tualimforum.com - Bel Agrısı Teşhis ve Tedavisi

Bel Agrısı Teşhis ve Tedavisi

Bel ağrısı tipleri:
Bel ağrıları en yaygın problemlerden ve en çok doktora gitme sebeplerinden biridir. Doğrusu, her 5 yetişkinden 4 ü, hayatının bir döneminde belinin bir noktasında ağrı şikayeti yaşamaktadır.
İlginçtir ki, ağrının şiddeti fiziksel hasarın boyutları ile ilgili değildir. Basit bir kas spazmı, yürümeyi hatta ayağa kalkmayı zorlaştıracak şiddette ağrıya yol açabilirken, geniş bir disk fıtığı, yada ileri derecede bir disk dejenerasyonu tamamen ağrısız olabilir.
Bel ağrısının sebepleri çok karmaşık olabilir ve bel bölgesinde ağrıya yol açabilecek çok sayıda yapı bulunmaktadır. Ağrıya yol açan yapıların bazıları:
· Belden bacağa doğru uzanan geniş bir sinir kökü irrite olmuş olabilir.
· Omurgada daha küçük bir sinir kökü irrite edilmiş olabilir.
· Bel kaslarından geniş bir parçası (örn: erector spinae) strain olmuş olabilir.
· Kemik, bağ yada eklem dokuları yaralanmış olabilir.
· Omurgalar arası diskler yaralanmış olabilir.
Şunu belirtmek gerekir ki; birçok tip bel ağrısının anatomik sebepleri bilinmemektedir fakat ağrı gerçektir ve tedaviye ihtiyacı vardır. Bununla beraber çoğunlukla bel ağrıları genel sebeplerden (kas zorlanması vs.) yada dejeneratif disk hastalığı, bel fıtığı gibi spesifik nedenlerden kaynaklanabilmektedir.
Bu yazı, bel ağrılarına ve belirtilerine dair genel bir bakış sağlayacaktır. Bel ağrılarının çok büyük bölümü, zaman içerisinde daha iyi hale gelir ve bu sırada manipülasyonlar, fizik tedavi, ağrı kesici ilaçlar vb. kullanılarak yapılan konservatif tedaviden fayda görülür. Ancak şunu belirtmek gerekir ki bazı bulgular acil ameliyat gerekliliğini işaret edebilir.
Acil ameliyat gerekliliği gösteren bel ağrısı tipleri:
Acil cerrahi girişim gerektiren ciddi bir tıbbi durum olduğuna işaret eden bulgular vardır ki, hasta bunları hissetiğinde acil tıbbi bakım yardımı almalıdır. Bu bulgular şöyle sıralanabilir.
· Dışkısını ve/veya idrarını tutamama durumu (cauda equina sendromu)
· Bacakta gün geçtikçe zayıflama, (cauda equina sendromu)
· Karın ve bel bölgesinde şiddetli ve devamlı ağrılar
Yüksek ateş ve titremesi olan hastalar, yakın zamanda kilo kaybı olan kanserli hastalar yada şiddetli travma geçiren hastaların acilen tıbbi bakım almaları gereklidir.

