Uşak'ın Ünlü Çeşmeleri

[Kedi]

Uşak'ın Ünlü Çeşmeleri



Cankış Çeşmesi (Merkez)

Uşak Aybey Mahallesi’nde Eski Hükümet Konağı yakınında bulunan bu çeşme kitabesinden öğrenildiğine göre h.1320 (1901) yılında dönemin zengin ağalarından olan İbrahim Ağa’nın
kızı Emine Hatun tarafından yaptırılmıştır. Söylentiye göre Emine Hanım üç günlük gelin iken ölmüş babası İbrahim Ağa tarafından onun ruhu için yaptırılmıştır.

Kitabe:
“Ve sahabüz rabbühün saraban tahura
Gerek Allah kıldı bu çeşmeyi Emine
Hatun fi sebilullah akıttı böyle
Bu ab-ı revan hem delil oldu
Bu çeşmeyi pederi İbrahim Ağa
Dai duada satlabı (dar)
Canan ola 1320 (1921)”

Çeşme kesme taştan yuvarlak bir niş şeklindedir. Bu yuvarlak kemer yanlardaki yivli konsollar üzerine oturtulmuştur. Niş içerisinde kabartma bir bordür çepeçevre dolaşmaktadır. Çeşme günümüze iyi bir durumda gelmiştir.


Ali Ağa Çeşmesi (Merkez)

Uşak il merkezinde Ali Ağa denilen bir semtte Ali Ağa Sokağı’nda dört yol ağzında bulunmaktadır. Çeşmenin yapım tarihi bilinmemekle beraber üzerindeki onarım kitabesinden h. 1202 (1787) yılında onarıldığı anlaşılmaktadır.

Onarım Kitabesi:
“Maşallah bu mekânda çeşme
Müminler geçip akıttı içreye
Bu Hamdüllillah vücut buldu geh-i
Cümlemizin sayi olmasın leh-i
Ali Ağa çeşmesi diye buldu şöhret
Mahalle-i Kamer ehalisi bünyad
Sene 1202’sinde buldu hitam.”

Çeşmenin orijinal yapısı bilinmemektedir. Bugünkü hali ile XVIII. yüzyıl geç dönem çeşmelerini yansıtmakta olup kesme taştan yapılmıştır. Günümüzde çukurda kalan çeşme iki yuvarlak kemerli bir niş şeklindedir.
Bu kemerler düz yivli konsollar tarafından taşınmaktadır.


Cimcim Çeşmesi (Merkez)

Uşak il merkezi Cimcim Sokağı başında Halit Ziya İlköğretim Okulu’nun yakınında bulunan bu çeşme kitabesinden öğrenildiğine göre; h.1316 (1896) yılında yaptırılmıştır. Banisi bilinmemektedir.

Kitabe:
“Toplanıp ehli mürüvvet yaptılar bu çeşmeyi
Oldu çari ab feyz harü şevrullah ile
Görmek istersen eğer dünyada ab-ı kevseri
Çeşme-i Cimcimden iç bi kâse aşkullah ile
Sene 1316 (1896).”

Çeşme muntazam kesme taştan yapılmış üzeri ahşap bir çatı ile örtülmüştür. İkiyüzlü olan çeşmenin her iki yüzünde basık yuvarlak silmeli kemerler akantus yapraklı yivli ayaklar üzerindeki konsollara oturmaktadır.
Köşe dolgularında kabartma ay yıldız motifleri bulunmaktadır. Çeşmenin cephesi oldukça hareketli natüralist bitki kıvrımları ile barok dönemi sanatını yansıtmaktadır. Ancak kıvrımlarındaki incelik taş oyma sanatının en güzel örneğini yansıtmaktadır.