tualimforum.com - Muhasebe Uygulamaları Bütün Üniteler Kısa Notlar(11.12.13.14)

ÜNİTE - 11 KOLLEKTİF ŞTİ KURULUŞU VE SERMAYE DEĞİŞİKLİKLERİ

Kolektif şti: Ticari bir işletmeyi ticari bir unvan altında işletmek amacıyla gerçek kişilerce kurulan ve ortaklarının sorumluluğu sınırlandırılmamış olan şirkettir.Tüzel kişiler kuramaz ve ortakta olamaz.
Kuruluş işlemleri sırayla şöyledir:
Yazılı bir sözleşme hazırlanır
Sözleşme tüm ortaklarca imzalanır.
Sözleşme notere onaylatılır.
Ticaret siciline kayıt yaptırılır.(en geç 15 gün içerisinde)

Ticaret sicile başvuruda istenen evraklar:
Şirket sözleşmesi
Ticari durum tasdiknamesi
Ortakların nüfus cüzdan suretleri ve ikametgah senetleri
İmza sirküleri
Ehliyet belgesi (medeni haklardan yararlanma)

Tescil ve ilanla tüzel kişilik kazanan şirket 1 ay içerisinde şu kurumlara başvurmalıdır:
Vergi Dairesine 2- SSK.ya(işçi çalıştıracaksa) 3- Bölge Çalışma Müdürlüğü’ne
Not: Kollektif şti ünvanında ortaklardan birinin adı veya soyadı yeralmalıdır.Kanuni mukavelelere göre kurulmayan kollektif şti. adi şirket sayılır.Borçlar Kanunu uygulanır.

Kuruluş işlemlerinin muhasebesi:
Şu defterleri tutarlar: 1-Yevmiye 2- kebir 3- kasa 4-envanter 5- kambiyo senetleri defteri

Kuruluş yevmiye kayıtları 2 aşamadan oluşur:
Sermayenin taahhüdü 2- Sermaye taahhüdünün yerine getirilmesi
-----------------------------------
Ödenmemiş sermaye
Sermaye
----------------------------------- SERMAYE TAAHHÜT KAYDI
Kasa
Ödenmemiş Sermaye
-----------------------------------SERMAYE TAAHHÜDÜNÜ YERİNE GETİRME KAYDI

A-)SERMAYE ARTIRIMI VE KAYDI
Sermayedeki değişikliklerin tescil ve ilanı zorunludur.
Şu nedenlerle artırım yapılır:
Kuruluş sırasında gerekli sermaye miktarı eksik hesaplanmış olabilir.
Şirket iş hacmini genişletmeye karar vermiş olabilir.
Enflasyon nedeniyle sermaye yetersiz kalmış olabilir.
Yanlış yatırım politikaları sermayeyi olumsuz etkilemiş olabilir.

Sermaye artırımı şu yollarla yapılır:
Mevcut ortakların sermaye payları artırılır.
Yeni ortak alınır.
Başka bir şirketle birleşilir.

Yevmiye kaydı: Sermaye taahhüdü ve taahhüdü yerine getirme kaydı ile aynıdır.
-------------------------------------- -------------------------------------
Ödenmemiş sermaye Kasa
Sermaye Ödenmemiş Sermaye
--------------------------------------- --------------------------------------

B-)SERMAYE AZALTIMI VE KAYDI
Sermayedeki değişikliklerin tescil ve ilanı zorunludur.
Şu nedenlerle azaltılır:
Kuruluş sırasında gerekli sermaye miktarı fazla hesaplanmış olabilir.
Şirket zarar etmiş bu zararı ortaklar karşılamamış olabilir.
Şirketten ortak ayrılmış yada ortak çıkarılmış olabilir.

Şu yöntemlerle sermaye azaltılır:
Mevcut ortakların sermaye payı azaltılır.
Ortak çıkarılır yada ortak ayrılır.

