Erzurum Giyim Kuşam ve Halk Oyunları

**Kedi** · 15.10.09, 19:53

Erzurum Giyim Kuşam ve Halk Oyunları

Giyim Kuşam

Her çevrenin kendine özgü ortak hareket tarzı vardır. Bu ortak zevk giysilere de yansımıştır. Erzurum giysilerini, yöresel giysiler ve oyun giysileri olmak üzere iki başlık altında toplayabiliriz:

Yöresel Giysiler

Eski Erzurum’ da giysilerin giyim ve hazırlanması “abacı” denilen esnaf tarafından dikilirdi. Kıyafet kanunundan önce (1925) kullanılan ve bugün bir çoğu unutulmuş olan giyim-kuşam eşyası arasında; kalpaklar, serhatlık (silahlık), kuşaklar, gömlekler, kazekiler, zığvalar, şalvarlar, yelekler vb. sayılabilir.
Geçmişte Erzurum’ da kadın giysileri de yöresel özellikler taşır. “Üç etek” ve “kadama” denilen bindallı elbiseler en yaygın olanlardı.

Oyun Giysileri

Erzurum halk oyunlarında kullanılan giysiler, mor ve beyazla süslenmiştir. Dağ ve kır güzelliklerinin bilinçli bir şekilde giysilerde motiflendiği görülür. Erzurum barlarında giyilen giysileri erkek ve kadın giysileri diye iki başlık altında toplayabiliriz:

Erkek Giysileri

- Cistik: Bar oynarken ayağa giyilen ayakkabı.
- Zığva: Uçkurlu, beli lacivert kumaştan yapılan şalvar.
- Yelek: Kenarları ve cep ağızları siyak kaytanla süslenmiştir.
- Gömlek (işlik): Beyaz renkli dik yakalıdır.
- Kazeki: Uzun kallo kısa cekettir. Kolları geniş kaytanla süslüdür.
- Kuşak (şal): Renkli ipliklerden örülmüştür. Bele sarılır.
- Gümüş köstek: Yeleğin üstüne takılan bir nevi aksesuardır.
- Bazubent: Kola takılır, boncuktan örülür, içerisine ayet konur.
- Mendil: Barbaşı veya pöçük oyunsusunun elinde bulunur.
- Diğer Aksesuarlar: Zıbın (içlik), yün çorap, çapula, yemeni vb.

Kadın Giysileri

- Bindallı: Kadife üzerine simle Türk motifleri işlenen giysidir.
- Leçek (yazma): Pullar ve boncuklarla süslü baş örtüsüdür.
- Gümüş Kemer: Üzerinde muhtelif işlemeler olan, çengellerle birbirine bağlanan, gümüşten yapılmış kemerdir.
- Papuç: Yumuşak deriden yapılmış olan, oyunda giyilen ayakkabıdır.
- Dizleme: Beyaz yünden örülmüş, diz kapaklarına kadar uzanan çoraptır.
- Mendil ve Diğer Aksesuarlar: Mendil, barbaşı ve pöçük oyuncusunda bulunur. Ayrıca aksesuar olarak boyuna, beşibirlik, altıntaş (toplu), oltu taşı, işleme kolye, burma bilezik, parmaklara da altın yüzük takılır.

HALK OYUNLARI (BARLARI)

Erzurum ve çevresinde oynana halk oyunlarına “bar “denir. Bar, davul-zurna eşliğinde açık ve kapalı olmak üzere iki şekilde oynanır. Açık barda, oyuncular birbirlerine uzak durarak dağılır ve el ele tutuşurlar. Kapalı barda ise, oyuncular birbirlerinin bellerini kavrayarak dizilirler.

Erkek Barları

En çok oynana erkek barları, başbar, dikine bar, hoş bilezik, daldan dala, çingeneler, tanzara, deliloy, temirağa, turna, hançer barı vb. barlar vardır.

