Gördes İlçesi -Manisa Gördes İlçesi

[Kedi]

Gördes İlçesi -Manisa Gördes İlçesi


Gördes ilçesinin ne zaman kurulduğu ve ilçenin nereden geldiği kesin olarak bilinmemektedir. İlk çağlardan bu yana önemli bir yerleşim bölgesi üzerinde bulunan GÖRDES, Şarl Leksiyon'un 1842 tarihinde yazdığı "Küçük Asya" adlı kitapta iyonluların Atina kralı Kadüz'ün oğlu tarafından kurulduğu yazılmaktadır.

İlk çağlarda Gördes'e Anadolu'nun birçok yerleşim yerlerinde isim olarak kullanılan "Gördes" denilmekteydi. Bugünkü Gördes Lidya'da bir şehir olup, daha sonraki devirlerde " Julıa Gordes" adını almıştır.

Gördes ismi yabancı kaynaklarda Guerdez olarak geçer. Evliya Çelebi Gördes'ten " Gördes şehri Köritöz " olarak söz eder. Halk arasında ise, bölgeye ilk yerleşen "Kördost" adlı göçebelerin adının zamanla Gördese'e dönüştüğü ve bölgenin isminin buradan geldiği anlatılmaktadır.

Gördes, sırasıyla Persler, Makedonyalılar, Romalılar ve Bizans İmparatorluklarının egemenliklerinde kalmış, 1071 Malazgirt zaferinden kısa bir süre sonra Türklerin eline geçmiştir. Selçuklu devleti'nin yıkılmasından sonra Saruhanlı Beyliğinin sınırları içinde kalmış, 1641 yılında Gördes'ten geçen Evliya Çelebi'nin belirttiği gibi; Büyük İskender tarihinden sonra Yankoa Kralının Veledi Nakeplerinden Köritöz adlı kral'ın elinden Saruhanoğlu Yakuphan tarafından fethedilmiştir. Bedesti Ulaş Bey'e daha sonra Yakup Şah'ın Kızının nikahı sonrasında çeyiz yoluyla Yıldırım Beyazıt Han'ın eline, dolayısıyla Osmanlı İmparatorluğu topraklarına katılmıştır.

Gördes kurtuluş savaşı sıralarında sürekli savaş sahası olmuş ve ilk defa 15 Temmuz 1920'de Yunan kuvvetleri tarafından istila edildikten sonra, 14 ay kadar Yunan işgalinde kalmış ve 5 Eylül 1922'de kurtarılmıştır. Kurtuluş savaşı tarihinde adından en çok söz edilen kişilerde Gördes kızı Makbule hanım (Şehit Makbule Hanım) ile Ege'de Kuva-yı Milliye Teşkilatını kuran Hacı Ethem (Büke) Bey Gördes'in yetiştirdiği iki önemli isimdir.

23 Ocak 1940 tarihinde eski (aşağı) Gördes'te şiddetli bir toprak kayması olmuş, yabancı uzmanlarca yapılan çalışmalar sonucu 1948 yılında bugünkü yerleşim, yeni ilçenin kurulması çalışmalarına başlanmış ve şehir 1948 yılında yeni yerleşim yerine taşınmıştır.

Gördes'in yeni yerleşim yerine nakli ile ilgili olarak 09.01.1950 tarihli 5511 sayılı, 06.06.1952 tarihli ve 5948 sayılı yasalar çıkarılmıştır. (Her iki yasa 27.10.1988 tarih ve 3488 sayılı kanunla yürürlükten kaldırılmıştır.) Yapım çalışmaları kademe kademe sürdürülmüş, en son 101 evler yapılarak 1966 yılında sonuçlandırılmıştır.

İlçemiz Ege Bölgesinde, Manisa iline bağlı olup, Manisa'nın Kuzey-Doğusuna düşmektedir. İlçemizin doğusunda Demirci ve Köprübaşı, güneyinde Salihli, Batısında Akhisar ve Kuzeyinde ise Balıkesir iline bağlı Sındırgı ilçeleriyle komşudur.Gördes deniz seviyesinden 680 Metre yüksekliktedir. İlçe toprakları küçük akarsu vadileriyle yarılmış bir yayla görünümündedir. İlçenin yazları kurak ve sıcak, kışları ılık ve yağışlı bir iklimi vardır. Yıllık yağış ortalaması 500 - 700 M3 arasında değişmektedir. Ortalama sıcaklık 11 - 13 c° dir. Ormanlık alanları ilçemizin toplam alanında %45 gibi önemli bir yer tutmaktadır.

Köy ve kasabaların nüfusu 27,926 ya düşmüştür. İlçe merkezi nüfusu binde 8 oranında artmıştır. İlçemizin genel nüfus toplamı 38,129' dur, kadın ve erkek genel nüfus içerisinde eşit orandadır. Km2'ye 31 kişi düşmektedir. Yıllık nüfus artışı binde 13,71 dolaylarındadır. Toplam nüfusun %20'si kentlerde, %80'i ise kırsal alanda yaşamaktadır. Nüfusun konuştuğu ana dil TÜRKÇE'DİR. 2000 genel nüfus sayımı sonucuna göre ilçe merkezinin nüfusu 10,850, köy ve kasabaların toplam nüfusu ise 27,279'dur .

İlçe merkezinde 8 mahalle toplam 3100 civarında konut vardır. Konutlar genelde tek katlı ve bahçeli olup, tek tip yapı tarzı hakimdir. Bu konutların büyük çoğunluğu Gördes ilçesinin yeni yerleşim yerine nakli safhasında yapıldığı için tek tip konut yapımına egemen olmuştur.

... İlçenin en temel kaynağı tütüncülüktür. Ancak üretimin fazlalığı nedeni ile tütün üretimine kota konulması cihetine gidilmektedir.ilçemizde Son yıllarda haşhaş dikimi de yapılmaktadır.

Anadolu Türk halılarının düğüm tekniğine isim veren Gördes halıcılığı XVII. YY'dan itibaren yaygınlaşmaya başlamış, kısa sürede Anadolu'nun ünlü halı merkezlerinden biri haline gelmiştir.

..... Gördes düğümü denen çift atmalı bir düğüm vardır ki; tüm Anadolu'ya yayılmış Türk halılarını öteki ülkelerin halılarından ayıran bir özellik olmuştur. Gördes düğümü hem halının ömrünü uzatır, hem de halıya bir kadife inceliği verir. Yurt içinde ve yurt dışında bir çok müzede örnekleri bulunan halılar genellikle seccade tipindedir. Yün malzeme ile, Gördes düğümü tekniği ile dokunmuş, ipleri kök boya ve doğal boyalarla boyanmış Gördes halılarında kırmızı, kahverengi, mavi, lacivert ve beyaz renkler hakimdir.