 Tarife Dışı Kısıtlamalar ve İhracatı Teşvik Önlemleri Konu Özeti
Tarife Dışı Kısıtlamalar ve İhracatı Teşvik Önlemleri Konu Özeti
Tarife dışı kısıtlamalar, gümrük tarifelerinden ayrı olarak dış ticarete müdahale için kullanılan araçların tümünü kapsar. Büyük çoğunluğu ithalat kısıtlamalarına yönelik olmakla beraber, ihracatın ve diğer döviz kazandırıcı işlemlerin teşvik edilmesi amacıyla da kullanılmaktadır. Kotalar, tarife dışı kısıtlamalar içinde önemli bir yere sahiptir. İthalat
kotası, gümrük tarifesinden farklı olarak, ithalat miktar veya değeri üzerinde mutlak bir sınırlama getirir. Kotalar, gümrük tarifelerinden farklı olarak gelir sağlayıcı bir etkiye sahip değildir. Kotalar, tarifelerden farklı olarak ithalatı kesin olarak kısıtlar ve tarifelere göre daha fazla esnekliğe sahiptir. Buna karşılık, ekonomide serbest piyasa düzeninin işleyişini aksatır. Kota uygulamasında fiyat mekanizmasının işleyişi bozulur ve ekonomide yanlış kararlar alınabilir. İhracat kotaları, ihracat yapılan ülkenin isteği üzerine uygulanır. Bir diğer ihracat kısıtlama türü ise ihracatçı ülkenin kendi isteği ile olandır. Tarife benzeri önlemler, gümrük tarifeleri gibi ithal mallarının fiyatlarını arttırarak ithalat hacmini daraltan bütün diğer kısıtlamalardır. Bu önlemle arasında dolaylı vergiler en önemlisidir. Ayrıca, ithal teminatları da diğer bir tarife benzeri önlemdir. Gümrük vergisine benzer ithalat vergisi ve fonlar da, bir tür tarife dışı kısıtlamadır. İthal hacmini doğrudan etkileyen bütün iradi ve teknik düzenlemeler, görünmeyen engellerdir. Günümüzde özellikle gelişme yolunda olan ülkelerin hızla sanayileşme arzuları, bir ülkelerin dış ticaret üzerindeki denetimlerinin artmasına yol açmıştır. Dampinge karşı uygulanan anti-damping vergisi, günümüzde önemli bir tarife dışı engeldir. Benzer şekilde, sübvansiyonlara karşı uygulanan telafi edilen vergiler ve döviz kontrolü de tarife dışı engeller içinde yer alır. Gelişme yolunda olan her ülke, kalkınma sürecinde karşılaşabileceği döviz darboğazını genişletmek için ihracatını arttırmak iste. İhracatı teşvik önlemleri arasında, ihracatta prim sistemi, vergi iadesi ve indirimi, girdi teşvikleri ve devlet pazarlama yardımı yer alır. Türkiye'de ihracatı teşvik politikası kapsamında birçok teşvik uygulanmaktadır. Bir ülkede ihracatın geliştirilmesi için bazı teşvik önlemleri uygulanıyorsa, bu politikanın sonucunda ihracat artmalı, ekonomide uygun bir kaynak tahsisi sağlanmalı ve sosyal karlılığın gerekleri yerine getirilmelidir. İhracatı teşvik önlemleri, özel üretim yardımı olmamalı, yeni ihracat ürünleri ile sınırlı olmalı ve mümkün olduğu kadar uluslararası alanda tarife korumalarına ve misillemelere yol açmayacak nitelikte olmalıdır. İhracatı teşvik politikası, ekonomik etkileri yönünden ithal ikamesi politikasının simetriğidir. Çünkü her iki durumda da dahili üreticiler daha ucuz üretim yapan yabancı üreticilere karşı korunmakta, onların üretim ve ihracatlarını olumsuz yönde etkilemektedirler.
| 
Benzer Konular 
