Bertolt Brecht Sanatı ve Yaşamı, Eugen Berthold Brecht Biyografisi,Berthold Brecht

**Renklerin Dansı** · 24.01.10, 19:16

Eugen Berthold Brecht
Berthold Brecht

Yüzyıla Damgasını Vuran Oyun Yazarı

Bertolt Brecht; Yüzyılımıza damgasını vuran şair, oyun yazarı, tiyatro yönetmeni, tiyatro kuramcısı ve "epik tiyatro" türünün kurucusu Bertolt Brecht'in tam adı Eugen Berthold Brecht'tir. 10 Şubat 1898'de Bavyera'nın Augsburg kentinde doğdu, 14 Ağustos 1956'da Berlin'de öldü.Brecht ilk şiirlerini 1913'te okul gazetesinde yayımladı. Bundan bir yıl sonra ise yaşadığı kentin yerel gazetesi Augusburger Neueste Nchrichten'de yazıları çıkmaya başladı. Edebiyata ve tiyatroya büyük ilgi duymasına karşın, bir süre tıp eğitimi gördü. i. Dünya Savaşının son yılında askere alındı ve bir hastanede görev yaptı. Aynı yıl "Ölü Askerin Öyküsü" adlı bir şiir yazdı. Bu şiiri, yıllar sonra Nazilerce suçlanarak Alman yurttaşlığından atılmasına neden oldu. 1919 şiir çalışmaları açısından verimli bir yıldı. Şiirlerini Die Hauspostille'de (Ev Vaazları) topladı. Bu sırada tiyatroya olan ilgisi de sürüyordu. 1924'te Berlin'e gitti. Burada Carl Zuckmayer, Max Reinhardt ve Helena Weigel gibi dönemin ünlü sanatçılarıyla tanıştı ve birlikte çalışma olanağı buldu. Bir süre sonra yetenekli bir oyuncu olan Helena Weigel'le evlendi ve bu evlilik ömrünün sonuna kadar sürdü.Brecht' in oyunların pek çoğunda Weigel başrolde oynadı. Tiyatro yönetmeni Erwin Piscator ve besteci Kurt Weill ile tanıştıktan sonra Brecht tiyatro yaşamında yeni bir adım attı. Piscator'la birlikte Jaroslav Hasek'in ünlü romanı Aslan Asker Şvayk'ı sahneye uyarladıktan sonra yazdığı Adam Adamdır adlı oyunu "epik tiyatro" anlayışının ilk denemesiydi. Bu öğretici bir tiyatro türü olup, olaylar geleneksel tiyatrodakinin aksine, dramatik bir biçimde canlandırılacak yerde, izleyiciye anlatılır. İzleyici sahnede olup biteni bir gözlemci gibi izler. Epik Tiyatro'da amaç düşündürmek, izleyicinin aklını kullanarak bir karara varmasını, harekete geçmesini sağlamaktır. Brecht dünyanın değişmesinden; insanların fırsat eşitliğine, düşünce özgürlüğüne sahip olduğu, adaletli bir düzenin kurulmasından yanaydı. Benimsemiş olduğu Marxist dünya görüşü doğrultusunda, böylesine bir dönüşümün gerçekleşeceğine inanıyordu. Tiyatronun bu amaca ulaşmak için etkili araçlardan biri olduğu kanısındaydı. Yine bu sırada yazdığı ve Kurt Weill' in bestelediği; dünya çapında ün kazanacak olan Mahagonny Kentinin Yükselişi ve Çöküşü ile Üç Kuruşluk Opera adlı müzikalleri sahneye koydu. Nazilerin yönetime gelmesiyle birlikte Brecht' in Almanya'da çalışma olanağı ortadan kalktı. 1933'te Almanya'yı terk etti. Önce İsviçre'ye, oradan Danimarka'ya gitti. 1939'a kadar kaldığı Danimarka'da Tik-Tak , Hitler Rejiminin Korku ve Sefaleti, Galileo'nun Yaşamı, Cesaret Ana ve Çocukları gibi her biri başyapıt olan oyunlar yazdı. Sezua'nın İyi İnsanını da burada yazmaya başladı. 1939'da Danimarka'nın da Nazi tehdidi altına girmesi üzerine önce Finlandiya'ya, oradan da 1941' de ABD'ye gitti. Bertold Brecht'in oyunlarından bazıları bu dönemde İngilizce'ye çevrildi ve ABD de sahnelendi. Ne var ki, bu ülkede izleyici Brecht'in oyunlarından tedirgin oldu ve ilgi göstermedi. 1947'de ABD'de esen Soğuk Savaş rüzgârı, Brecht'in Amerika'ya Karşı Etkinlikleri Soruşturma Komisyonu'nca sorguya çekilmesine yol açtı. Dünya görüşüne ilişkin suçlamalara karşı çıktı. ABD'de barınmayacağını anlamıştı. Bertold Brecht, Alman Demokratik Cumhuriyeti yöneticilerinin çağrısı üzerine Doğu Berlin'e yerleşti ve içlerinde eşi Helena Weigel'in de bulunduğu bir grup oyuncuyla 1948'de Berliner Ensemble adlı tiyatro topluluğunu kurdu. Berliner Ensemble, gerek kuramsal çalışmaları, gerek sahnelediği çok başarılı oyunlarıyla, dünya çapında ün kazanmakta gecikmedi. Ülkemizde de tanınan ve oyunları çok sevilen Brecht 1956 ilkbaharında hastalandı ve bundan kısa bir süre sonra Berlin'de öldü.

Yapıtları
Die Hauspostille (Ev Vaazları, 1927)
Lieder Gedichte Chöre (1934)
Die Svendborger Gedichte (Svendborg Şiirleri, 1939)
Hundert Gedichte (Yüz Şiir, 1951)
Kriegsfibel (Savaş Şiirleri, 1955)

Türkçe'de Bertold Brecht

Öğrenmenin Övgüsü, Çeviren: Hasan Kuruyazıcı, Uğrak Kitabevi, İstanbul, 1966
Halkın Ekmeği, Çevirenler: A.Kadir-Asım Bezirci, Evrensel Kültür Kitaplığı, İstanbul, 1997
Makinaların Türküsü, Çevirenler: A.Kadir-Gülen Fındıklı, Sanat Emeği Yayınları, İstanbul, 1979
Karanlık Zamanlar, Çevirenler: A.Kadir-Gülen Fındıklı, Sanat Emeği Yayınları, İstanbul, 1980
Aşk Şiirleri, Çeviren: Kerem Çalışkan, Kaynak Yayınları, İstanbul, 1983
Seçme Şiirler, Çevirenler: A.Kadir-Gülen Aktaş, Yön Yayınları, İstanbul,1992
Aşk Hep Yeni Başlar, Şiirleri Seçen: Turgay Fişekçi, Adam Yayınları, İstanbul, 2003

Şiirleri

Alışveriş Yapan
Almanca Yakarış
Almanya'dan Rapor
Alman Savaş Okuma Kitabından
Bir Alman Anasının Ağıtı
Bir Barış Savaşçısının Ölümü Üzerine
Bir Büyük Karamsar Üzerine Düş
Bir Oğul Doğarken
Birleşik Cephe Türküsü
Buda'nın Yanan Ev Kıssası
Büyük Eşkiyalar Geldiğinde
Çağcıl Söylen
Çağrı
Devrim Askeriyle Alay Ediliyor ve Devrim Askerlerinin Yanıtı
Dört Aşk Şarkısı
Duraksayana
Duvara Tebeşirle Yazılan
Erik Ağacı
Empedokles'in Pabucu
Gelecek
Gelecek Olan Savaş
Hanna Cash'in Türküsü
Hitler Savaşının Tarihini Taşıyan Bir Mezar Taşı
Holivut
İyilik Neye Yarar?
Kaledonya Pazarı
Karanlık Zamanlarda
Kardeşim Bir Pilottu
Kentin Varoşlarından Gelen Yoksul Arkadaşlarımız
Kısırlık Üzerine
Kuşkucu
Küçük Oğlum Soruyor
Laotse' nin Sürgün Yolunda Taoteking Kitabının Doğuşu Efsanesi
Moskova'lı İşçilerin 27 Nisan 1935'te Büyük Metroya Sahip Oluşları
Oyun Yazarı Odets'e Mektup
Oyun Yazarının Türküsü
Öğrenen Kişi
Portakal Satın Alırken
Savaşın Başlangıcı
Savaşla Çok Şey Büyüyecek
Sırf Artan Düzensizlik Yüzünden
Son İstek
Sorular
Soyguncu ve Uşağı
Şiddet Üzerine
Tebeşir Haçı
Tretiyatkova İyileşme İçin Öğüt
Ulm'lu Terzi
Yıllarca Önce Ben
Yolcu
Zulümler Yağmur Gibi Yağmaya Başlayınca