 Para Politikası Araçları-Para Teorisi Ve Pol
Ünite 5
Para politikası araçları
Rezerv piyasası ve faiz oranları: Bankalar arası piyasada gecelik faiz oranı yükseldiği zaman elde rezerv tutmanın fırsat maliyeti artacağı için bulundurmak istenen serbest rezerv oranı azalacaktır diğer koşullar sabitken toplam rezerv miktarıda buna bağlı olarak azalır. Dolayısıyla faiz oranı ile rezerv talebi arasında ters yönlü bir ilişki söz konusudur ve rezerv talep ergisi NEGATİF eğimli bir ergidir.
Faiz oranı yükselmesi durumunda elindeki rezerv oranını azaltmak isteyen bir banka bunları bankalar arası piyasada bir başka bankaya borç vermek isteyecektir dolayısı ile faiz oranı ile rezerv arzı arasında doğru yönlü bir ilişki söz konusudur ve rezerv arzı eğrisi pozitif eğimlidir.
Reeskont kredisi: merkez bankasının bankacılık sistemine açtığı bir kredidir.
Sterilizasyon ya da Sterilize edilmiş müdahale: Merkez bankasının döviz alıp ya da satmayı piyasanın likidesinde düzenlemek için değil de döviz kuruna müdahale için yapıyorsa aynı anda dengeleyici açık piyasa işlemi yaparak banka rezervlerinin ve parasal tabanların değişmeden kalmasını sağlamaktır.
Açık piyasa işlemlerinin üstünlükleri ve eksiklikleri
1)Açık piyasa işlemlerinin tamamıyla merkez bankası İnisiyatifinde yürütülmesi
2)Son derece esnek bir araç olması
3)Kolaylıkla tersine çevrilebilme
4)Gecikme olmaksızın uygulamaya kona bilme
Açık piyasa işlemlerinin türleri
a) Merkez bankasının kontrolü dışında ki faktörler nedeniyle parasal tabanda ve banka rezervlerinde meydana değişiklikleri dengelemek amacıyla yürütülen açık piyasa işlemleridir.
b)Dinamik ya da değişime dönük açık piyasa işlemleri: Yürütülen para politikası amaçları çerçevesinde ekonomik faaliyetleri etkileye bilmek için merkez bankasının banka rezervlerini parasal tabanını ve para arzını değiştirmek amacıyla yürüttüğü açık piyasa işlemleridir
Repo: Kesin alım kesin satım ve geri satım vadiyle alım repodur.
Ters repo: Geri alım vaadi satım ters repodur.
Reeskont politikası
Reeskont politikalarının ekonomi üzerinde etkisi:
1)Parasal büyüklüler
2)Faiz oranı ve menkul kıymet fiyatları
3)Ekonomik birimlerin beklentileri
Anons etkisi: Merkez bankasının Reeskont oranı aracılığıyla izlenen para politikasındaki değişikliğin sinyalinin piyasalara verilmesi anons etkisi olarak bilinir.
Not: Reform önerilerinin ilki bir iktisatçı olan MİLTON FRİEDMAN dan gelmiştir. Friedman merkez bankasının Reeskont kredisi açma faaliyetine son verilmesini önermektedir.
İkinci reform önerisi: Reeskont oranının bir piyasa faiz oranına bağlanması ve cezai bir ilave faiz uygulamasıdır. Buna göre Reeskont oranı üç ay vadeli hazine bonosu faizine bağlana bilir ve bu faiz oranına örn: 2 puan ilave ederek uygulana bilir.
Sorular:
1)Bir ülkede açık piyasa işlemlerinin etkin bir biçimde yürütüle bilmesinin temel şartı nedir?
Cevap: gelişmiş bir finansal piyasanın varlığı
2)Reeskont piyasaların en önemli avantajı nedir?
Cevap: merkez bankasının likiditenin son kaynağı olmasını sağlar.
3)Merkez bankasının parasal tabanda değişiklik oluşmaması amacıyla piyasada döviz alım satımı yaparken bir yandan da açık piyasa işlemi yapmasına ne denir?
Cevap: sterilizasyon denir.
4)Merkez bankasının kontrolü dışındaki faktörler nedeniyle parasal tabanda ve banka rezervlerinde meydana gelen değişiklikleri dengelemek amacıyla yürütülen açık piyasa işlemlerine ne ad verilir?
Cevap: Defansif açık piyasa işlemleri.
5)Ülkemizde repo işlemleri maksimum vadesi ne kadardır?
Cevap: 91 gündür.
6)Para politikası aracı olarak parasal taban çarpanında yer aldığı için para arzı kontrolünde dolaysız yol açar?
Cevap: zorunlu rezerv oranı
7)1970–1987 döneminde T.C Merkez bankasının temel uğraşı ne olmuştur?
Cevap: kalkınmanın finansmanını sağlamak
8)Türkiye de açık piyasa işlemleri hangi tarihte başlamıştır?
Cevap: 1987 de başlamıştır
9)1994 yılına kadar merkez bankasının hazineye kısa vadeli avans sağlama sınırı bütçe olanaklarının ne kadarına eşitti?
Cevap: %15 ne eşitti
10)1999yılı sonunda IMF ile yapılan stand –by antlaşması çerçevesinde TCMB değişkenlerden hangisini Nominal çapa olarak kullanmıştır?
Cevap: döviz kuru | 
Benzer Konular 
