Diyarbakır Yemekleri-Yöresel Yemekler

[ASYA]

NURİYE (DİYARBAKIR)

MALZEME:

Yumurta beyazı 10 adet Yumurta sarısı 1/4 kadar

Un 500 gr. Tere yağ 250 gr.

İç badem 200 gr. Şeker 1 çorba kaşığı

Tarçın 1 tatlı kaşığı Süt 1 kg.

Şeker 750 gr. Su 400 gr.

YAPILIŞI:

Büyükçe bir kasede yumurta beyazlarini ve 1/4 yumurta sarısını karıştırın. Yarım kilo unla kulak memesi yumuşaklığında hamur yapın. Hamuru 12 bezeye bölün ve açın. Yağlanmış tepsiye bir yufkayı serin. Üzerine bir kaşık erimiş tereyağı serpin. Üzerine ikinci yufkayı örtün. Bir kaşık badem içinden üstüne serpip altı yufkayı üst üste örtün. Sonra bir kat yufkayı yağlayıp öteki katına badem içi serperek geri kalan altı yufkayı üst üste döşeyin. Kalan tereyağını eritip, üzerine ılıkken döküp fırına sürün. Yufkalar pişince fırından çıkarıp üzerine kaynattığınız sütü kepçeyle büzülen hamuru yayarak yavaş yavaş sıcak ocak üzerindeki tepsiye dökün. Hamur pişerek sütü tamamen çekince, şekeri su ile 2 dakika kaynatıp kestirin ve kaynar kaynar hamurun üzerine dökün. Nuriye ikrama hazırdır.

[ASYA]

LEBENİ - YOĞURT ÇORBASI (DİYARBAKIR)

MALZEME:

Yoğurt 3 su bardağı Su 8 su bardağı

Döğme 1 kase Yağ 3 çorba kaşığı

Yumurta 1 adet Kuru nane 3 çorba kaşığı

Tuz Yeterince

YAPILIŞI:

3 kase yoğurt, bir yumurta, 4 kase su ve bir miktar tuz, orta büyüklükte bir tencereye konur. 15 dakika devamlı çırpılır. Sonra çok hararetli ateşte 20 dakika kadar tahta kaşıkla karıştırılarak pişirilir. Diğer taraftan 1 kase döğme 2-3 defa temizce yıkanır, kaynamakta olan yoğurdun içine konur. Pişinceye kadar yani döğmeler yumuşayıncaya kadar kaynatılır. Piştikten sonra yere indirilir. Servise alınacağı zaman 3 kaşık yağ ile 2 kaşık kuru nane bir tavada kızdırılır, yemekten 10 dakika evvel kızdırılmış yağ çorbanın üzerine dökülür.

[ASYA]

ANALI KIZLI KÖFTE (DİYARBAKIR)

MALZEME:

Su 4 su bardağı Sarmısak 1 diş

İnce bulgur 2,5 su bardağı Dereotu 1/2 bağ

Un 2 su bardağı Maydanoz 1 bağ

Katı yağ 3 çorba kaşığı Yenibahar 1/2 çorba kaşığı

Kuru nane 1/2 çorba kaşığı Kırmızı pulbiber 2 çorba kaşığı

Kuru kekik 1/2 çorba kaşığı Domates salçası 2,5 çorba kaşığı

Toz kişniş 1/2 çorba kaşığı Karabiber

Kimyon 1/2 çorba kaşığı Tuz

YAPILIŞI:

Suyun yarısını kaynatın. Bulguru, kaynar su ile ıslatıp, suyunu çekmeye bırakın. Soğanı , sarımsağı, dereotunu ve maydanozu ince ince kıyın. Yağı tencerede eritin. Yağ kızınca soğanı pembeleşinceye kadar kavurun ve ateşten alın. İçine salçayı, baharatın tümünü, maydanoz, dereotu ve sarımsağı katıp, karıştırın. Islanmış bulgura tuzu, unu ve kalan suyu katıp, yoğurarak bir köfte harcı hazırlayın. Misket büyüklülüğünde parçalar koparıp, avucunuzun içinde yuvarlayarak küçük köfteler hazırlayın. Bir başka tencerede bolca su kaynatın. Tuzunu ayarlayın. Köfteleri içine atıp 15 dakika haşlayın ve süzdürün. Diğer tenceredeki baharatlı karışımla birleştirin, karıştırarak servis yapın.

[ASYA]

DİYARBAKIR MEFTUNELERİ

Meftune, en çok patlıcanla yapılan bir yemektir. Bundan başka; kabak, bakla, kenger, çağla ve elma meftuneleri de yapılmaktadır.

Meftune yemeğine 18. yüzyılda yazılmış bir “Yemek Risalesi nde de rastlıyoruz. Burada, “Meftune” olarak anılan yemeğin patlıcandan yapıldığı, sumak ve ekşi nar suları ile pişirildiği yazılıdır.

