tualimforum.com - Yönetim Muhasebesi Konuları

DİREKT MALİYET SİSTEMİ

VARIABLE COSTING

Mamul maliyeti hesaplanırken sadece değişken maliyetlerin hesaba katıldığı maliyetleme sistemidir. Satış fiyatı ile değişken maliyet arasındaki fark sabit maliyetleri karşılama payıdır. Mamulü üretip üretmeme veya fiyatlandırma kararlarında değişken maliyetler önemli rol oynar.

Ø Değişken maliyetleme sistemi mamul maliyetlerine sadece değişken maliyetleri yükler.

Ø Sabit maliyetler üretim miktarıyla ilgili olmadığından üretim maliyeti dışında bırakılır.

Ø Sadece değişken maliyetlerin hesaba katılması sebebiyle kısmi maliyet sistemidir.

DEĞİŞKEN MALİYETLER:

Direkt Hammadde ve Malzemeler

Direkt İşçilikler

Değişken Genel Üretim Giderleri

Endirekt Hammadde Malzeme

Endirekt İşçilikler

Elektrik

Yakıt

Sigorta (Malların)

Tamir Bakım (Makinaların) gibi masraflardan oluşmaktadır.

SABİT MALİYETLER:

Kira Giderleri

Sigorta Giderleri

Amortismanlar

Yönetim Ücretleri

Finansman Giderleri

Genel Yönetim Giderleri (Kırtasiye, telefon)

İdari kısım elektrik giderleri

İdari kısım yakıt giderleri

Tamir Bakım (Binaların) gibi masraflardan oluşmaktadır.

MALİYET HACIM KAR İLİŞKİSİ
(COST-VOLUME PROFIT ANALYSIS)

BAŞABAŞ NOKTASI

(BREAKEVEN POINT)

Başabaş Satış Miktarı= Sabit Maliyetler / Katkı Payı

(BREAKEVEN POINT= FIXED COSTS / CONTRIBUTION)

Katkı Payı = Birim Satış Fiyatı- Birim Değ.Maliyet

(CONTRIBUTION PER UNIT= SALES PER UNIT – VARIBLE COST PER UNIT)

Başabaş Satış Tutarı = Sabit Maliyet / Katkı Oranı

(BREAKEVEN POINT FOR SALES= FIXED COSTS / CONTRIBUTION RATIO

Katkı Oranı = (Satış Fiyatı-Değ.Maliyet)/Satış Fiyatı

( CONTRIBUTION RATIO = (SALES-VARIBLE COSTS)/SALES

ÖRNEK:

Birim satış Fiyatı: 5 000 TL./b

Birim değişken Maliyet: 3 600 TL./b

Toplam Sabit Maliyet: 1 260 000 TL.

Üretim Miktarı: 1 000 Adet olduğunu varsayalım.

Bu durumda:

Katkı Payı: 5 000 - 3 600 = 1 400 TL./b

Katkı Oranı: 5 000 – 3 600 / 5 000 = 0,28

Başabaş Noktası (Miktar) : 1 260 000 / 1 400 = 900 Adet

Başabaş Noktası (Satış Tutarı): 1 260 000 / 0,28 = 4 500 000TL. olarak hesaplanacaktır.

Gelir Tablosunu düzenleyecek olursak:

BRÜT SATIŞLAR 5 000 000

SATIŞLARIN MALİYETİ 3 600 000

Direkt Hammadde Maliyetleri

Direkt İşçilik Maliyetleri

Değişken GÜG

KATKI PAYI 1 400 000

FAALİYET GİDERLERİ 1 260 000

Sabit Genel Yönetim Giderleri

Sabit Pazarlama Satış Giderleri

Sabit Genel Üretim Giderleri

Finansman Giderleri

DÖNEM KARI 140 000

Şeklinde olacaktır.

DİREKT MALİYET SİSTEMİNİN ÜSTÜNLÜKLERİ:

Ø Gerekli bilgiler ayrı hesaplamaya lüzum kalmadan elde edilir.

Ø Stok değerinde sabit maliyet hissesi olmadığından stok değişmesi kar veye zararı etkilemez.

Ø Gelir tablosu yöneticinin düşünce tarzına daha uygundur.

Ø Sabit maliyetler gelir tablosunda ayrı bir kalem olarak görülür ve dikkati çeker.

DİREKT MALİYET SİSTEMİNİN EKSİKLİKLERİ:

Ø Sabit masrafları ayırmak oldukça güçtür.

Ø Fiyatlandırma politikalarında sabit maliyetleri göz önünde bulundurmak gerekir.

Ø Sadece değişken maliyete göre mal satış karının hesaplanması brüt karı yüksek gösterip fiyat indirimine zorlayabilir.

Ø Stoklar düşük değerle gösterilmiş olur.

SABİT GÜG nin mamullere dağıtılması:

İşçilik saatine göre:

SABİT GÜG / TOPLAM İŞÇ.SAATİ = ORT.SABİT GÜG/İŞÇ.S.

OCAK 9200/[(700*1)+(800*2)]= 9200/2300 = 4 TL/İşç.S

ŞUBAT 5400/[(350*1)+(500*2)]= 5400/1350 = 4 TL/İşç.S

Üretim Miktarına göre:

SABİT GÜG / TOPLAM ÜRETİM MİK. = ORT.SABİT GÜG/ÜRET.MİK..

OCAK 9200/(700+800)= 9200/1500 = 6.13 TL/Üret.mik.

ŞUBAT 5400/(350+500)= 5400 / 850 = 6.35 TL/Üret.mik.

Satış Miktarına göre:

SABİT GÜG / TOPLAM SATIŞ MİK. = ORT.SABİT GÜG/SATIŞ.MİK..

OCAK 9200/(600+700)= 9200/1300 = 7.08 TL/Sat.mik.

ŞUBAT 5400/(400+400)= 5400/800 = 6.75 TL/Sat.mik.