Pas Nedir?

**blue** · 29.09.08, 17:43

Pas Nedir?

Metal bir eşya,bir alet,çivi ya da bahçe makası bir süre yağmur altında kalacak olursa, bunların madeni kısımları kızılımsı esmer renkte bir tabakayla kaplanır. Ancak, bu tabakanın sözkonusu madene göre değişik renklerde olacağını da özellikle belirtelim. Demirin pası koyu tonda,esmerimsi kızıldır. Bakırın pası ise küf renginin koyusu ve daha canlı tonda yeşil olur.

Madenler arasında en çabuk paslanan demirdir. Düzenli zaman aralarıyla,devamlı olarak koruyucu boyayla boyanmayan köP rü korkuluklarının paslanması demirin bu özelliliği yüzündendir.

Madenlerin paslanması, gerçekte oksitlenmelerinden başka bir şey değildir.Havadaki subuharı ile oksijen ve karbon dioksit, demirin yukarda belirtildiği gibi çabuk paslanmasına sebep olur."Pas" diye isimlendirilen esmerimsi kızıl tozlu tabaka aslında demir oksittir. Başka türlü söylemek gerekirse, paslanma olayında, havadan alınan oksijenle bir çeşit yanma sözkonusudur. Yani metal oksijen alarak içinden içinden hafifçe yanmış ve oksitlenmiştir. Ancak bu işlem kuru havada olmaz. Rutubet ve ıslaklık oksitlenme işlemine yardım eder, bu olayı hızlandırır.

Pas tabakasıyla kaplanan demir, havayla daha az temasta olacağı için,sonraki paslanma işlemi yavaşlar. Fakat uzun süre açıkta, nemli havada kalan demirde pas içe işleyecek , sonunda demirin çürümesine sebep olacaktır.

Paslanmanın sonucu aşınma (korozyon) olayıdır. Bunu önlemek için çeşitli tedbirler uygulanabilir. Sözkonusu tedbirlerde temel ilke madenle havanın temasını önlemektir. Madeni yağlamak, galvanize etmek (çinkoyla kaplamak), koruyucu boyalarla boyamak, paslanmayı önlemek için ilk akla gelen tedbirler arasında sayılabilir. Daha etkili tedbirler, paslanması önlenecek madenin,havaya karşı dayanıklı bir madenle kaplanmasıdır. Elektriksel işlemlerle yapılan bu tür kaplamaların nikelaj ve kromaj gibi örneklerini hepimiz biliriz. Nikelaj kaplamada,paslanması ihtimali olan maden elektrik yardımıyla nikel kaplanmıştır. Kromaj kaplamada ise kaplama kromla yapılmıştır.

Pas gidermek için etkin uygulama benzin kullanılmasıdır. Pas benzinde erir ve altından madenin kendi çıkar.

Otomobillerde,bisikletlerde,havanın temasıyla paslanabilecek maden kısımların korunması için yaygın ölçüde kromaj işlemi uygulanmaktadır. Alet ve makinelerde ise koruyucu tedbir yağla kaplamadır.

Paslanma olayı ,kimyada "elektrik pili", yada "galvaniz pil" kuramlarıyla da açıklanmaktadır. Oluşan pasla yani demir oksitle, demir kısım arasında elektriksel değerler değişimi bir gerilim farkı doğurur. Bu gerilim farkından da o kesimde bir elektrik akımı meydana gelir.