Meftunelerin Yapılışı:

1- Patlıcan meftunesi:

Parçalara ayrılmış yağlı ve kemikli 1 kg. kuzu eti tencereye konur. Hafif pişirilir. Daha önce et tuzla ovulmalıdır. Üstüne halka halka doğranmış patlıcan, sonra da domates konur. Sebzeleri örtünceye kadar sumak suyu eklenir. Sumak suyu yemeğe ekşilik verir. Yemek orta ateşte pişi­rilir. Dövülmüş sarımsak katıla­rak yenir.

Patlıcan meftunesi kurutulmuş patlıcandan yapılırsa buna halk arasında “Hırçikli Meftune” adı verilmektedir.

Diğer meftune çeşitleri de hemen he­men aynı tarzda pişirilmektedir.

Tencerede ve suda haşlanarak pişirilen bu yemekte besin maddelerinin kaybı pek fazla değildir. Besin maddelerinin kaybının olmaması ve haşlanarak pişirilmesi beslenmede sağ­lıklı bir yol olarak önemli bir yer tutmaktadır.

Sumak suyunun hazırlanması: Bir su bardağı sumak, iki su bardağı su ile yarım saat bekletilir ve sonra süzülür. Bu süzülen suyun içine bir yumurta kırılır. İyice çırpılır. Ateşe konur. Üzerine çıkan köpükler alınarak atılır. Altta kalan pembemsi su, yemeklerde kullanılır. Bu işleme “sumağı ağartma” denir.

Eğer koruk suyu kullanmak gerekiyorsa; bir çay bardağı ekşi koruk, üç su bardağı su ile bir saat hafif ateşte kaynatılır. Tel süzgeçten süzülür. Ekşilik verici olarak kullanılır.

2- Bakla Meftunesi:

I kg. bakla temizlenir. Limonlu ve unlu bir suyun içine alılır. Bir süre sonra süzülür.

Tencerenin altına 1 kg. yağlı, kemikli, parça et ko­nur. Sonra baklalar atılır. Üzerine bir bardak su ve biraz tuz ilave edilir. Ağır ateşte pişirilir. Baklalar yumuşayınca, üzerine 2 su bardağı ağartılmış sumak suyu ilave edilir. 20–25 dakika ağır ateşte pişirilir. Yenileceği zaman sarımsakla, taze yeşil acı biber beraber dövülerek yemeğin üzerine konur.

3- Kış Kabağı Meftunesi:

I kg. kuzu veya koyun eti hafif pişirilir. Diyarbakır’da yetişen bir kabak cinsi olan kabak, kavun dilimi gibi kesilir, kabuğu soyulur, sonra küp şeklinde kesilir. Az pişmiş etin üzerine konur. Bir kaşık sal ça ilave edilir. Tuz ve 3 bardak hazırlanmış koruk suyu ilave edilip, hafif ateşte 1 saat ka­dar pişirilir. Sarımsak ilavesi ile yenir.

4- Sakız kabağı mef­tunesi:

Yarım kg. kuşbaşı et hafif pişirilir. 1 kg. sakız kabağı doğranır. Ete ilave 4 edilir. Bir kaşık salça ve tuz konur. Bir su bardağı kadar haşlanmış nohut konulduktan sonra, bir limon suyu veya 1–2 küçük parça limon tuzu ilave edilir. Kabaklar piş­tikten sonra, servis yapılacağı zaman sarımsak ko­nur.

5- Elma meftunesi:

1 kg. kuzu veya koyun eti hafif pişirilir. 1 kg. yeşil ve ekşi elmalar doğranır, az pişmiş etin üzerine ilave edilir. Bir kaşık saçla veya domates konulduktan sonra, 3 bardak hazırlanan konik suyu ve tuzu ilave edilerek hafif ateşle bir saat kadar pişirilir. Ye­nileceği zaman sarımsak ilave edilir,

.6- Kenger meftunesi:Yarım kg. yağlı parça kuzu ya da koyun eti suda hafif pişirilir. Sonra; temizlenmiş ve suda bırakılmış 2 kg. kenger, etin üzerine ilave edilir, ikisi birlikte hafif ateşte pişirilir. Kaşıkla karıştırılmaz. Piştikten sonra kengerin üzerini bir parmak geçecek kadar sumak su­yu ve bir kaşık salça katılır. Et piştiği zaman yemek de pişmiş demektir. İstenirse sarımsak ilave edilir.

7- Salatalık meftunesi:

Salatalık meftunesi, taze veya kurutulmuş salata­lıktan (hıyardan) yapılabilir.

Yağlı kuzu veya koyun eti pişirilir. Salatalığın içi çıkarılır. Kuşbaşı doğranır, etin üzerine konulur. 3-4 domates doğranır. 10 dakika pişirilir. Daha sonra 3 bardak sumak suyu konularak pişirilir. Sarımsak dövülür. Servis yapılacağı zaman yemeğe katılır.