. Meselahttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg hiperaktivite ve dikkat eksikliği bozukluğu olan bir çocukhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg dikkatini uzun süre yoğun tutamayacağı için istese de fazla başarılı olamaz. Dikkati sık sık başka şeylere kaydığı için sınıfta anlatılanları aklında tutamaz. Sırasında rahat oturamaz. Öğretmenini ve arkadaşlarını rahatsız edecek davranışlarda bulunur. Ev ödevlerini gerektiği gibi yapamaz. Tembellik ve başarısızlık bu çocuğun suçu değildir. Tedavi edilmesi gerekir. Hiperaktif çocuklarhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg başarısızlıklarını örtmek ve güven kazanmak için yalan söyler.
Her insan gibihttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg çocuk da toplum tarafından beğenilmek ve taktir edilmek ister. Çocuk ilk beğeniyi anne ve babasından bekler. Sevilenhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg ailede adam yerine konanhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg değer verilen ve iyi davranışları taktir edilenhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg zekası normal bir çocuğun başarılı olması beklenir ve başarılı da olur. Derslerinde başarısızhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg arkadaşlarıyla geçimsizhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg davranış bozuklukları olan ve sık yalan söyleyen bir çocuk bize getirildiği zaman; ilk iş olarak aileyi inceleriz. Beyinde arıza bırakacak bir hastalık geçirip geçirmediğinihttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg doğumunun normal şartlar altında gerçekleşip gerçekleşmediğini araştırırız.

Çocuk cezadan kaçmak için yalan söyler
Dürüstlüğü ve doğru sözlülüğü karşısında ceza gören bir çocukhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg cezadan kaçmak için yalan söyleyebilir. Cezalandırma dayaktan ibaret değildir. Dayak en kötü disiplin aracıdır ve eğitime olumlu bir katkısı yoktur. Günah keçisi gibi devamlı suçlananhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg kendisini savunmasına izin verilmeyenhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg başkalarıyla kıyaslanan çocuklar da bir anlamda cezalandırılmış demektir. Eğer sınavdan aldığı düşük notu söylediğinde azar işitirhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg “Yine mi zayıf aldınhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg bu notlar ne zaman düzelecekhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg ne zaman çalışmaya başlayacaksın?” suçlamalarıyla karşılaşırsa; bir sonraki zayıfını söyleme cesareti gösteremeyecekhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg yalana baş vuracaktır.

Yalan söyleyen çocuğun kendisine saygısı kalmazhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg kendisinden utanır. Özgüvenden yoksundur. Yeteneklerinin ve sahip olduğu değerlerin farkında değildir. Kendisini değersiz ve işe yaramaz olarak görür.
Anne babalarhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg çocuklarının fizik sağlığı ile ilgilendikleri kadar ruh sağlıklarıyla da ilgilenmelidir. Ruh sağlığı bozulmuş bir çocuğun fiziksel ihtiyaçları fazlasıyla yerine getirilse bile hastalıklı bir kişilik geliştirecektir. Yüksek makamlara gelmesihttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg büyük paralar kazanması onu mutlu etmeye yetmeyecekhttp://www.tualimforum.com/images/nkt.jpg içinde hep ruhsal bir açlık hissedecektir.

ALİ ÇANKIRILI