Çatak İlçesi Tanıtımı
Van Çatak İlçesi

Çatak Van ilin bir ilçesidir.
İlçenin esas adı olan Şatak veya Şatakh 1960 yılına dek kullanılmış, daha sonra Türkçe anlam yüklenerek Çatak adı verilmiştir. Eski bir Ermeni yerleşimi olan yörenin adı en erken 870 yılı civarında yazılmış olan Ermenice vekayinamelerde geçer. 7. yüzyıl ortalarından itibaren bir müddet Arap egemenliği altında kalmış, 10. ve 11. yüzyılda Van'da bulunan Vaspuragan Ermeni krallığı/beyliği döneminde gelişerek çok sayıda kilise ve kale ile donatılmıştır. Herhangi bir tarihte Bizans egemenliğine girmemiştir.
Çeşitli Türk ve Moğol istilalarından çok etkilenmeyen bölge, 1350 yılı dolayında güçlenen Hakkari Beyliği’nin kontrolüne girmiştir. 1548 yılındaki Osmanlı-İran savaşından sonra teorik olarak Osmanlı Devleti’nin hakimiyeti altına girmiş ise de Osmanlı merkezi idari sistemi 19. yüzyıl ortalarına dek kurulamamış, dolayısıyla Osmanlı egemenliği daha çok kâğıt üzerinde kalmıştır.
İlçe merkezinin eski adı Tağ veya Tağı Hakkari olup, 1865 yılında kaza (ilçe) teşkilatı kurulduğunda merkez olarak seçilmiştir.
Osmanlı Devleti bu dağlık bölgede egemenliğini kurarken bölgedeki çeşitli Kürt unsurlardan faydalanmıştır. Kürt ve Ermeni halk arasında gitgide artan gerginlik, 1895'te çok sayıda Ermeni'nin öldürülmesi ve Çatak'taki Ermeni köylerinden çoğunun boşalarak Kürt aşiretlerin eline geçmesiyle sonuçlanmıştır. İlçede az sayıda kalan Ermeniler 1915'te temizlenmiştir.1915 olayları sırasında bazı Çataklılar şimdiki Karşıyaka ile Alaçam Mahallelerini ele geçirerek Ermenilerin İlçeyi terk etmeleri için zemin hazırlamışlardır.
1915-1916 ve tekrar 1916-1918 döneminde Çatak ilçesi Rus işgaline uğramıştır. İşgal sırasında Rus ordusuna bağlı bazı Ermeni milis kuvvetleri Çatak'ta terör yaratmış, Müslüman halktan bazı kişileri şehit etmişlerdir. 1917 yılında Rusyada çıkan ihtilal ile Çarlık idaresi devrilip yerine Bolşevik idaresi kurulunca, Rusya yurdumuzdaki askeri birliklerini çektiği sırada Ermenilerin bir kısmı İran’a bir kısmı Rusya’ya, bir kısmı da Irak’a olmak üzere İlçeyi terk etmişlerdir.
İlçemizin sınırlarında tarihi eser olarak Ermeni yapımı olan üç kemer köprü vardır. Bu köprülerden birisi ilçenin içerisinde olup Sortikin Çayı üzerinde geçit vermekte ve halen kullanılmaktadır. Diğer iki köprü “Holkan ve Zırıl” Norduz Deresi üzerinde olup, dere üzerinde halen geçit veren yerlerdir.
Tırşın’de büyük taşlar üzerine yapılmış ağaç resimlerine ilaveten bu ağacın dalına ön ayağını uzatmış keçi resmi ile taş üzerindeki keçinin arkasında kurt resmi bulunan birkaç taş eser bulunmaktadır.


Çatak ilçesine bağlı köyler
1-ONAĞIL KÖYÜ
Köyün tam olarak yerleşim tarihi bilinmemektedir. Onağıl Köyü İlçe Merkezine 40 km mesafede olup, Van karayolu üzerinde bulunmaktadır. Köye bağlı mezra bulunmamaktadır. Köyün ulaşım sorunu yoktur.Halkın geçimini tarım ve hayvancılık yaparak sağlamaktadır. Köyün toplam nüfusu 475 kişidir. Köy Muhtarı olarak Osman AHİ görev yapmaktadır.

