Enlem Ve Boylam Nedir?

**blue** · 28.09.08, 19:53

Enlem Ve Boylam Nedir?

Ekvator kuşağı ile Kuzey Kutbu arasında, düzenli aralarla dünyayı çevreleyen yatay durumda seksen sekiz kuşak düşünün. Daire biçimindeki bu kuşaklar Kuzey Kutbu'na yaklaştıkça daha küçülecektir. Aynı durum Ekvator'la Güney Kutbu arasında da söz konusudur. Bu kuşaklar "paralel" ya da " enlem" diye tanımlanır.

Her enlem çizgisi, Ekvator hattı "O-sıfır" kabul edilerek numaralandırılmıştır. Ekvator kuşağının 10 derece kuzeyindeki enlem, "10° kuzey enlem" olarak belirlenir. (NOT : Bir derece, bir dairenin 360 da biridir.) Kuzey Kutbu, 90°kuzey enlem üzerindedir. Buna karşılık, Güney Kutbu " 90° güney enlem" üzerinde bulunur.

Şimdi de Kuzey Kutbu ile Güney Kutbu doğrultusunda, Ekvator kuşağını düzenli açılarla kesen hayali çizgi-kuşaklar düşünün. Bunlar, gene hayalf olarak Ekvator kuşağını 360 kısım, ya da dereceye bölerler. Başka türlü söylemek gerekirse, bu çizgi kuşakların Ekvator hattını 360 dereceyle böldüğü varsayılır (farz edilir). Bu çizgi kuşaklar da "meridyen" veya "boylam" diye tanımlanırlar.

Yeryüzündeki her ülke, İngiltere'de Greenwich'den geçen çizgi-kuşağın "O-sıfır" kabul edilmesinde fikir birliğine varmıştır. Bunun 10 derece doğusunda kalan boylam, "10 doğu boylam" diye tanımlanır. Sözkonusu boylam üzerindeki yerler de, "10° doğu boylamda" olarak belirtilir. Yerküresinde Greenwich'in doğu ve batısında kalan yarım küreler, 180 dereceyle numaralandırılmış boylamlara bölünmüştür.

Enlem ve boylamların en büyük yararı, yerküresi üzerindeki herhangi bir yerin pozisyonunun kolaylıkla belirtilebilmesidir. Açık denizlerdeki gemiler de, mevkilerini bu sistemle bildirirler. Böylece, gerekli durumlarda bir geminin yeri kolaylıkla bulunabilecektir.

Sistemi daha ayrıntılı bir düzende kullanabilmek için her enlem ve boylam da "dakika" diye tanımlanan 60 eşit kısma bölünmüştür. Dakikaların 60 eşit kısma bölünen her parçası "saniye" olarak tanımlanır.

Enlem ve boylam daireleri, coğrafya, gemicilik, havacılık, meteoroloji ve daha bir çok konularda büyük yararlar sağlamaktadır.