Çocuklarda Hiperaktiflik - Hiperaktif Nedir - Çocuklarda Hiperaktif Tedavisi



Türkiye’de her 20 çocuktan birinde dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olduğunu belirten Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Özden Şükran Üneri, hiperaktivite bozukluğunun belirtilerini ve tedavisini anlattı.

DEHB’in, aşırı hareketlilik, dikkat sorunları ve istekleri erteleyememe belirtileriyle ortaya çıkan bir psikiyatrik bozukluktur. Belirtiler sıklıkla 7 yaşından önce başlar ve çocuğun günlük yaşamını etkileyecek boyuttadır.

Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan çocuklarda beynin ön bölümlerinde ve bu bölümle yakından ilişkili beyin yapılarında normallerden daha düşük kanlanma ve şeker kullanımı ve sonuçta da daha düşük aktivite olur. Beynin bu bölümünün kişinin kendini kontrol etmesi, dikkatin yoğunlaştırılması ve sürdürülmesi, isteklerini koşullara göre düzenlemesi ve planlama yapabilmesi gibi önemli görevleri vardır. Ancak bu yapısal ve işlevsel farklılığın neden meydana geldiği tam olarak bilinmemektedir. Bilimsel araştırmalar, bozukluğun meydana gelmesinde kalıtımın %50–90 oranında etkili olduğunu ortaya koyuyor.

Hastalık toplum tarafından çok fazla bilinmiyor

Toplumumuzda DEHB ile ilgili doğru bilgi sahibi olanlar azınlıkta. “Hareketli çocuk zeki çocuktur ”, “Enerjisi fazla geliyor, bırakın koşsun”, “Büyüyünce düzelir” şeklindeki yanlış inanışlar da sorunun tanınmasını ve bir uzmana danışılmasını geciktiriyor.

DEHB olan çocukların % 80’inin ergenlik dönemlerinde de bu bozukluğun belirtileri devam eder, bu çocukların % 30-65’lik bölümü ise erişkinlikte de DEHB belirtilerini taşır. Bu çocukların akademik performansları zamanla düşer ve okul devamsızlığı, sınıf tekrarı, disiplin cezaları gibi sorunlar ortaya çıkabilir. Yine bu çocukların, ileriki yıllarda yasalarla ilgili daha sık sorun yaşadıkları ve daha fazla trafik kazasına yol açtıkları bulunmuştur. Özetle DEHB basit, gelip geçici bir yaramazlık veya dikkat dağınıklığı olarak değerlendirilmemelidir.

Nasıl tedavi edilir?

DEHB’in % 80-90 oranlarında tedavi edilebilir bir bozukluk. DEHB’nun tedavisinde sık olarak kullanılan yöntemler ilaç tedavisi, bireysel eğitim, anne-baba eğitimi, aile tedavisi ve grup tedavisidir. Bu tedavi yöntemlerinden hangilerinin kullanılacağının kararı kişinin bireysel özellikleri dikkate alınarak belirlenir. Bugüne kadar yapılmış olan bilimsel çalışmalar, ilaç tedavisinin en etkin tedavi biçimi olduğunu göstermektedir. İlaç tedavisine, diğer tedavi biçimlerinden uygun olanlarının eklenmesiyle daha iyi sonuçlar alınmaktadır.