Yevmiye kaydı: 2 kayıt yapılır: 1- Azaltım taahhüt edilir 2-Azaltım yapılır.
-------------------------------- -------------------------------------
Sermaye Ortaklara Borçlar
Ortaklara Borçlar Kasa
-------------------------------- --------------------------------------
Azaltım taahhüdü Azaltımın yerine getirilişi

ÜNİTE - 12 KOLLEKTİF ŞTİ.DE KAR VE ZARAR DAĞITIMI

Kar ve zarar dağıtırken önce şirket sözleşmesine bakılır; kar/zarar konusunda bir hüküm varsa o uygulanır.Sadece kar’a ait hüküm varsa zarar içinde o hüküm uygulanır.İkisi içinde bir hüküm yoksa kar ve zarar eşit dağıtılır.

KAR DAĞITIM YÖNTEMLERİ:
Eşit dağıtım
Sermaye payıyla bağlı dağıtım
Sermaye payına faiz işlettikten sonra dağıtım
Yönetici ortağa prim verdikten sonra karın dağıtımı
Kar paylarının sermayeye eklenmesi

1-Eşit kar dağıtımı: Tüm ortaklara sermaye karı eşit miktarda dağıtılır.
Yevmiye kaydı şöyledir:
------------------------------------ --------------------------------------
Dönem net karı Ortaklara Borçlar
Ortaklara Borçlar Kasa
------------------------------------ -------------------------------------
kar dağıtımı kar payının ortağa ödenmesi

2-Sermaye payıyla bağlı dağıtım :En çok kullanılan yöntemdir.
Ortağın kar payı= Ortağın sermaye payı*kar
Şirketin toplam sermayesi

Sermaye payına faiz işletildikten sonra kalan karın dağıtımı:Sermaye paylarına belli bir oranda faiz işletilir.Bu tutar kardan düşülür,kalan kar ortaklara dağıtılır.

4-Yönetici ortağa prim verdikten sonra karın dağıtımı:Kardan belli bir oranda yapılan kesinti
yönetici ortağa ödenir.Kalan kar ortaklara dağıtılır.
5-Kar paylarının sermayeye eklenmesi: Kar bazen dağıtılmaz ortakların sermaye paylarına eklenir.Bu durumda sermaye artırım işlemide yapılmış olur.
ZARAR DAĞITIM YÖNTEMLERİ:
Zarar paylarının ödenmesi: Oluşan zarar ortaklardan tahsil edilir.Yevmiye kaydı şöyledir.
--------------------------------- --------------------------------
Ortaklardan alacaklar Kasa
Dönem net zararı Ortaklardan alacaklar
--------------------------------- ----------------------------------
Zararın tahakkuku Zararın ortaktan tahsili
Sermaye azaltılarak zararın yokedilmesi: Oluşan zarar sermaye paylarından düşülür,sermaye azaltımı işlemi şeklinde yevmiye kaydı yapılır.
------------------------------ -------------------------------
Ortaklardan alacaklar Sermaye
Dönem net zararı Ortaklara Borçlar
------------------------------ -------------------------------
zararın tahakkuku zararın sermayeden düşülmesi

