İsveç Hakkında Genel Bilgi

[Admin]

İsveç

İsveç Krallığı, Baltık Denizi kıyısında, Finlandiya ile Norveç arasında yer alan Kuzey Avrupa ülkesidir. Yaklaşık 9 milyonluk bir nüfusa sahiptir. Yüzölçümü: 449,964 km²'dir. Para Birimi İsveç Kronu'dur. Resmi dili İsveççe'dir. Fransızca, Almanca ve Fince de konuşulmaktadır. Ancak küreselleşmenin etkisiyle İngilizce çok yaygın bir biçimde konuşulmaktadır. Başkenti Stockholm'dür. Avrupa Birliği (AB) üyesidir
İdari bölgeler: İsveç idari olarak 21 ilden meydana gelir.; Blekinge, Dalarna, Gävleborg, Gotland, Halland, Jämtland, Jönkoping, Kalmar, Kronoberg, Norrbotten, Örebro, Östergotland, Skåne, Sodermanland, Stockholm, Uppsala, Värmland, Västerbotten, Västernorrland, Västmanland, Västra Gotaland
Başlıca şehirleri Stokholm, ***eborg ve Malmö'dür.
Uluslararası tanınan şirketleri arasinda şunları sıralamak mümkün: Volvo, Saab, Atlas Copco, Ericsson, Sony Ericsson, Ikea, Absolut, Scania
Ayrıca gelişmiş bir müzik endüstrisi bulunmaktadır. Uluslararası arenada tanınanları ABBA, Roxette, The Cardigans.
1916’dan 1983’e değin İsveç Bayrağı’nın Günü “Svenska flaggans dag” adı altında bir ulusal gün olarak kutlanan 6 Haziran günü 1983 yılından bu yana İsveç’in Ulusal Bayramı olarak resmen kutlanmaktadır.En çok göl bulunan ülkedir.Toplamda 96.000 gölü bulunmaktadır.


İsveç Tarihi

İsveç’e ilk insan yerleşmeleri, eldeki belgelere göre M.Ö. 800 yıllarında İsveç’in güney ucunda görülmüştür. İlk İsveçliler zamanla kuzeye doğru yayılmaya başlamışlardır. Sonraları ticâret yapmak için Akdeniz’e açılmışlar, Romalılarla ticârî ilişkiler kurmuşlardır. İsveç’in adı Svear kabilelerinden gelir. Ülkenin başlangıç târihinde ülkenin güneyinde yerleşmiş olan Gotarlarla Svearlar arasında uzun süreli çatışmalar olmuştur. Svearların Gotarları Brevalla’da yenmesiyle İsveç Krallığı kurulmuştur. İsveç’e M.S. 4. yüzyıldan başlayarak bâzı Germen kabileleri göç etmişlerdir. Dokuzuncu yüzyılda İsveç kralları Normanların Batı Avrupa’ya yaptıkları akınlara katıldılar. Ama asıl gâyeleri doğuda bir takım topraklar elde etmekti. Doğuya yönelen İsveçliler Novgorod ve Kiev’i ele geçirerek, buralarda birer prenslik kurdular. Onuncu ve on birinci yüzyıllarda Norveç ve Danimarka ile aralıklı çatışmalara girdiler. On birinci yüzyılda Hıristiyanlık İsveç’te resmî din olarak kabul edildi. On ikinci yüzyılda kral olan Kral Erik (Aziz), Finlandiya’yı topraklarına kattı. On üçüncü yüzyılda ise, dört İskandinav ülkesi (İsveç, Norveç, Danimarka ve Finlandiya) Kalmar Birliği adı ile bir tek otorite altında toplandılar (1397)
Kalmar Birliği yaklaşık 125 yıl sürdü. Danimarka ile İsveç arasındaki zıtlaşmalar yoğunlaşınca, İsveç Kralı Gustaf Vasa, Danimarkalıları İsveç’ten kovarak birliğe son verdi. 1523’te İsveç Kralı Gustaf Vafa, İsveç’in bağımsızlığını îlân etti. 1520’lerde başlayan Lutherci Reform hareketleri başarıya ulaşınca, 1529’da Roma ile ilişkileri kesildi. Bunu tâkip eden 200 yıl içinde İsveç; Danimarka, Polonya ve Rusya’yla Baltık egemenliği için birçok savaşlar yapmıştır. Kral İkinci Gustaf Danimarka’yla barış imzalamış, Polonya Prusyasını ele geçirmiş, 30 yıl savaşlarına önemli katkıda bulunmuştur. Vestfalya Antlaşması ile (1648) İsveç büyük bir devlet olmuştur.(bkz:İsveç İmparatorluğu) Baltık Denizindeki hâkimiyeti, Ruslara Poltava’da İsveç orduları yenilince son bulmuştur (1709). Napolyon’un generallerinden Jean Buptiste Bernadotte 1818 yılında Ondördüncü Karl adıyla İsveç kralı olmuştur. Bugün İsveç’te hüküm süren kral âilesi bu soydandır. On dördüncü Karl döneminde İsveç ile Norveç birleşmiş bu birleşme 1905 yılında barışcı bir biçimde son bulmuştur. İsveç Birinci ve İkinci Dünyâ Savaşlarında tarafsız olarak kalmıştır. Günümüzde tarafsız politikasına ters düşeceği için NATO' ya girmemektedir. İsveç bugün Anayasal bir Monarşi ile idâre edilmektedir

