tualimforum.com - Logaritma Cetvelleri

Üslü olarak verilen bazi ifadelerin gerçek degerlerini, dogrudan dogruya bulmak, matematik yönünden yapilmasi zor bir islemdir. Kaynaklar, bu tür, birtakim hesaplamalari, kolaylikla yapilmasini saglayan, logaritmayi ilk kullanani, John Napier (1550 - 1617); oldugunu göstermekte.

John Napier tarafindan, bu konuda "Minifici Logaritmorum Canonis Descripto" (bir logaritma cetveli tanimi ve iki ayri trigonometri ile bütün matematik hesaplarinda kolay ve çabuk kullanilmasina genel açiklamasi); adli, zamanin bilim dili olan Latince olarak kaleme alinmis eser, ilk kez 1614 yilinda Edinburg sehrinde yayinlandi. Böylece logaritma adini da John Napier koymustur.

Bir logaritma çizelgesinin hazirlanmasinda, taban olarak 1 den büyük sayi seçilebilir. Napier, çizelgesini (e); tabanina göre hazirlamistir. Fakat çizelgeyi tamamladiktan sonra, (e); sayisini almakla, zor bir sistem ortaya koydugunu, uygulamasi sirasinda farkina vardi. Daha sonraki yillarda, 10 tabanli, yeni bir logaritma sisteminin hesaplama islerinde büyük kolayliklar saglayabilecegini düsündü. Fakat, bu yeni sisteme ait, düsündügü temel ilkeleri, bizzat ortaya koyamadan öldü. Ömrünün son günlerinde, arkadasi olan, Ingiliz matematikçi ve astronom Henri Briggs'ten (1551 - 1630); düsüncelerinin tamamlanmasini istedi.

Henri Biggs, bu istege uyarak, 10 tabanina göre, bir logaritma cetveli hazirlayarak, 1617 yilinda yayimlamistir. Bu eser, 1'den 1000'e kadar olan sayilarin 14 ondalikli logaritmalarini gösterir. Henri Briggs, ilk logaritma cetvellerinin yayimindan 7 yil sonra, yani 1624 yilinda; önceleri, 1'den 20.000'e daha sonra da, 90.000'den 100.000'e kadar olan sayilarin 14 ondalikli logaritmalarini kapsayan Logaritmik Aritmetik adli bir eser daha yayimladi.

Daha sonra, Hollandali matematikçi Adrien Vlacq, Henry Briggs'ten eksik kalan, 20.000'den 90.000'a kadar olan sayilarin logaritmik degerlerini hesap etti ve cetvellerini 1626 yilinda, Briggs' in adi altinda, Goude'de yayimladi. Bu yeni çizelgeler, 10 ondalikli olup, 1'den 1.000.000'a kadar sayilan , ve 0 dereceden 90 dereceye kadar olan açilarin, 1'er açi dakikasi aralikli olarak, için sinüs, tanjant ve sekantin logaritma degerlerini kapsiyordu. Ayrica, her biri 10" için, sinüs ve tanjantin logaritmalarina iliskin bir çizelge yayimlandi. Logaritma cetvelleri üzerine eser hazirlayanlar, Adrien Vlacq' in bu eserini temel kabul ederler