Sermaye payıyla orantılı zarar dağıtımı:sermaye payı*zarar
Toplam sermaye

ÜNİTE 13 KOMANDİT ŞİRKET

Komandit şti: Ticari bir işletmeyi ticari bir ünvan altında işletmek amacıyla kurulan ve şirket ortaklarından bazılarının sorumluluğunun sermaye payları ile sınırlandırılmış olan şirkettir.Kollektif şti gibidir; farkı ise ortak yapısıdır.
2 Tür ortak vardır:
1-Komandite: Sorumluluğu sınırlandırılmamış gerçek kişi ortaktır..Geliri Ticari kazançtır.
2-Komanditer:Sorumluluğu sınırlı gerçek kişi yada tüzel kişidir,kazancı menkul sermaye iradıdır.
Özellikleri:
Ticari ünvanda komandite ortağın adı ve soyadı yeralır.
Komanditer ortak emek ve ticari itibar olarak sermaye koyamaz.
Temsil ve Yönetim komandite ortağa aittir.
Komanditer ortak denetleme yetkisine sahiptir.
Komanditer ortağın sermayesi azalmışsa eksiklik tamamlanana kadar kar ve faiz isteyemez.
Komanditenin kazancı ticari kazanç, komanditerin kazancı menkul sermaye iradıdır.
Yevmiye kayıtları :Komandit şti de kuruluş, sermaye artış ve azalış, kar zarar dağıtım işlemleri kollektif şti. ile aynıdır.
1- Kuruluş :
----------------------------------- -------------------------------------
Ödenmemiş sermaye Kasa
Sermaye Ödenmemiş Sermaye
---------------------------------- --------------------------------------
Sermaye artırım : Kuruluş işlemi ile aynıdır.
Sermaye azaltımı:
--------------------------------- -----------------------------
Sermaye Ortaklara borçlar
Ortaklara Borçlar kasa
--------------------------------- ---------------------------
Kar dağıtımı :------------------------- ------------------------------------
Dönem net karı Ortaklara borçlar
Ortaklara borçlar kasa
----------------------------- --------------------------------------
Zarar dağıtımı:-------------------------- -------------------------------
Ortaktan alacaklar Kasa
Dönem net zararı Ortaktan alacaklar
-------------------------------- ---------------------------------

ÜNİTE 14 ANONİM ŞİRKET

Anonim şti:Esas sermayesi belirli,paylara bölünmüş,tüzel kişiliğe sahip ve şirket ortaklarına karşı sadece mal varlığıyla sorumlu olan şirkete Anonim şirket denir.Ortakların sorumluluğu semaye paylarıyla sınırlıdır.
2 tür anonim şirket vardır:
1- Aile AŞ: Halka kapalıdır.Kurucu sayısı en az 5 en çok 250 kişidir.
2- Halka açık AŞ: Kurucu sayısı en az 5 olup en fazlası için bir sınır yoktur.
2 tür kuruluş vardır:
a) Ani kuruluş: Sermayenin tamamı ortaklarca taahhüt edilir.Taahhüdün dörtte birinin yerine getirilme zorunluluğu vardır.Kuruluşta şirket sözleşmesi yazılır,imzalanır,notere onaylatılır,Sanayi ve Ticaret Bakanlığından izin alınır,tescil ve ilan yapılır.
Yevmiye kaydı
--------------------------------- Sermayenin tamamının tahhüdü
Ödenmemiş sermaye
Sermaye
---------------------------------- Masrafların ortaklardan alınması
kuruluş ve örgütlenme gideri
indirilecek kdv
ortaklara borçlar
------------------------------------ sermaye tahhüdünün dörtte birinin yerine getirilmesi
kasa
Ödenmemiş sermaye
-----------------------------------
b)Tedrici kuruluş:
1-Şirket sözleşmesi yazılır,notere onaylatılır,
2-Sermayenin %10’u merkez bankasına veya muteber bir bankaya sanayi ve ticaret bakanlığı adına açılan bir hesaba yatırılarak bloke edilir.
3-Sanayi ve ticaret bakanlığından izin alınır.
4-Sermayenin %90 ‘ı taahhüt edilir.
5- Sermaye piyasası kurulundan izin alınır.
6-Sermayenin %90’ı için hisse senedi ihraç edilir.
7- Hisse senedi bedelleri bakanlık adına açılan hesaba yatırılarak bloke edilir.
8- Şirket genel kurulu toplanarak kuruluşu karara bağlar.
9- Tescil ve ilan yapılır.
Yevmiye kaydı
-------------------------------- sermayenin %10 tahhüdü
ödenmemiş sermaye
sermaye
------------------------------- %10 tahhüdün yerine getirilmesi
bankalar
ödenmemiş sermaye
---------------------------------- %90 sermayenin tahhüdü
ödenmemiş sermaye
sermaye
-------------------------------- hisse senedi ihracı
borçlu nazım hesab
alacaklı nazım hesab
-------------------------------- hisse senedi bedellerinin bankada blokajı
bankalar
ödenmemiş sermaye
-------------------------------- kuruluş giderinin ortaklardan sağlanması
kuruluş ve örgütlenme gideri
indirilecek kdv
ortaklara borçlar
--------------------------------------- blokajın kalkması
bankalar
bankalar
-------------------------------------- nazım hesabların kapatılması
alacaklı nazım hesab
borçlu nazım hesab
------------------------------------- bankaya ödenen komisyonun kaydı
kuruluş ve örgütlenme gideri
bankalar
-----------------------------------