2-DEREBAŞI KÖYÜ
Derebaşı köyü eskiden Onağıl köyüne bağlı iken 1994 tarihinde köy olarak kurulmuş olup muhtarlık haline gelmiştir. Köy İlçe Merkezine 32 km mesafede bulunmaktadır.Halkın geçim kaynağı tarım ve hayvancılıkla sağlamaktadır. Köyün toplam nüfusu 265 kişidir. Köy Muhtarı olarak Mehmet AYDOĞAN görev yapmaktadır.

3-BOYUNPINAR KÖYÜ
Köyün tam olarak yerleşim tarihi bilinmemektedir. Köyün İlçe merkezine 30 km mesafede bulunmaktadır.Halkın geçim kaynağı tarım ve hayvancılıkla sağlamaktadır. Köyün toplam nüfusu 352 kişidir. Köy muhtarı olarak Mehmet GÜLTEPE görev yapmaktır.

4-TEKNECİK KÖYÜ
Köyün tam olarak yerleşim tarihi bilinmemekle birlikte, Köye bağlı Saygın mezrası olmak üzere toplam bir mezra bulunmaktadır. Köyün İlçe Merkezine 33 km mesafede bulunmaktadır. Halkın geçimini Tarım ve hayvancılık yaparak sağlamaktadır. Köyün toplam nüfusu 515 kişidir. Köy Muhtarı olarak Lütfi TAŞKULAK görev yapmaktadır.

5-AĞAÇLIK KÖYÜ
Köyün tam olarak yerleşim tarihi bilinmemekle birlikte, Köyün İlçe Merkezine 27 km mesafede bulunmaktadır. Halkın geçim kaynağı tarım ve hayvancılık yaparak sağlamaktadır. Köyün toplam nüfusu 369 kişidir. Köy Muhtarı olar Zübeyit GÜVENER görev yapmaktadır,

6-KAYABOĞAZ KÖYÜ
Köyün tam olarak tarihi bilinmemekle birlikte Köye bağlı Yapılı olmak üzere toplam bir mezra bulunmaktadır. Köyün İlçe Merkezine 26 km mesafede bulunmaktadır. Halkın geçim kaynağı tarım ve hayvancılık yaparak sağlamaktadır. Köyün toplam nüfusu 892 kişidir. Köy Muhtarı olarak Cerciş CANIŞ görev yapmaktadır.

7-AŞAĞI NARLICA KÖYÜ
Köyün tan olarak tarihi bilinmemekle birlikte, Köyün İlçe merkezine 24 km mesafede bulunmaktadır. Halkın geçim kaynağı tarım ve hayvancılık yaparak sağlamaktadır. Köyün toplam nüfusu 340 kişidir. Köy Muhtarı Nurettin AKTAŞ görev yapmaktadır.

8-Y.NARLICA KÖYÜ
Köyün tam olarak tarihi bilinmemekle birlikte, Köyün İlçe merkezine 28 km mesafede olup, Bahçesaray yolu üzerindedir.Halkın geçim kaynağı tarım ve hayvancılık yaparak sağlamaktadır.Köyün toplam nüfusu 513 kişidir. Köy Muhtarı Mehmet Ali KAPLAN görev yapmaktadır.

9-UZUNTEKNE KÖYÜ
Köyün tam olarak tarihi bilinmemektedir.Köye bağlı Yan, Beşikli, İçimli Mezraları bulunmaktadır. Köy İlçe merkezine 28 km mesafede bulunmaktadır. Halkın geçim kaynağı tarım ve hayvancılık yaparak sağlamaktadır. Köyün toplam nüfusu 514 kişidir. Köy Muhtarı Şefik YILDIZ görev yapmaktadır.

10-AKÇABÜK KÖYÜ
Köyün tam olarak yerleşim tarihi bilinmemekle birlikte Köye bağlı Sivritepe, Değirmen, Ekenek, Öbeyit, Duldalık olmak üzere toplam beş mezra bulunmaktadır. Köy İlçe merkezine 5 km mesafede bulunmaktadır. Halkın geçim kaynağı cevizcilik ve hayvancılık yaparak sağlamaktadır. Köyün toplam nüfusu 1.068 kişidir. Köy Muhtarı olarak Fettah KIYAT görev yapmaktadır.