Coğrafi Verileri

Konum: Kuzey Avrupa, Baltik Denizi kıyısında, Finlandiya ile Norveç arasında yer alır.
Coğrafi konumu: 62 00 Kuzey enlemi, 15 00 Batı boylamı
Haritadaki konumu: Avrupa
Yüzölçümü: 449,964 km²
Sınırları: toplam: 2,233 km
sınır komşuları: Finlandiya 614 km, Norveç 1,619 km
Sahil şeridi: 3,218 km
İklimi: Güneyde ılıman, kuzeyde subarktik iklim tipi görülür.
Arazi yapısı: Daha fazla düz ve kısmen dalgalı ovalar, batıda dağlar yer alır.
Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Hammarsjon gölünde bir koy -2.41 m
en yüksek noktası: Kebnekaise 2,111 m
Doğal kaynakları: Çinko, demir, kurşun, bakır, gümüş, kereste, uranyum, hidro enerji
Arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %5.93
daimi ekinler: %0.01
diğer: %94.06 (2005 verileri)
Sulanan arazi: 1,150 km² (2003 verileri)
Doğal afetler: Çevrili sularda yüzen buz kitleleri deniz trafiğini engellemektedirler.

Nüfus Bilgileri

Nüfus: 9,016,596 (Temmuz 2006 verileri)
Nüfus artış oranı: %0.16 (2006 verileri)
Mülteci oranı: 1.66 mülteci/1,000 nüfus (2006 tahmini)
Bebek ölüm oranı: 2.76 ölüm/1,000 doğan bebek (2006 tahmini)
Ortalama hayat süresi: toplam nüfus: 80.51 yıl
erkeklerde: 78.29 yıl
kadınlarda: 82.87 yıl (2006 verileri)
Ortalama çocuk sayısı: 1.66 çocuk/1 kadın (2006 tahmini)
HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %0.1 (2001 verileri)
HIV/AIDS - hastalığı olan insan sayısı: 3,600 (2001 verileri)
HIV/AIDS - hastalıklarından ölenlerin sayısı: 100 den az (2003 verileri)
Ulus: İsveçli
Nüfusun etnik dağılımı: İsveçliler, Fin ve Sami azınlığı, Yugoslav, Norveç, Yunan, Türk
Din: Lutherci %87, Roma Katolikleri, Ortodoks, Baptist, Müslüman, Musevi, Budist
Diller: İsveççe
Okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri için veriler
toplam nüfusta: %99 (2003 verileri)