ANONİM ŞİRKETTE SERMAYE ARTIRIMI
1-Aile AŞ.lerinde sermaye artırımı: Öncelikle önceki sermayenin tamamının yerine getirilmiş olması gerekir.
Aşamaları: *Yönetim kurulu karar alır
* Sanayi ve tic.bakanlığından izin alınır.
*Genel kurul da kesin karar alınır
* Sermayenin tamamı tahhüt edilir.
* Tescil ve ilan yapılır.
Artırım şu yollarla yapılabilir:
* Hisse senedi çıkararak
* yedek akçeyi dağıtmayıp karı sermayeye ekleyerek
* hisse senedi tahhüdünü artırarak
* Tahvil sahiplerine alacağına karşı hisse senedi vererek
* Başka şirketle birleşerek
* Değer artışlarını sermayeye ekleyerek
Ani kuruluşta: Sermaye piy. Kurulundan izin alınmaz, hisse senedi çıkarılamaz, Sanayi veTic.Bak.lığından izin alınır.
Tedrici Kuruluşta: Sermaye piyasası kurulundan ve sanayi ticaret bakanlığındanda izin alınır.
Not:Kuruluştaki yapılan tescil ve ilan giderleri Kuruluş ve örgütlenme gideri hesabında izlenir.
Sermaye değişiklikleri sırasında yapılan giderler Finansman gideri hesabında izlenir.
2-Halka açık AŞ.de sermaye artırımı: Şu aşamalar izlenir:
*Yönetim kurulu karar alıp sözleşme değişikliğini hazırlar
* Sermaye piyasası kurulundan izin alınır.
*Sanayi ve Ticaret bakanlığından izin alınır.
*Genel kurul karar verir.
*Tescil ve ilan yapılır.
Kayıtlı sermaye: AŞ.esas sözleşmesinde hüküm bulunmak kaydıyla yönetim kurulu kararı ile TTK.nın sermayenin artırılmasına dair hükümlerine tabi olmaksızın hisse senedi çıkarabilecekleri azami miktarı gösteren ticaret siciline tescil edilmiş sermayedir.Kayıtlı sermayenin tavanı bilançoda dipnot olarak gösterilir.
Çıkarılmış Sermaye: Bilançoda izlenen sermayedir.
Yevmiye kaydı: Kuruluş kayıtları gibidir.
-------------------------- artırım tahhüdü
Ödenmemiş sermaye
Sermaye
---------------------------değer artışı ödemelerinin sermayeye eklenmesi
MDV.Yeniden değerleme artışı
Ödenmemiş sermaye
------------------------------ hisse senedi ihracı
borçlu nazım hesab
alacaklı nazım hesab
------------------------------- bedelin bankada blokajı
bankalar
ödenememiş sermaye
----------------------------------- masrafların kaydı
finansman gideri
ind.kdv
bankalar
-----------------------------------blokajın çözülmesi
bankalar
bankalar
------------------------------------nazım hesabların kapanması
alacaklı nazım hesab
borçlu nazım hesab
--------------------------------------
ANONİN ŞİRKETTE SERMAYE AZALTIMI:
Şu aşamalardan oluşur:
*Yönetim kurulu karar alır
* Mahkemeden bilirkişi raporu alınır.
* Sanayi vetic.bakanlığından izin alınır.
* Genel kurul karar verir.
* Tescil ve ilan yapılır.
Yevmiye kaydı
----------------------------------- azaltım tahhüdü -------------------------- ---------sermayenin geri ödenmesi
sermaye ortaklara borçlar
ortaklara borçlar kasa