11-IŞINLI KÖYÜ
Köyün tam olarak yerleşim tarihi bilinmemekle birlikte ,Köye bağlı Elmacı, Yeni Mahalle olmak üzere toplam iki mezra bulunmaktadır. Köy İlçe merkezine 16 km mesafede bulunmaktadır. Köyün ulaşım sorunu vardır. Halkın büyük çoğunluğu geçimini hayvancılık yaparak sağlamaktadır. Köyün toplam nüfusu 244 kişidir.Köy Muhtarı olarak Faruk ELİTAŞ görev yapmaktadır.

12-ELİAÇIK KÖYÜ
Köyün tam olarak yerleşim tarihi bilinmemekle birlikte ,Köye bağlı Yeşerti, Sarıgöz, Gürağaç toplam üç mezra bulunmaktadır. Köy İlçe Merkezine 15 km. mesafede bulunmaktadır. Halkın büyük çoğunluğu hayvancılıktan sağlamaktadır. Köyün toplam nüfusu 434 kişidir. Köy Muhtarı olarak Ebubekir BAKİ görev yapmaktadır.

13-BİLGİ KÖYÜ
Köyün tam olarak yerleşim tarihi bilinmemekle birlikte, Köye bağlı Üçüzler olmak üzere toplam mezra bulunmaktadır. Köy İlçe merkezine 33 km mesafede bulunmaktadır. Halkın büyük çoğunluğu geçimini G.K. Kuruyuculuk ve hayvancılık yaparak sağlamaktadır. Köyün toplam nüfusu 1332 kişidir. Köy Muhtarı olarak Yusuf YANGIN görev yapmaktadır.

14-ALACAYER KÖYÜ
Köyün tam olarak yerleşim tarihi bilinmemektedir. Köye bağlı Karakavak, Baltacı, Çemik, Tellikaya, Durak. Olmak üzere Toplam beş mezra bulunmaktadır. Köy İlçe Merkezine 20 km mesafede bulunmakta olup, halkın büyük çoğunluğu tarım ve cevizcilik yaparak sağlamaktadır. Köyün toplam nüfusu 1685 kişidir. Köy Muhtarı olarak Burhan KATAR görev yapmaktadır.
15-SÖZVEREN KÖYÜ
Köyün tam olarak yerleşim tarihi bilinmemekle birlikte Köye bağlı Topaç, Beyoğlu, Bahçıvan, Taşaltı, Kirazlı, Çınardibi, Tüten, Yaylaönü, Sarp olmak üzere toplam dokuz mezra bulunmaktadır. Köy İlçe Merkezine 8 km. mesafede bulunmaktadır. Halk geçimini çiftçilik ve hayvancılık yaparak sağlamaktadır. Ekonomik sebepler nedeniyle genç nüfus genellikle diğer İl ve İlçelere güç etmişlerdir. Köyün toplam nüfusu 596 kişidir. Köy Muhtarı olarak İhsan SALÇUK görev yapmaktadır.

16-TOYGA KÖYÜ
Köyün tam olarak yerleşim tarihi bilinmemekle birlikte, Köye bağlı Çemik,Atikler, Dölek, Samanlı, Tozkoparan olmak üzere toplam beş mezra bulunmaktadır. Köyün İlçe Merkezine 3 km mesafede bulunmaktadır. Halk geçimini hayvancılık ve cevizcilikten sağlamaktadır. Köyün toplam nüfusu 345 kişidir. Köy Muhtarı olarak Musa ŞİPAL görev yapmaktadır.

17-ÇILGA KÖYÜ
Köyün tam olarak yerleşim tarihi bilinmemektedir. Köye bağlı Mersin, Karadane, Bölmetaş, Andiçen, Bağlan, Gov, olmak üzere toplam altı mezra bulunmaktadır. Köy İlçe merkezine 25 km. mesafede bulunmaktadır. Halk geçim kaynağını çitçilik ve hayvancılıktan sağlamaktadır.Köyün toplam nüfusu 383 kişidir.Köy Muhtarı olarak Nadir YAVUZ görev yapmaktadır.

