Haşir ve mahşer ne demektir?

Sözlükte “toplanmak, bir araya gelmek” demek olan haşr, terim olarak da; “Allah’ın insanları hesaba çekmek üzere tekrar dirilişten sonra bir araya toplamasıdır.” Bu toplanma yerine “mahşer” denir. Kur’an’da mahşerden ve bu sırada yaşanacak olaylardan bahseden birçok ayet vardır. Konu ile ilgili olarak Allah Kur’an’da : “Sizi yaratıp yeryüzüne yayan odur ve onun huzurunda toplanacaksınız.” (Mülk suresi ayet24)


Amel defterlerinin dağıtılması

İnsanlar hesaplarının görülmesi için toplandıktan sonra, kendilerine dünyada iken yaptıkları işlerin yazılı olduğu “amel defterleri” dağıtılır. Kiramen Kâtibin melekleri tarafından yazılan bu defterle ilgili Kur’an’da birçok ayet vardır. Bu defterin nasıl bir şey olduğu bilinmemektedir. Dünyadaki defterlere benzetilemez.



İnsanların sorgulanması ile ilgili kavramlar

Hesap ve sorgulama: İnsan ahirette dünya hayatında yaptıklarından hesaba çekilecektir. Konu ile ilgili olarak Kur’an’da şöyle buyrulur:

“Her insanın boynuna işlediklerini dolarız ve kıyamet günü açılmış bulacağı kitabı önüne çıkarırı. ‘kitabını oku! Bugün sana hesap görücü olarak kendin yetersin’ deriz” (İsra suresi, ayet 13-14)


Hesap gününde zerre miktarınca hayır işleyen mükâfatını, kötülük işleyen cezasını görecek ve hiçbir adaletsizlik yapılmayacaktır.


Kur’an’a göre hesap gününde Allah’a inananlara korku yoktur. Yüce Allah Kur’an’da şöyle buyurmaktadır:


“…Allah’a ve ahiret gününe hakkıyla inanıp Salih amel işleyenler için Rableri katında mükâfatlar vardır. Onlar için herhangi bir korku olmadığı gibi üzülmeyecekler de” (Bakara 62)


Buna karşılık cezayı hak edenlerin hesabının çetin olacağının Kur’an şöyle bildirmektedir:

“Doğrusu Allah yolundan sapanlara hesap gününü unutmalarından dolayı çetin bir azab vardır” (Sad; 26)


Mizan ne demektir?

Sözlükte “terazi” anlamına gelen mizan, ahirette hesaptan sonra herkesin amellerinin tartıldığı ilahi bir adalet ölçüsüdür. Nasıl bir şey olduğu bilinmeyen mizan dünyadaki ölçü aletlerine benzemez.

Kur’anıkerim’de kıyamet gününde adalet terazilerinin kurulacağı ve kimsenin herhangi bir haksızlığa uğratılmayacağı belirtilmiştir. Bu durum Kur’an’da şöyle ifade edilmektedir:

”Kıyamet günü doğru teraziler kurarız; hiçbir kimse, hiçbir haksızlığa uğratılmaz. Hardal tanesi kadar olsa bile, yapılanı ortaya koyarız. Hesap gören olarak biz yeteriz.” (Enbiya 47)

Bu ölçmede iyilikleri ağır gelenler başarılı, hafif gelenler başarısız sayılacaktır. (Müminin suresi ayet 102,103)

İnsanlar amelleri tartıldıktan sonra, hadislerde cehennemin üzerine kurulmuş bir köprü olduğu bildirilen sırata doğru yönelirler. Peygamberimiz bir sözünde sırattan ilk geçenin kendisi ve ümmeti olacağını bildirmiştir.

Anlatım: Osman Ay

alıntı