Yönetimi

Ülke adı: Resmi tam adı: İsveç Krallığı
kısa şekli : İsveç
Yerel tam adı: Konungariket Sverige
yerel kısa şekli: Sverige
ingilizce: Sweden
Yönetim biçimi: Meşruti Krallık
Başkent: Stockholm
İdari bölümler: 21 bölge; Blekinge, Dalarnas, Gavleborgs, Gotlands, Hallands, Jamtlands, Jonkopings, Kalmar, Kronobergs, Norrbottens, Orebro, Ostergotlands, Skane, Sodermanlands, Stockholms, Uppsala, Varmlands, Vasterbottens, Vasternorrlands, Vastmanlands, Vastra Gotalands
Bağımsızlık günü: 6 Haziran 1523
Milli bayram: Bayrak Günü, 6 Haziran
Anayasa: 1 Ocak 1975
Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: AfDB (Afrika Kalkınma Bankası), AsDB (Asya Kalkınma Bankası), AG (Avustralya Grubu), BIS (Uluslararası İmar Bankası), CBSS (Baltik Ülkeleri Konseyi), CCC (Gümrük İşbirliği Konseyi), CE (Avrupa Konseyi), CERN (Avrupa Nükleer Araştırma Teşkilatı), EAPC (Avrupa - Atlantik Ortaklık Konseyi), EBRD (Avrupa Yatırım ve Kalkınma Bankası), ECE (Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu), EIB (Avrupa Yatırım Bankası), ESA (Avrupa Uzay Ajansı), Avrupa Birliği, FAO (Tarım ve Gıda Örgütü), G- 6, G- 9, G-10, IADB (Amerika Bölgesi Kalkınma Bankası), IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı), IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), ICC (Milletlerarası Ticaret Odası), ICFTU (Uluslararası Serbest Ticaret Birlikleri Konfederastonu), ICRM (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi), IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği), IEA (Uluslararası Enerji Ajansı), IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu), IFC (Uluslararası Finansman Kurumu), IFRCS (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Federasyonu), IHO (Uluslararası Hidrografi Örgütü), ILO (Uluslarası Çalışma Örgütü), IMF (Uluslararası Para Fonu), IMO (Uluslararası Denizcilik Örgütü), Inmarsat (Uluslararası Denizcilik Uydu Teşkilatı), Intelsat (Uluslararası Telekomünikasyon ve Uydu Örgütü), Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı), IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi), IOM (Uluslararası Göçmen Teşkilatı), ISO (Uluslararası Standartlar Örgütü), ITU (Uluslararası Haberleşme Birliği), MINURSO (BM Bati Sahra Referandum Misyonu), NAM, NC, NEA (Nükleer Enerji Ajansı), NIB (İskandinavya Yatırım Bankası), NSG, OAS (Amerika Devletleri Teşkilatı), OECD (Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü),OPCW, OSCE (Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Örgütü), PCA (Daimi Hakemlik Mahkemesi), PFP (Barış için Ortaklık), UN (Birleşmiş Milletler), UNCTAD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı), UNESCO (Eğitim-Bilim ve Kültür Örgütü), UNHCR (BM Mülteciler Yüksek Komiserliği), UNIDO (Endüstriyel Kalkınma Örgütü), UNIKOM (BM Irak-Kuveyt Gözlem Misyonu), UNITAR (BM Eğitim Araştırma Enstitüsü), UNMEE (BM Etyopya-Eritre Misyonu), UNMIBH (BM Bosna Hersek Misyonu), UNMIK (BM Kosova Geçici Yönetimi), UNMOGIP (BM Hint Pakistan Askeri Gözlem Grubu), UNMOP (BM Prevlaka Gözlem Misyonu), UNOMIG (BM Gürcistan Gözlem Misyonu), UNTAET (BM Doğu Timor Geçiş Yönetimi), UNTSO (BM Mütareke Gözlem Örgütü), UPU (Dünya Posta Birliği), WEU (Batı Avrupa Konseyi), WFTU (Dünya İşçi Sendikaları Federasyonu), WHO (Dünya Sağlık Örgütü), WIPO (Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı), WMO (Dünya Meteoroloji Örgütü), WTrO (Dünya Ticaret Örgütü), ZC

