Siverek Yöresi Halk Oyunları - Siverek Halk Oyunları

**Esra** · 15.07.10, 18:13

Siverek Yöresi Halk Oyunları - Siverek Halk Oyunları

Siverek halk oyunları genellikle halay türü oyunlardan meydana gelir Günümüzden 50-60 yıl öncesine bir göz attığımızda, bazen davul zurna, bazen cümbüş, keman ve darbuka eşliğinde, bazen de kaval eşliğinde yöre tavrı, figürü ezgisi ve ritmiyle oynanan çok sayıda güzel oyunlarımızın olduğunu ve o yıllarda bu oyunları sergileyen çok değerli ustalarımızın olduğunu görürüz.

Ancak 30-40 yıl öncesine baktığımızda, halk oyunları yarışmalarının başlamasıyla, harman yerinde, köy meydanlarında ve düğünlerde oynanan oyunlarımızın sahneye taşındığını görmekteyiz.
Ne yazık ki, oyunlarımızı sahneye taşırken birçok bozulma olmuştur. Birinciliktir, derecedir derken; sadece 8 oyunla sınırlı kalınmış ve bu 8 oyununun da yıl geçtikçe ekleme ve çıkarmaların yapılarak dejenere edildiği ortadadır.

1980’li yıllara baktığımızda, oyunlarımızın bu hale gelmesine sebep olan bazı faktörleri şöyle sıralayabiliriz.
Bu faktörlerin başında, o yıllarda ve bugüne kadar halk oyunları yarışmalarında değerlendirme yapan kişi ve ekip çalıştıran eğitmenlerin geldiğine inanıyoruz Jüri üyeleri, yarışmaya gelen bir ekibin değerlendirmesini yaparken, sadece birlik beraberliğine, bütünlüğüne, mimik ve jestlerine, sahne kullanımına bakmışlardır Oyunumuzu yöre tavrı, figürü, ezgi ve ritminden çıkaran bu ekipleri o halleriyle birinci edip ödüllendirmişlerdir.
Hal böyle iken, yarışmaya ekip yetiştiren eğitmenler, doğal olarak 8 oyunla sınırlı kalmışlar ve oyun figürlerine birçok ekleme ve çıkarma yaparak günümüze kadar da bu işi devam ettirmişlerdir.
Günümüzde birçok kişi Siverek’nın sadece 8 oyunu olduğunu bilir Çünkü yıllardır 8 oyundan başka bir oyun oynanmamış. Zengin bir folklora sahip Siverek’ın oyunları tabi ki bu kadar az değildir İlçemizde ve Merkezde bulunan 10 ilçe ve köylerinde bugün için çok sayıda oyun olduğu bilinmektedir.

Siverek Halk Oyunları
Yöremizde oynanan oyunların çoğunluğu halaydır. Orta Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgemizde toplu, düz sıra halinde kol kola, elele oynanan oyunlara denir. Halay, beş kişiden az oyuncuyla oynandığı zaman, karakteri bozulan bir oyun tarzıdır. Dizinin başında “Halay başı” sonundaki “Pörçük” ya da “Pöçik” adını alır Baş ve sonda oynayan her iki oyuncunun da elinde birer mendil bulunur.

Yöremizde oynanan oyunların birçoğu, davul-zurna ile oynanmaktadır Bunun yanı sıra günümüzde az da olsa bazı oyunlarımızda kaval ve def, bazılarında keman,

cümbüş ve darbuka da kullanılmıştır.
Halk oyunlarımızda, halkımızın üzüntüsünü, yasını, kıskançlığını, neşesini, kuvvetini, yiğitliğini, yakarış ve yalvarışını gösteren figür ve motifleri görebilmek mümkündür.

Siverek merkezinde oynanan oyunların bir çoğu, Hilvan ve Suruç ilçemizde de sıkça rastlanan ve halen köy düğünlerinde oynanan oyunlarıdır.

Siverek ve Siverek Merkez ve İlçelerinde Tesbit Edilen ve Günümüzde Oynanan Oyunlar

Urfalıyım Ezelden, Gemi (Sal), Ğezale, Gırani (Ağırlama), Hasandağı, Diz Cezayir, Çeçen Kızı, Tek Ayak (Derik), İki Ayak (Dıniğ), Üç Ayak, Beş Ayak, Terge (Türk-İ, Terge), Kımıl, Abravi (Lorke), Soseh, Çeçano, Keriboz (Hilvan’da Oynanan), Keriboz (Suruç’ta Oynanan), Dellocan, Zavfa (Damat), Urfa Seylanisi, Suruç Seylanisi, Dik, Keçike, Gülhameda, Teşi, Şujun, Gelberi, Rışko, Mim, Çepik, Şevko, Karaçı, Koçeri, Temirağa, Kommetki, Nure, Dinge (Merkezde Oynanan), Dinge (Hilvan’da Oynanan), Fasıl (Dörtlü Değnek) en çok bilinen oyunlardır
Bunların dışında sadece ismi bilinen fakat nasıl oynandığı bilinmeyen çok eski oyunlar da bulunmaktadır.