tualimforum.com - Türklerde Çağlara Göre İşlenen Konular Nelerdir?

Türklerde Çağlara Göre İşlenen Konular Nelerdir?

Türklerin ilk düzyazıörneklerinde ele aldıklarıkonu günlük yaşam ve savaştır. Yazıtlardan çıkarılan dünya görüşleri o zamanki Türklerin gelecek için umut yüklü olduğu doğrultusundadır. Yenisey Yazıtlarında mezar taşlarına ölenin anısıniteliğinde yazılan birinci kişi aktarımlı yaşam öyküleri yer alır.

Orhun Yazıtlarından Tonyukuk'unkinde bu anıların genişletilmişiyle karşılaşırız.

Devlet adamı kimliği olduğu için Tonyukuk'un anıları tarih belgeleri niteliği de taşır. Anlatımı içtendir bir iki atasözü de kullanılmıştır. Kültigin ile Bilge Kağan yazıtlarıTürklerin o ana kadarki tarihlerini konu alır. Fakat önce Uygurlarda sonra İslâm uygarlığıetkisinde Türklerin çok dindar olduklarınıgörüyoruz. Bu da işlenen konuların çoğunun din ile ilgili olmasına neden olmuştur. Bunun yanında Uygurlar döneminde tıptan fala din kitaplarından burkan hayatlarına seyahatnamelerden mektuplara kadar birçok konuyu işlemişlerdir.

İslâm uygarlığına girildiğinde Türkler edebiyat ve sanatta Farsların etkisine girerler. Konu birden çeşitlenir. Dinsel konular yine çoğunluktadır; fakat tıp astronomi matematik coğrafya anı tarih sözlük gibi farklı konularda da birçok eser yazılır. Osmanlıcada düzyazı şiire göre daha az kullanılsa da eserlerin konularında ve sayılarında büyük artışgörülür. Dil olarak Arapça ve Farsça yazıldıklarıiçin bu diller bilinmedikçe ulaşılamayan eserlere de rastlanır.

Düzyazıda asıl önemli konu çeşitlemesi Tanzimat'tan sonra olur. Dilden hukuka tarihten sosyolojiye aşktan vatan sevgisine kadar pek çok konuda eserler verilir. Çağdaş edebiyatın konu temelleri bu dönemde atılır.