 Kimya Sözlüğü
Kimya Sözlüğü
A-
Açık hava basıncı : Atmosferdeki gazlar ağırlıkları nedeniyle yeryüzüne bir basınç uygular. Bu basınca açık hava basıncı denir. Açık hava basıncı barometre ile ölçülür.
Adlandırma : Element ve bileşiklerin kimyasal formül veya sembollerle, bazı sistematik yöntemlere göre adlarının yazılması.
Ağırlık : Bir cisme etki eden yerçekimi kuvvetinin büyüklüğüdür.
Aktiflik : Reaksiyona girme kabiliyeti, elementlerin bileşik yapabilme eğilimleri. Bir elementin elektron alarak veya vererek bileşik oluşturma isteğine aktiflik denir.
Aktiflik sırası : Elementlerin tepkime verme yatkınlığına göre sıralanmasına aktiflik sırası denir.
Aktif metaller : Elektron verme eğilimi hidrojenden fazla olan metallere aktif metaller denir.
Aktinitler : Aktinyum (57Ac) elementinden sonra gelen ve 4f orbitallerinin dolmasıyla oluşan 14 elementin oluşturduğu seri.
Aldehit : Karbonil grubu bağlarından en az birine H bağlanan bileşikler aldehit, her iki bağa da alkil grubu bağlanan bileşikler ketondur.
Alfa ışıması : Radyoaktif çekirdekten iki proton ve iki nötronun birlikte ayrılması şeklindeki ışımadır. Bu ışımayı yapan atomun kütle numarası 4, atom numarası 2 azalır.
Alfa parçacığı : İki proton ve iki nötrondan oluşan +2 yüklü helyum çekirdeği.
Alkali metal : 1A grubundaki hidrojen dışındaki metaller.
Alken : CnH2n genel formüllü ve yapısında en az bir tane çift bağ içeren (-C=C-) doymamış hidrokarbonlara alken adı verilir.
Alkenil : Alkenlerden bir hidrojen çıkarılmasıyla oluşan köke alkenil adı verilir.
Alkol : Bir alkil grubuna bir hidroksil (-OH) grubu bağlanmasıyla oluşan bileşiklere alkol denir.
Allotrop : Kimyasal özelliği aynı, fiziksel özelliği farklı olan atomlar.
Amalgam : Civanın diğer metaller ile oluşturduğu alaşımlar.
Ametal : Metalik karakter göstermeyen periyodik tablonun sağ tarafındaki elementler. Atomları az sayıda elektron alarak anyon oluşturan elementler.
Amfoter oksit : Hem asitlerle hem bazlarla tepkime verebilen oksitler.
Analiz : Bir bileşiğin kendisinden daha basit maddelere parçalanmasına analiz denir.
Anlamlı sayılar : Doğru bir şekilde yapılmış ölçümü ifade eden sayılar.
Anot : Yükseltgenmenin olduğu elektrottur.
Anyon : Negatif (–) yüklü iyon.
Arrhenius teorisi : Arrhenius’a göre asit; sulu çözeltilerine H+ iyonları verebilen baz ise; OH- iyonları verebilen maddelerdir.
Asidik tamponlar : Bir zayıf asit ile tuzunun karışımından oluşan çözeltilere asidik tampon çözeltileri denir.
Asit : Suda çözündüğünde ortama hidrojen iyonları (H+) ya da hidronyum iyonları (H3O+) verebilen maddelerdir.
Asit baz titrasyonu : Derişimi bilinmeyen bir asit veya bazın derişimini, derişimi belli olan diğer asit ve bazla tayin etme işlemine asit baz titrasyonu denir.
Asit oksit : Suda çözündüğünde ortama asit çözeltisi veren ya da baz veya bazik oksitlerle reaksiyona girerek tuz oluşturan ametal oksitidir.
Aşırı doymuş çözelti : Belirli sıcaklıktaki doymuş halinden geçici olarak daha fazla çözünen içeren çözelti.
Atmosfer (atm) : Deniz seviyesinde 1m2 lik yüzeye 101300 N luk kuvvet uygulayan basınca 1 atmosfer basıncı denir.
Atmosfer basıncı : Atmosferdeki havanın ağırlığından dolayı uyguladığı açık hava basıncı
1-Atmosfer basıncı. 76 cm (760 mm) yüksekliğindeki civa sutunun uyguladığı basınç.
Atom : Bir elementin tüm kimyasal özelliklerini gösteren en küçük parçasıdır.
Atom–gram : Bir mol atomun kütlesidir.
Atom kütlesi : Bir atomun atomik kütle birimi cinsinden kütlesidir.
Atom numarası (Z) : Bir atomun çekirdeğindeki proton sayısıdır. Yada nötr bir atomda çekirdeğin etrafındaki toplam elektronların sayısına eşittir.
Atomik kütle birimi (¤¤¤¤.b) : Bir karbon (126C) atomunun kütlesinin tam olarak 1/12 sine eşittir.
Aufbau yöntemi : Elektronlar atomik orbitallere enerjileri en düşük olacak şekilde sırasıyla yerleşirler. (Önce 1s, sonra 2s ve sonra 2p nin dolmaları gibi)
Avogadro kanunu : Aynı sıcaklık ve basınçta bulunan tüm gazların eşit sayıda molekülleri, eşit hacimdedir.
Avogadro sayısı (NA) : 126C elementinin 12 gramındaki kesin atom sayısıdır. (6,02.1023 tane mol–1' e eşittir)
Ayıraç (indikatör) : Bir maddeyi diğerlerinden ayırmada kullanılan maddelere ayıraç denir. Örnek : Karbondioksit, kireç suyunun ayıracıdır, Nişasta, iyodun ayıracıdır.
Ayırtedici özellik : Maddeleri ayırt etmek için kullanılan özellik. Madde miktarına bağlı olmayan özelliklerdir.
Ayırma : Karışımı oluşturan maddeleri fiziksel yöntemlerle ayrıştırma.
Ayrımsal damıtma : Farklı sıvılardan oluşan bir karışımdaki sıvıları kaynama noktaları farkından yararlanarak ayırma metodudur.
Ayrımsal kristallendirme : Bir karışımı oluşturan bileşenleri çözünürlük farklarından yararlanarak birbirinden ayırma metodudur.
Azeotrop : Sabit bir kaynama noktası bulunan ve sıvı ile buhar hallerindeki bileşimi aynı olan çözelti. |