I- KAS STRAİNİ’NE (zorlanması-yırtılması) BAĞLI BEL AĞRILARI
Ani şiddetli bel ağrılarının önemli kısmı, ağır kaldırma, ani hareket, düşme vs. sonucunda oluşan kas strainleri nedeniyle oluşur. Çok ciddi bir sakatlık olarak görülmese de kas zorlanmaları, birkaç saat, birkaç gün, hatta birkaç hafta süren çok şiddetli bel ağrılarına yol açabilir.
Bir kas straini ya da yırtılması ardından o bölgede enflamasyon gelişir. Bel bölgesinde enflamasyonlu kasda spazm oluşur ve buna bağlı olarak şiddetli ağrı ve hareket güçlüğü oluşabilir.
Akut bel ağrısının iyileşmesi:
Neyseki, kas strainleri genellikle zaman içinde ( birkaç gün –birkaç hafta içinde ) iyileşir. Çünkü bel kasları bol miktarda kanlanır ve böylece bölgenin iyileşmesi için gerekli olan maddeler, besinler, proteinler yaralı alana rahatlıkla ve yeterli olarak iletilir.
Bununla beraber 2 haftadan fazla süren bel ağrıları, kullanıldığı zaman ağrı oluşması nedeniyle kas kullanımından kaçınılacağı için, kas zayıflamasına yola açabilir. Bu durum kas atrofisine ( kas kitle kaybına) yol açar ve buna bağlı zayıflık gelişir. Ardından kaslar omurganın dik durması için gerekli yardımı yapamadığından ağrı artar, ağrı oldukça kullanımdan kaçınılır zayıflama artar… Bu şekilde bir kısır döngü ortaya çıkabilir.
Egzersiz akut bel ağrısının önlenmesine yardımcı olur.
Hareketli, iyi kondüsyonlu kişilerin kas straini nedenli şiddetli bel ağrısına daha az maruz kaldıkları, bunu sebebi olarak da, düzenli egzersiz ve esnetmelerin kas straini, yırtılma veya spazma karşı koruma sağladığı, genel bir kural olarak kabul edilmektedir.
Omurgayı destekleyen üç kas grubu vardır.
· Ekstensor kaslar, gövdenin arkaya doğru hareketini sağlarlar: sırt-bel kasları ve kalça kasları
· Fleksor kaslar, gövdenin öne eğilme hareketini yaptırırlar: karın kasları ve ön kalça kasları (m.iliopsoas)
· Yana, yada sağa-sola döndürücü kaslar
Bu kasların bazıları günlük aktivite sırasında kullanılırken, çoğu günlük aktivitelerde uygun kas uyaranına maruz kalmazlar ve özel egzersiz yapılmadığı takdirde yaş ilerledikçe zayıflamaya meyillidirler. Bel kasları için tam bir egzersiz programı “esnetme, kuvvetlenme ve aerobik dayanıklılık” kombinasyonu içermelidir.
II- BEL AĞRILARININ SIK GÖRÜLEN DİĞER BİÇİMLERİ
2 hafta ile 3 ay arası süresince bel ağrısı ve/veya ağırlıklı olarak kalça bacak ağrıları yaşayan hastalar için, daha spesifik ve tanımlanabilir bir ağrı kaynağı vardır. Birkaç tip bel ve bacak ağrısı hem gençlerde hem yaşlılarda daha yaygın görülmektedir.
A- Genç erişkinlerde yaygın olan bel ağrısı tipleri (60 yaş altı)
1. Bacak ağrısı ve uyuşmalar (bel fıtığı) : Kalçaya doğru yayılan ağrı ve uyuşmalar ve aşağıya, ayağa doğru uzanan uyuşmalar sıklıkla, bel omurları arasındaki bir disk fıtıklaşmasından kaynaklanır. Bu tür ağrılar uzun süre ayakta kalınca ve/veya oturunca daha kötü hale gelir
2. Mekanik bel ağrıları
Genç erişkinlerdeki hareket (öne eğilme, koşma) sonucu ortaya çıkan bel ağrılarıdejeneratif disk hastalığı olarak adlandırılan bir sendrom kaynaklı olmaktadır. Bu durum zayıflamış disklerin twist (burkulma, dönme) yaralanması ile sonuçlanabilir. Dejeneratif disk hastalığı kökenli bel ağrıları kronikleşir ve ağrılar iniş çıkış göstererek zamanla daha da kötüleşir.
3. Ayakta kalma ve yürüme sonucu kötüleşen bel ve kimi zaman bacak ağrıları. Bazen bel bölgesindeki bir omurga öne doğru kayar. Bu durum diskte stres yaratır ve bel ağrısına, kalça bacak ağrısına da yol açabilir. Bu ağrılı durum kimi zaman, omurgada (isthmus- zayıf bir bölgesinde oluşabilen ve) genç yaşlarda geçirilen bir stres kırığı nedeniyle ortaya çıkabilir.
B- Yaşlı erişkinlerde yaygın olan bel ağrısı tipleri (60 yaş üstü)
1. Sabahları ve akşamları kötüleşen bel ağrıları ve tutulmalar. En çok “sabah başlayıp gün içinde de devam eden ağrılar” diye tanımlanan bel ağrıları sıklıkla faset eklem osteoartriti (dejeneratif artrit) (omurga kanatları arasındaki eklem kıkırdaklarının dejenerasyonu, bozulması) kaynaklıdır. Ağrı, tutulma ve sertlik eklem kıkırdaklarının azalması sonucunda oluşur.
2. Yürüyüş ve ayakta durma sırasında bacağa yayılan ağrı. Yürüyüş sırasında ortaya çıkan ve yürümeye devam ettikçe artan bacak ağrıları lumbar spinal syenoz (omurilik kanal darlığı) veya dejeneratif spondilolistezis gibi rahatsızlıklar oluşturabilir. Her iki durumda da sinirlerin omurgadan çıktıkları noktaya bası oluşur. Ayakta durma ve normal yürüyüş sırasında basınç artar ve bacak ağrısı oluşturur.

http://img86.imageshack.us/img86/5676/quotemf5.gif