 Hattatlık - Hattatlık Hakkında Bilgi - Hattatlık Mesleğinin Özellikleri
Hattatlık - Hattatlık Hakkında Bilgi - Hattatlık Mesleğinin Özellikleri
Hattatlık
Hattatlık Arap harflerinin değişik ve süslü biçimde yazılıp düzenlenmesine dayanan bir el sanatıdır. İslam dininde resim yapmak yasak sayıldığı için İslam ülkelerinde yazıları süslemek bir bakıma resmin yerini tutuyordu.
Bu nedenle hat sanatı ile bugünkü nonfigüratif resim sanatı arasında büyük benzerlik vardır. İslâmlığın doğuşu sırasında Araplar «kufi» denen bir yazı biçimi kullanıyorlardı. Hattat denen yazı ustaları daha sonra değişik biçimde yazılar icat ettiler; «nesih» ve «sülüs» denen yazılar ortaya çıktı. Arap hat ustalarından Yâkuti Mustasımî hat sanatında kullanılan altı çeşit yazının (nesih, sülüs, celî, talik, rik'a, divanî) kurallarını tespit etti. Ondan sonra süsleme sanatları arasında yer alan yazı sanatı bir meslek haline geldi, büyük bir gelişme gösterdi. Türk sanatçıları Arap yazısını güzel sanat haline getirdiler.
Hattatlikta, eski harflerle kullanilan yazi çeşitleri şunlardir:
Celî (her çeşit yazinin uzaktan okunacak kadar irice olani).
Kufi (harflerin köşeleri gönyeli olarak ve daha çok enlilemesine uzantilarak yazilan, islâmliğin ilk devirlerinde icat edilmiş bir yazi çeşidi).
Nesih (kuranlarin yazilişinda, basma kitaplarda kullanilan derli toplu yazi).
Divanî (fermanlarda kullanilan süslü yazi).
Rika (el yazisi ola tak kullanilan çok sade yazi şekli).
Sülüs (levhalarda, kitabelerde kullanilan ahenkli ve her türlü şekle uygun yazi çeşidi.
Osmanlilarda bu çeşide büyük hattatlar yetişmiştir), reyhani (sülüse benzeyen, fakat daha açik ve belli bir yazi çeşidi, siyakat (yatay çizgilere fazla önem verilen yazi çeşidi) tâlik (irandan alinma eğri ve çok ahenkli bir yazi çeşidi. bu yazi çeşidinin de büyük hattatlari osmanlilar arasinda yetişmiştir). |