30 Mayıs

[Okyanus]

30 MAYIS


1936 - Atatürk'ün, akşamüzeri Florya'ya gidişi, geceyi burada geçirişi.

1929 - TBMM'de yapılan görüşmeler sonunda eski Bahriye Vekili Mahmut Muhtar Paşa'nın, Seyrisefain İdaresi için vapur alımında yolsuzluk yaptığı gerekçesiyle Divan-ı Ali'ye sevkedilmesi kararlaştırıldı.
Atatürk'ün, 28.5.1929 günü İstanbul'da toplanan "4. Uluslararası Ajanslar Kongresi"nin saygı telgrafına cevabı: "Hakkımda gösterilen samimî duygulara teşekkür eder, başarılar dilerim."

1925 - Atatürk'ün, Vakit gazetesi başyazarı Asım (Us)'a ziraat hakkında demeci: "...Biz memleketimizde 20 milyon Türk'ü bugünkü iptidaî vasıtalarla çalışmaya bırakırsak bu Devlet hiçbir zaman kurtulamaz. Memleketimizin en büyük servet kaynağı topraktır. Türkiye Cumhuriyeti, topraktan çıkan servetle yaşıyor."

1924 - Fikriye Hanım'ın Ankara'da intiharı. Fikriye Hanım, Münih'ten İstanbul'a döndükten sonra, Atatürk'ün Ankara'ya gelmesine izin vermemesi üzerine kısa bir süre İstanbul'da kalmış, daha sonra Gelibolu'ya giderek, eskiden tanıdığı bir ailenin evinde bir sene kadar misafir edilmiştir. Ancak 1924 yılı mayısının sonlarında, başkasına ait bir nüfus cüzdanını kullanarak Gelibolu'dan İstanbul'a, oradan da Ankara'ya gelmeyi başarmış, 30 Mayıs günü Atatürk'le görüşmek üzere Çankaya'ya gitmişti. Köşke varışında bu arzusunun yerine getirilemeyeceği kendisine söylenildiği zaman, geri dönmek üzere -beklemekte olan- payton'a binmiş, payton'da, yanında taşıdığı tabanca ile intihar etmiştir.

1921 - Çankaya Köşkü, Mustafa Kemal'e armağan edildi.
Atatürk, köşkü bir yazı ile orduya bağışladı.
Ankara halkının, Çankaya'daki köşkü sahibinden satın alarak Atatürk'e hediye edişi; ancak Atatürk'ün bu hediyeyi, vatanı koruyan millî orduya bağışlaması (Atatürk, bu kararını, bugün Millî Savunma Bakanlığı'na bildirmiş ve tapu tescilini yaptırmıştır).


1920 ( 30 - 31) - Cafer Tayyar'a (Eğilmez), Edirne Müdafaa-i Hukuk Merkez Heyeti'nce Trakya Müdafaa-i Milliye Kumandanı sanı verildi.

1920 - Kazım Karabekir Paşa'nın, Ankara hükümetine Ermeniler'e karşı harekete geçme önerisinde bulunması.

1920 - Fransa ile Ankara'da imzalanan mütareke (Ateşkes Anlaşması) yürürlüğe girdi. (20 gün için)
TBMM hükümeti ile Fransa arasında imzalanan 20 günlük ateşkesin yürürlüğe girmesi.

1919 - Damat Ferit Hükümeti, 25 Mayıs 1919’da bütün gösterileri yasaklar. Halk, dua etmek amacıyla 30 Mayıs 1919 Cuma günü, Sultanahmet Camii’nde toplanır. İzmir şehitleri için mevlüt okutulur. Halkın katıldığı tören, gösteriye dönüşür.
İstanbul'da miting ve gösterilerin yasaklanması üzerine Sultanahmet'te halk dua etmek amacıyla biraraya geldi. Toplantıda Hamdullah Suphi (Tanrıöver), İsmail Hakkı Bey ve Şükûfe Nihal konuştu.
Atatürk'ün, işgalleri protesto amacıyla mitingler yapılması ve Büyük Devletler mümessilleriyle Babıâli'ye etkili telgraflar çekilmesi emri üzerine, beliren millî faaliyetin mahiyeti ve genişliği hakkında bilgi edinmek isteyen Harbiye Nezareti'ne Havza'dan cevabı: "...İstanbul'a çekilen telgrafların tamamen milletin sinesinden fışkıran teessüratın birer aksi olduğunu arz eylerim. Bu heyecan memleketin en ıssız köşesine kadar şâmildir, umumîdir."
Atatürk'ün, Havza'dan Kâzım Karabekir'e, "Ermenilerin Kars ve Sarıkamış'ta asker yığdıkları haberlerinin kaynağı ve doğruluğu" hakkında bilgi isteyen telgrafı: "İtilâf hükümetleri, atadan kalma meşru hakkımız olan toprakları çiğnemeyi Hristiyanlık adına bir hizmet addediyorlar. Bu cümleden olarak Ermenilere vilâyetlerimizi peşkeş çekmeleri de ihtimal dahilinde bulunuyor. Kanaatimce böyle bir hali biz, çarpışmaya başlangıç saymaya, meşru topraklarımızı ve millî bağımsızlığımızı kurtarmak için mecburuz!"

1915 - Çanakkale'de, Ağıldere bölgesinde İngilizlerle şiddetli çarpışmalar olması (31 Mart 1915 günü de devam eden Ağıldere muharebesi, Anafartalar Bölgesi Komutanı tarafından başlatılmış, ancak Atatürk tarafından idare edilerek başarı ile sonuçlandırılmıştır.
İngilizlerin, Arıburnu cephesinde 19. Tümen'in sol kanadını oluşturan 27. Alay cephesine taarruzu; ancak ağır kayıplar verdirilerek geri çekilmeye mecbur edilişleri. (Düşman, bu taarruzu Ağıldere muharebesi devam ederken, yedekteki kuvvetlerimizi bu cephede tespit etmek için yapmıştır).
Atatürk'ün, Maydos'taki karargâhından Madam Corinne'e Fransızca mektubu: "...İki aydır buradayım ve Çanakkale Boğazı'nı, Müttefiklerin çıkarma girişimlerinde bulunan donanmalarına ve kuvvetlerine karşı savunuyorum. Bu ana kadar hep muvaffak oldum ve aynı yerde kalırsam, kuvvetle ümit ediyorum ki, daima da muvaffak olacağım. Burada benim ismimin duyulmamasına hayret etmemeli; çünkü ben, mühim bir muharebenin kahramanı olarak Mehmet Çavuş'a şeref kazandırmayı tercih ettim. Tabiî şüphe etmezsiniz ki, muharebeyi idare eden sizin dostunuzdu ve savaş gecesi, muharebe edenlerin saflarında Mehmet Çavuş'u bulan da o idi!"

1913 - I. Balkan Savaşı sona erdi.
Londra Antlaşması.
(Midye-Enez çizgisi batısındaki tüm topraklar söz konusu devletlere bırakılır).
Osmanlı Devleti'nin, Balkan Devletleri ile Londra Barış Antlaşmasını imzalaması. Bu antlaşma ile Osmanlı Devleti Midye-Enez hattını sınır olarak kabul etmiş, Edirne'yi Bulgaristan'a bırakmıştır.

Kaynak:edebiyatogretmeni.net