tualimforum.com - 18. Yüzyıl Islahatları

18. Yüzyıl Islahatları

I. Mahmut’un Islahatları
III. Ahmet’ten sonra tahta geçen I. Mahmut ilk iş olarak İstanbul’un asayişini yeniden sağladı. Patrona Halil ve arkadaşları yakalanarak idam edildi.

Islahatları:
● Aslen bir Fransız olan Humbaracı Ahmet Paşa, Topçu ve Humbaracı ocaklarını modern usullere göre yeniden bir düzene soktu.
● Humbaracı Ahmet Paşa orduda bölük, alay, tabur sistemini kurdu.
● Avrupai tarzda subay yetiştirmek amacı ile “Kara Mühendishanesi” kuruldu.
● Maliyeyi düzeltmek amacı ile çalışmalar yapıldı.

III. Mustafa’nın Islahatları
● Fransız Baron dö Tott topçu ve istihkam askerlerini düzenlemeye çalıştı. Hafif ve hızlı toplar döküldü.
● “Sürat topçuları Ocağı” kuruldu.
● Haliç’te “Hendeshane” adıyla denizcilik ve topçuluk öğretimi yapılan yeni bir okul açıldı.
● Deniz subayı yetiştirmek amacıyla “Deniz Mühendishanesi” kuruldu.
● Maliye alanında da çalışmalar yapıldı. III. Mustafa devri 18. yüzyılda maliyenin en iyi durumda olduğu devirdir. Bu dönemde maliye açık vermemiştir.

I. Abdülhamit’in Islahatları
● Sürat Topçuları Ocağını geliştirdi.
● Karadeniz ve Eğe kıyılarında yeni tersaneler kuruldu.
● Ordunun subay ihtiyacını karşılamak için “İstihkam Okulu” açıldı.
● Askerlikle ilgili batı dillerindeki eserler Türkçe’ye çevrildi.
● Mali alanda da çalışmalar yapıldı. Temelde iç borçlanma esasına dayana “Esham Sistemi” kuruldu.

III. Selim’in Islahatları
● Avrupai tarzda “Nizam-ı Cedit Ocağı” adı ile bir ordu kurdu.
● III. Selim Nizam-ı Cedit Ocağı’nın ihtiyacını karşılamak için “İrad-ı Cedit” adıyla ayrı bir hazine kurdurdu.
● Kara ve Deniz Mühendishanesi geliştirlerek, Mühendishane-i Berr-i Hümayun ve Mühendishane-i Bahr-ı Hümayun adı verildi.
● Batıdaki bilim, teknik ve siyasi alandaki gelişmeleri takip edebilmek amacıyla Londra-Paris-Viyana-Berlin gibi merkezlerde daimi elçilikler kuruldu.
● Fransızca okullarda ilk kez yabancı dil olarak okutulmaya başlandı.
● Yerli malı kullanımı için çaba harcandı.
● İlk devlet matbaası kuruldu.

1806-1812 Osmanlı Rus Savaşı’nın devam ettiği bir sırada, Nizam-ı Cedit Ordusunun İstanbul’da olmamasını fırsat bilen bazı yeniçeriler, ıslahatların önemini kavrayamayan halk kitlesini de yanlarına alarak Kabakçı Mustafa önderliğinde ayaklandılar. İsyancılar Nizam-ı Cedit kışlalarına basarak ocağı dağıttılar. III. Selim’i tahttan indirerek yerine IV. Mustafa’yı padişah ilan ettiler.

18. Yüzyıl Islahatlarının Genel Özellikleri
● 17.yüzyıl ıslahatlarından farklı olarak Avrupa örnek alınmıştır.
● 18. yüzyıl ıslahatları 17. yüzyıl ıslahatlarına göre daha köklüdür.
● Askeri alanda ağırlıklıdır.
● Islahatlar, yapan kişilerin döneminde geçerli olmuş bir devlet politikası haline gelememiştir.
● Islahatlar, yeniçerilerin, halkın ve ulemanın tepkisiyle karşılaşmıştır.
● Yönetim ve hukuk alanında ıslahat yapılmamıştır.
● 17. yüzyıl ıslahatlarına göre daha başarılıdır ama devletin çöküşü önlenememiştir.
● Devlet adamları tarafından yapılmıştır.