Ekonomik Göstergeler

GSYİH: Satınalma Gücü paritesi - 285.1 milyar $ (2006 verileri)
GSYİH - reel büyüme: %4.2 (2006 verileri)
GSYİH - sektörel bileşim: tarım: %1.1
endüstri: %28.1
hizmet: %70.9 (2006)
Enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %1.4 (2006 verileri)
İş gücü: 4.59 milyon (2006 verileri)
İşsizlik oranı: %5.6 (2006 verileri)
Endüstri: Demir - çelik, ağaç ve kağıt mamulleri, gıda maddeleri, motorlu araçlar
Endüstrinin büyüme oranı: %4.3 (2006 verileri)
Elektrik üretimi: 150.5 milyar kWh (2004)
Elektrik tüketimi: 137.8 milyar kWh (2004)
Elektrik ihracatı: 17.8 milyar kWh (2004)
Elektrik ithalatı: 15.6 milyar kWh (2004)
Tarım ürünleri: Hububat, şeker pancarı, patates, et, süt
İhracat: 173.9 milyar $ (2006)
İhracat ürünleri: makine %35, motorlu araçlar, ağaç ürünleri, demir - çelik, kimyasallar
İhracat ortakları: ABD %10.6, Almanya %10.2, Norveç %8.7, Birleşik Krallık %7.3, Danimarka %6.5, Finlandiya %5.7, Fransa %4.9, Hollanda %4.5, Belçika %4.3 (2005)
İthalat: 151.8 milyar $ (20006)
İthalat ürünleri: Makine, petrol ve petrol ürünleri, kimyasallar, motorlu araçlar, demir-çelik, gıda maddeleri, giysi
İthalat ortakları: Almanya %17.6, Danimarka %8.9, Norveç %7.8, Birleşik Krallık %6.6, Hollanda %6.2, Finlandiya %5.8, Fransa %5 (2005)
Dış borç tutarı: 598.2 milyar $ (2006)
Para birimi: İsveç Kronu (SEK)
Para birimi kodu: SEK
Mali yıl: Takvim yılı


İklimi

Tipik kuzey iklimi görülmekte ve Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarında gündüzler çok uzun geceler ise o derece kısa olmakta. Kışları sıcaklıklar bazen -50 dereceye kadar düşmektedir.
İsveç, İskandinav Yarımadasının 5/8’ini kaplar. İnce, uzun bir ülkedir. Kuzey kesimi kutup çemberinin içinde kalır. İsveç, İskandinav Yarımadasının güneyini kaplayan bir ırmaklar ve göller bölgesidir. Ülkede irili ufaklı 96.000 kadar göl vardır. İsveç’in kuzeybatısı dağlıktır. Kjölen Dağları ve İskandinav Alplerinin doğu yamaçları bu kesimdedir. Kjölen Dağları üzerinde İsveç’in en yüksek tepesi olan Kebneka (2123 m) bulunur. Kuzey bölgesi birçok ırmakla doludur. Bu ırmaklar güneyde Bothnia Körfezine dökülürler. Başlıca ırmakları; Klar, Une, Angerman, Dal, İndals, Pite, Lule, Kalij, Torne ve Skellette’dir. Kjölen Dağlarının yüksek yamaçlarında yüzlerce küçük buzul ovaları vardır. Norland Bothnia Körfezinde Kjölen Dağlarına kadar kat kat sıralanmış bir yayla dizisi bulunur. Büyük göller bölgesini birçok göl meydana getirmiştir. Bu göllerden en büyüğü 5545 km2lik Vanern Gölüdür. Diğer önemli gölleri ise Vattern, Jalmar ve Malar’dır. Kumsal sâhili olan Czania dışında İsveç kıyıları çoğunlukla kayalık ve küçük adalarla doludur. Baltık Denizinde bulunan Scania, Gotland ve Oland adaları tortul asıllı engebesiz ve düz topraklardan meydana gelmiştir.

Doğal Kaynakları

Bitki örtüsü: İsveç’in yarısından fazlası % 55’i ormanlarla kaplıdır. Sık orman bölgelerinde en çok yetişen ağaç; gürgen, çam, ladin ve huş türleridir. Güneyde kışın yapraklarını döken orman ağaçları mevcuttur. Kuzeyde yüksek arazide orman bölgesi sona erip yerini kırlara ve açık alanlara bırakır. Lapland bölgesinde kutup bitkileri vardır. Bunlar bodur kayın ağaçları, seyrek çalılar ve tundralardır.
Madenler: İsveç maden kaynakları bakımından zengin bir ülkedir. Özellikle demir filizi ilk sırayı alır. Bakır ve çinko bakımından zengin olan İsveç’te ayrıca altın, gümüş, volfram, nikel ve kömür yatakları bulunur.


İnternetten Derlenmiştir.