Kadın Barları

Erzurum ve çevresinde oynana kadın barlarından en önemlileri şunlardır: Çift beyaz güvercin, tersine, Bayburt sallaması, aşağıdan gelirem, habudiyar , atın üstünde eğer vb.

BAR

Yüzyılların ardından kopup gelen bir vakar.
Kahramanlık, yiğitlik, erlik destanıdır bar.
Bu oyunda gör bizi, geçme sakın ıraktan.
Gözün varsa seçersin, bar'da karayı ak'tan.
Bir savaş seyri vardır, dadaşın her bar'ında.
Görünce kanın kaynar, o an damarlarında.
Doyum olmaz bir görsen, Köroğlu'nun barı'nı
Güvenirsin görünce, düşünmezsin yarını.
Dumlu'dan taa Basra'ya çağlayan selimiz var.
Bahtımız kara değil, bugün Karasu kadar.
Bingöl yaratmadı mı, kan çağlayan Aras'ı ?
Hazar çalkalanırken, kanar Türk'ün yarası.
Aman Aras, han Aras, Bingöl'den kalkan Aras.
Al başımdan sevdanı, Hazar'da çalkan Aras.
Dadaş, çelik bir yaydır, onu germeye gelmez.
Çağlayan bir sel olur, dağlara da baş eğmez.
Yayla bulutu gibi, yükselir yavaş yavaş.
Sonra birden sel olur, köpürür coşar dadaş.
Doğu'nun sınır taşı, Erzurum'un dadaşı.
Efesi var İzmir'in, eğilmez Türk'ün başı.
Bar başlıyor!
Barbaşı sallarken mendilini
Gözüne al dadaşım, gönülden sevdiğini.
Dinle, davul ne diyor dan dan dan.
Ben bu sese vurgunam, can can can.
Canlar yurdundur elbet, her can vatana kurban.
Atalar ,yurt sevmeyi davuldan öğrendiler.
Bu ilk bar'ın adına sarhoş barı dediler.
Elele tutuştular,
Dadaşlar ağır ağır bir halka çevirdiler.
Yurda kurban yiğitler, bu halkaya girdiler.
Gönülden tutuşanlar, hepsi de sarhoştular
Seven sarhoştur elbet, içse de içmese de.
Ses yok, donmuş dudaklar, gözler şimşekleniyor.
Kırat kişniyor, neden toprakları eşiyor?
Dan dan dan
Kanlar kaynaştıran bir ses çıktı zurnadan
Dağlar gibi dadaşlar, kımıldandı durmadan
Tanrım, bu ne duruştur, gözler şimşekleşiyor
Ufuk bayraklaştı, cihan dalgalanıyor.
Silkin Ey Palandöken, dök başından kar'ını
Dadaş oynarken, senin gösterir vakarını
Vur !davulcu, candan coşsun dadaşım
Çal zurnacı, oynasın dadaş, dönüyor başım.

Konu Bilgileri
	Konu Başlığı Erzurum Giyim Kuşam ve Halk Oyunları	Konudaki Cevap Sayısı 0
	Şuan Bu Konuyu Görüntüleyenler	Görüntülenme Sayısı 1764

Benzer Konular
Konu	Konuyu Başlatan	Forum	Cevaplar	son Mesaj
Muş Yöresi Halk Oyunları - Muş Halk Oyunları Genel Bilgi - Muş Halk Oyunları	Esra	Muş	1	14.03.19 00:38
Malatya Halk Oyunları - Malatya Yöresi Halk Oyunları - Malatya Halk Oyunu Giyim	Esra	Malatya	2	09.04.16 21:57
Adıyaman Yöresel Giyim - Kuşam	Kedi	Adıyaman	0	08.08.10 02:46
Erzurum Yöresi Halk Oyunları Listesi - Erzurum Halk Oyunları İndeksi	Esra	Erzurum	0	14.07.10 23:37
Bilecik Giyim-Kuşam Geleneksel Kıyafetler	Kedi	Bilecik	0	06.11.09 19:50

Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir)