Çiftetelli Halk Oyunu - Çiftetelli Halk Oyunu Nasıl Oynanır?

**Esra** · 15.07.10, 02:06

Çiftetelli Halk Oyunu - Çiftetelli Halk Oyunu Nasıl Oynanır?

Çocukluğumuzda İstanbul'da Yahudi ve Çingene çengilerince Çırpıcı Çayırı gibi eğlenceli mesire yerlerinde ve düğünlerde pek sık yürütülmüş olan bu oyunun o yıllardaki yayılış sahası eski imparatorluk ölçüsünde olmuş olmalı ki hâlâ bir baştan Trabzon'da ve öbür uçtan Ege adalarında Türkçe adıyla izlerini haber alabiliyoruz. Bugün yurdun dört bir bucağında oynanmadığı anlaşılıyor. Başta İstanbul olduğu halde ekser yurt semtleri onu tamamiyle unutmuş, bazı bölgeler de şüphe yok ki hiç bir zaman tanımamışlardır. Çiftetelli İstanbul'da yerini Şehzadebaşı salaşpur şanolarının kantolarına bırakarak tarihe karıştığı gibi, "kanto" denilen sokak melezliği de şehrin surları dışına uğrayamadan soysuzluğu yüzünden sönüvermişti. Kanto, çiftetellinin sözüm yabana alafrangası olmuş, fakat Peruz ve Şamran'ın ömürleri kadar bile yaşayamamıştı. Çiftetelli'nin çok eskiliği manası çıkarılmamalıdır. Bilakis, Çiftetelli kantodan bir önceki nesilden ibarettir. Adı da kantodan daha manalı değildir Keman oktavda akortlu çifte telde çalarken, ud beşli aralıkla güy' bir çeşit basso tutardı.

Halk Oyunları - Çiftetelli
Yani, o da bir nevi alafrangalaşmışlık iddiasında idi Baloz danslarından soysuzlaşma bir nevi oyun havası argosuydu. Çingene piyasacıların sazla alafranga da çalınabileceği iddiasından doğmuştu.

Çiftetelli'nin Anadolu'daki yayılabiliş gücünden bazı izler şurada burada zamanımıza kadar

sürüklenebilmiştir. Tespit edilebildikleri yakın yıllardan günümüze kadar o hatıra izlerinin de haritamızdan silinmiş bulunmaları kuvvete muhtemeldir. Çünkü esası bir uydurmacılıktan ibaretti ve zevk mahsulü değildi.

Tekirdağ merkez ilçesinin İncir köyünde bu oyun yalnız kadınlar tarafından kendi aralarında darbuka eşliğiyle yürütülür.

Bilecik'ten Bozüyük ilçesinin Erekli köyünde görülen Çiftetelli'de beşer, onar erkeğin cura eşliğiyle oyun yürüttükleri olur. Gölpazarı ilçesinin Küçük Yenice köyünde de davul zurna veya keman sesleriyle Çiftetelli oynandığı biliniyor. Söğüt

ilçesinin Dudaş köyünde bile çiftetelli vardır Ahır köyünde de oynanıyor. Bozüyük ilçesinin Bozcaarmut köyünde sadece Çiftetelli bilinir. Davul ve kabazurna takımıyla ikişer ikişer oynanarak, kadınlar yalnız kendi aralarında yürütürler (Buradaki Çifte sıfatı oyuncu ikişerliğiyle ilgili olabilir. Havası bulunamadığından İstanbul Çiftetellisi'yle ilişiği olup olmadığı anlaşılamamıştır.)

Tokat'tan Reşadiye ilçesinin Kızılcaviran köyünde de bir Çiftetelli oynanır. Bu köyde üç oyun vardır Üçü de taşradan alınmışa benziyor: Tanzara, Çiftetelli, Hora Üç beş bölge köyünü göçmenler kurmuşlardı. Reşadiye ilçesinin Çilehane köyünde "Çerkez müzikasıyla oyun" denilip ayrıca Türkçe adı bulunmayan

oyuna Çerkes el müzikası eşlik eder Kız ve erkek birlikte toplu olarak oynarlar. Bütün genç kız ve delikanlılar iyi oyunculardır Bazı taşra oyunları böylelikle göçmenlikte yer değiştirmişlerse de, devede kulak miktarında kaldıkları için Orta Anadolu'da tutunmaları imkânsız addedilmektedir.

Ordu ilinin kasabalarında Çiftetelli klarnet eşliğiyle iki tarafından oynanır Kadınlar kendi aralarında

oynarlar. Kabadüy bucağında kez' biliniyor Rize'ye kadar yer yer oynayan kasabalar biliniyor Samsun merkez ilçesinde Aydın Zeybeği gibi Çiftetelli de oynanıyor Güneyden meselâ İçel'de yürütülür.