ASPERGER SENDROMU VE BİR İŞ ADAMI

27.10.08 - Bram Cohen'in Asperger sendromu var. Bu yüzden günlük hayat onun için çok daha zor. Fakat hastalığına rağmen Cohen, kendi şirketi BitTorrent'i kurabildi. Bram Cohen'in beyni birçok insanınkinden farklı çalışıyor. Cohen'in nesneler, şekiller, bulmacalar ve bilgisayarlar dünyasında kök salmasını sağlayan ama bunu yaparken insan etkileşiminin günlük döngüsünden uzaklaştırıp, kafasını karıştıran bir hastalığı, Asperger sendromu var.

Cohen 20'li yaşlarının sonlarındayken, yaklaşık dokuz ay boyunca kucağında Dell klavye ile bir sandalyeye oturup bir program yazdı. 2001 yılında BitTorrent'i piyasaya sürdü. İnsanların, yazılımdan videoların kalitesini yükseltmeye kadar sorunsuz bir şekilde büyük boyutlarda dijital bilgi alışverişi yapmasını sağlayan bu usta işi teknoloji, ezber bozan ve tartışmalar yaratan bir teknolojiydi.

Korsan filmler her zaman en çok rağbet gören paylaşım dosyaları arasında yer alır. Daha yasal olanlarıyla birlikte bu filmler şimdilerde internet trafiğinin neredeyse yarısını oluşturuyor. BitTorrrent, Cohen'e ün ve kötü şöhreti aynı anda getirdi. Bu teknolojiyle Cohen kimileri için halk kahramanına dönüşürken kimileri için bir Hollyvvood düşmanı haline geldi. Daha sonra Cohen, hem programı geliştirmek hem de muhtemelen çok daha büyük bir fayda sağlamak için daha önce aklının ucundan bile geçmeyen bir konuma ulaşmak durumunda kaldı: Patronluk. Dörtyıl önce, 29 yaşındayken, yazılımını geliştirebileceği bir şirket sahibi olmak için BitTorrent'in kurdu. Risk sermayelerinden iyi bir destek alsa da Cohen hâlâ daha ikna edici stratejilerin peşinden koşuyor. Cohen için bu görev bazen oldukça şaşırtıcı olabilen ofis dünyasına yapılan tehlikeli bir yolculuk. Günlük etkileşimi kolaylaştıran sosyal alışkanlıklar Cohen'e yabancı gelebiliyor. Cohen insanların elini sıkmayı sevmiyor, ayakkabı giymekten hoşlanmıyor ve küçük sohbetlerden hep kaçıyor. Genellikle Rubik Küpü ile oynuyor. Üzerine çok fazla gelindiğinde ya da çok fazla sıkıldığında, pek de hoş karşılanmayacak tepkiler verebiliyor. Alakasız bir şekilde, biri onu durdurana kadar, güneş pilleri, ekonomik teori ya da deyimler hakkında konuşabiliyor.

Cohen'in bu durumu o kadar da olağan dışı bir durum değil. 90'lıyılların sonunda resmi olarak kabul edilen Asperger Sendromu her geçen gün daha fazla insanda görülüyor. Birçok psikolog tartışmalı bir şekilde bu hastalığı otizmin bir alt seviyesi olarak kabul ederken bazılarıda, bunun farklı bir varoluş biçimi olduğunu savunuyor. Gelecekte Cohen gibi pek çok kişi iş yerlerinde çalışıyor olacak ve varlıklarıyla önemli sonuçlar doğuracaklar. Bu sonuçlan belki de en açık şekilde iletişim biçimlerimizde göreceğiz.

Cohen'in Manhattan'da geçen çocukluğu herkesten uzak geçen bir dönemdi. Annesi, babası ve küçük erkek kardeşi Ross ile oldukça rahat bir yaşam sürdü ve ailesiyle hareketli bir entelektüel yaşamı paylaştı.
Fakat Cohen'in hiç arkadaşı olmadı. 16 yaşında, üç dilde program yazabiliyordu ama ergenlik dönemi sosyal geçişlerini anlayamıyordu.

EMPATİ KURABİLMEK
Cohen başarılar arasında uzun süredir devam eden sorununa isim koyabilmek için çabalıyordu. 2003 yazında bir öğleden sonra Cohen, Berkeley'de bir Meksika lokantasında kız arkadaşı Jenna ve onun küçük kız kardeşiyle çıktığı yemekte, kafasını oldukça karıştıran bir konu olan empati hakkında konuşuyordu. Jenna, "Bir bebek ağladığında, kız kardeşim ona doğru dönüp üzülmüş gibi yapıyordu" diyor. Daha sonra Cohen'in, "Yani böyle mi?" deyip üzgün taklidi yaptığını ve kendisinin de "evet, bu otomatik bir tepki" diye cevap verdiğini anlatıyor. Fakat otomatik tepkiler vermek, duyguların çok gizemli olduklarını düşünen Cohen için geçerli değildi. Otistik çocuklarla çalışan Jenna, Cohen'in Asperger sendromu olabileceğini söyledi. Daha önce hiç resmi bir teşhis peşinde koşmayan Cohen, Jenna'nın teşhisinden sonra bütün dikkatini bu konuya yöneltti.

İnsanların tepkilerini yakalamayı, taklit etmeyi, sosyal işaretleri takip edebilmeyi ve göz teması kurabilmeyi öğrendi. Normalmiş gibi görünmeye, normal taklidi yapmaya başladı. Cohen, "O zaman, hayatin ne kadar dışında olduğumu fark ettim" diyor. >BusinessWeek