18- KORULU KÖYÜ
Köyün tam olarak yerleşim tarihi bilinmemekle birlikte , Köye bağlı Gökçedağ, Yuvalıçam, Övenler, Albucak, Sığırcık, Hacıbey, Gelenler olmak üzere toplam yedi mezra bulunmaktadır. Köy İlçe merkezine 25 km. mesafede bulunmaktadır. Halk geçim kaynağını çiftçilik ve hayvancılıkta sağlamaktadır.Köyün toplam nüfusu 1252 kişidir. Köy Muhtarı olarak Salih SEVİNÇ görev yapmaktadır.

19-KAÇİT KÖYÜ
Köyün tam olarak yerleşim tarihi bilinmemekle birlikte , Köye bağlı Sak Mezrası bulunmakla beraber arazi yapısının dağlık olması sebebiyle daha çok küçük baş hayvancılığa elverişli bir yöredir. Halkın büyük çoğunluğu geçimini hayvancılık ve cevizcilikte sağlamaktadır. Köy İlçe merkezine 20 km. mesafede bulunmaktadır. Köyün toplam nüfusu 862 kişidir. Köy Muhtarı olarak Hasan KARATAŞ görev yapmaktadır.

20-ÖVECEK KÖYÜ
Köyün tam olarak yerleşim tarihi bilinmemekle birlikte , Köye bağlı Kıyıcak, Uyanıklar, Ünlüce, Organlı, Gürümlü, Usanmaz, Salat olmak üzere toplam yedi mezra bulunmaktadır. Köy İlçe merkezine 32 km. mesafede bulunmaktadır. Köy yapısının dağlık ve ormanlık olması sebebiyle halk geçimini orman ve hayvancılıkta sağlamaktadır. Köyün çoğunluğu çeşitli sebeplerle İl ve İlçelere göç edip yerleşmişlerdir. Köyün toplam nüfusu 654 kişidir. Köy Muhtarı olarak Haci TOMAK görev yapmaktadır.

21-ATLINAN KÖYÜ
Köyün ilk kuruluş tarihi tam olarak bilinmemektedir. Köye bağlı Büyükağaç, Kavaklıdere, ve Alakaynak, olmak üzere toplam üç mezra bulunmaktadır.Köy İlçe Merkezine 42 km mesafede bulunmaktadır. Köyün arazi yapısının dağlık olması sebebiyle halkın çoğunluğu geçimini orman ve hayvancılık yaparak sağlamaktadır. Köyün nüfusu toplam 939 kişidir. Köy Muhtarı olarak Ömer ERTEM görev yapmaktadır.

22-NARLI KÖYÜ
Köyün ilk kuruluş tarihi tam olarak bilinmemektedir. Köye bağlı Kulaçkaya, Acarlar, Budaklı ve Körüklü mezraları bulunmaktadır. Köy İlçe Merkezine 26 km mesafede bulunmakta olup, halk geçimini arıcılık ve hayvancılıktan sağlamaktadır. Köyün toplam nüfusu 643 kişidir. Köy Muhtarı olarak Haci ARTIM görev yapmaktadır

23-SUGELDİ KÖYÜ
Köyün ilk kuruluş tarihi olarak bilinmemekle birlikte, Köye bağlı Kovakephan, Taşdibek ve Çevre mezraları bulunmaktadır. Köy İlçe Merkezine 28 km. mesafede bulunmaktadır. Halk geçimini Tarım,hayvancılık ve arıcılıktan sağlamaktadır. Köyün toplam nüfusu 383 kişidir.Köy Muhtarı olarak İdris SANCA görev yapmaktadır.

24-SIRMALI KÖYÜ
Köyün tam olarak yerleşim tarihi bilinmemekle birlikte ,Köye bağlı Küllüce, Ardınçlı, Dursunlar, Gelincik, Şabur, Beyendik, Karşıyaka olmak üzere toplam yedi mezra bulunmaktadır.Köy İlçe Merkezine 67 km. mesafede bulunmaktadır. Halk geçim kaynağını tarım ve hayvancılık yaparak sağlamaktadır.Köyün toplam nüfusu 342 kişidir. Köy muhtarı olarak Tahsin ŞEYLAN görev yapmaktadır.

25-DOKUZDAM KÖYÜ
Köyün tam olarak yerleşim tarihi bilinmemekle birlikte , Köye bağlı Şahinbaş, Yolgeçen, Armağan, Dönemeç, Y. Kuşak, A. Kuşak, Alantaş, Şıvgınlı ve Ortakaya mezraları bulunmaktadır. Köy İlçe Merkezine 66 km. mesafede bulunmaktadır. Halk geçim kaynağını tarım ve hayvancılık yaparak sağlamaktadır. Köyün toplam nüfusu 132 kişidir. Köy Muhtarı olarak Farik ŞEYLAN görev yapmaktadır.

26-KONALGA KÖYÜ
Köyün tam olarak yerleşim tarihi bilinmemekle birlikte ,Köy bazı nedenlerden dolayı İl ve İlçelere dağılmış olup, 1998-2000 tarihleri arasında, Köye dönüş ve rehabilitasyon projesi geliştirilmiş olup Köy kent haline gelmiştir. Köy 383 konuttan mevcut olup, 2.757.872.347 TL harcama yapmıştır. Köye bağlı Cennetdere, Güvenç, Çatlıca, Demirkazık, Dereiçi, Çöpçatan, Taşbucak, Soğuksu, Beşiktaş, Koltutan ve Tanrıverdi olmak üzere toplam on bir mezra bulunmaktadır. Köy İlçe Merkezine 34 km. mesafede bulunmaktadır. Halk geçim kaynağını tarım ve hayvancılık yaparak sağlamaktadır. Köyün toplam nüfusu 2.395 kişidir. Köy Muhtarı olarak Hüsret ALANTAŞ görev yapmaktadır.
Konalga Örnek Köyünde şebekeli içme suyu deposu ve isale hattı, kent içi içme suyu inşaatı, kanalizasyon inşaatı, kent içi konutlar kanalizasyon bağlantısı, kanalizasyon fosseptik ve çökertme inşaatı, su arıtma tesisi gibi yer altı şebekeleri tamamlanmış olup hizmet vermektedir.
Ayrıca köyde Kilim Dokuma Atölyesi, Radyo Yayın Evi, Köy Kahvehanesi, Ekmek Fırını, Kasaphane vb. işyerleri de halka hizmet vermektedir.
27-DALBASTI KÖYÜ
2003 yılında Köy tüzel kişiliğine kavuşan Dalbastı köyümüz ilçeye 20 kilometre mesafede olup, bu köyümüzde yaşayan vatandaşlarımız hayvancılıkla uğraşmaktadırlar.Köyün elektriği,yolu, okulu ve telefonu mevcut olup, diğer alt yapı hizmetlerinin götürülmesine çalışılmaktadır



TURİSTİK YERLER
KAHNİSPİ ŞELALESİ (Beyaz Şelale)


İlçe merkezine 5 km uzaklıkta olup , Van Çatak yolu üzerinde yer almaktadır. Bu şelale Nisan ayı sonunda çok gür bir şekilde akmaya başlar ve ağustos ayı ortalarında azalmaya başlar ve en son Eylül ayı başında tamamen biter. Çok güzel bir mesire yeri olup yaz aylarında sıkça ziyaretçi akınına uğramaktadır. Hemen yanında Alabalık tesisleri kurulmuş olup istendiği dakikada canlı alabalık almak mümkündür.
TARİHİ ESERLER
HOLKAN KÖPRÜSÜ

Holkan köprüsü Çatak – Pervari yolunun 5. Kilometresinde yer almaktadır ve halen kullanılmaktadır. Bu köprünün Selçuklulardan kalma olduğu söylenmektedir. Köprü eskiden Narlı Köyü’ne yayalar için ulaşım sağlamaktaydı o zamanlar araç olmadığından yayaların gece barınmaları maksadıyla köprünün sol tarafında 15 metrekarelik bir oda köprü imarı yapılırken yapılmıştır.
ZERİL KÖPRÜSÜ
Zeril kemer köprüsü de aynı Holkan Köprüsü mimari tarzında yapılmış olup, köprü halen yayalar tarafından kullanılmaktadır. Bu Köprünün de Selçuklular tarafından yapıldığı söylenmektedir. Ayrıca İlçe Merkezinde de aynı mimari tarzda yapılmış bir kemer köprü mevcuttur. Ve halen Adnan Menderes Mahallesi ile Cumhuriyet Mahallesi arasında yayalar için ulaşım hizmeti vermektedir.

--------------Tualimforum İmzam--------------
Boşverdim