 Gevheri Biyografisi,Gevheri Hayatı,Gevheri Yaşamı,Gevheri Kimdir?Şair Gevheri Hayatı
Gevheri Biyografisi,Gevheri Hayatı,Gevheri Yaşamı,Gevheri Kimdir?Şair Gevheri Hayatı
Gevherî’nin asıl adı Mustafa olup, XVII. yüzyıl sonlarında ün kazandığına ve öldüğü sıralarda yaşlı bir insan bulunduğuna göre XVII. asrın ortalarında doğduğunu söylemek pek yanlış olmaz. Sonradan gittiği yerler arasında onun Rumeli’de, Şam’da ve Arabistan’da bulunduğu anlaşılıyorsa da doğum yeri hususunda şimdilik bir şey söylenemez.
1100′de istanbul’u ziyaret ettiği bilinen Kırım hanı I. Selim Giray’a yazdığı manzumeden Gevherî’nin o sıralarda İstanbul’da bulunduğu anlaşılmaktadır. Bir koşmasında 1127 tarihini zikretmesinden ise onun hiç olmazsa bu tarihe kadar hayatta olduğu görülmektedir. Âşık Ömer gibi büyük bîr saz şâiri ile aynı asırda yaşamasına rağmen daha hayatında şöhret sahibi olan Gevherî’nin ünü gittikçe yayılmış böylece günümüze kadar gelmiştir. Eski yazarlardan Müstakimzâde, Vehbî, Süleyman Faik Efendi, Gevherî’den söz ettikleri gibi, meşhur Ziya Paşa da Harabat’nın mukaddimesinde Gevherî’yi okuduğunu yazmaktadır. Gevherî’ nin diğer birtakım saz şâirleri gibi ümmî olmayıp, hece vezniyle yazdığı koşma, türkü ve türk manîlerinin yanında aruz vezniyle de dîvanlar, müstezadlar ve semaîlerinin de bulunması kayda değer. Hece vezniyle yazılmış eserlerinde halk zevkine verdiği ehemmiyetle XVII. asrın ilk yarısında yetişen Kuloğlu’nun çok kuvvetli bir şekilde tesirinde kaldığı görülen Gevherî, aruz ile yazdığı taklide dayanan manzumelerinde ise Fuzuli ‘nin tesirinden kurtulamamıştır. Kendi şairliğine mağrur olan Gevherî şiirlerindeki güzelliği sevgilerinin sihrine atfedecek kadar da ince ve zariftir.
Bazı Şiirleri
Ala Gözlü Nazlı Dilber
Bad-ı Saba Sevdiğime Gidersen
Behey Dilber Sana Gonül Vereli
Ben Güzelim Deyu Havadan Uçma
Beyaz Göğsün Bana Karşı
Bizden Selam Olsun Gül Yüzlü Yare
Bugün Ben Bir Bağa Girdim
Bugün Ben Bir Güzel Gördüm
Bülbül Ne Yatarsın Yaz Bahar Oldu
Dağlara Gel
Dila Gör Bu Cihan İçre
Ey Benim Nazlı Cananım
Ey Peri Cihana Sen Gibi Dilber
Garip Turna Bizi Senden Sorana
Hey Ağalar Bir Sevdaya Uğradım
Hey Ağalar Zaman Azdı
Kurtulamam Üç Nesnenin Elinden
Mecnun’a Dönmüşüm Bilmem Gezdiğim
Sözün Bilmez Bazı Nadan Elinden
Şunda Bir Dilbere Gönül Düşürdüm
Koşma
Ey gözet kapına dermana geldim,
Derûnumda bir unulmaz yâre var
Dertlerime derman ben seni buldum
Senden gayri bana kimden çâre var
Bed-asıldan vefa gelmez şöyle bil
Yolunda eylesen ömrünü sebil
Günde bir kez ölüm istiyor bu dil.
Sencileyin bir hercai yâre var
Kaçan bi-vefâdır sevgili dostun
Yâr olmaz akibet ol gözü mestin
Gerek Nesimi-veş yüzseler postun
Gerek Mansur gibi zülfü dâre var
Çün düştü araya zamanı firkat,
Ol dilberde kaldı bu dil akıbet.
Bir gül için hâre eylemem minnet
Var da minnet eyle âh ü zâre var
Sevdiğim adüv’den öğüt alırsa.
Benden geçip bencileyin bulursa
Çarh-ı felek eğer böyle kalırsa.
Gevheri dermanı Hak’tan ara var |