Hindoloji Bilimi Nedir?

[SERDEM]

Hindoloji Bilimi Nedir?


Portekizli Vasco da Gama'nın 1498 yılında deniz yolu ile Hindistan'a gelmesiyle Hindistan ile Avrupa arasında sadece bir ticaret yolu açılmamış, aynı zamanda bir bilim yolu da açılmıştı. Önceleri karşılaştırmalı dilbilimi ve filoloji içerikli olan çalışmalara, Hint ve Avrupa kültürleri arasındaki benzerlikler keşfedildikçe, kültürel alanlarda çalışmalar da eklenmiş ve zamanla Hindoloji biliminin doğuşu sağlanmıştı.

Hollandalı misyoner Abraham Roger 1630-1647 yılları arasında Madras civarında Sanskrit dili incelemeleri yapmıştır. Alman Hanxleden de ilk çalışmalar yapanlardandır. Hindistan'a ticaret amacıyla gelen İngiliz memurları arasında Sanskrit dilini öğrenmek isteyenler vardı. 1783'de baş yargıç yardımcısı olarak gönderilen Sir William Jones, Sanskrit Filolojisi çalışmalarını başlatan kişi olarak görülür. O, Kalküta'da "Asiatic Society" kurumunun temellerini atan kişidir. Bu kurum birçok Sanskrit eserin çevrilmesini ve Hindoloji alanında araştırmaların yapılmasını sağlamıştır.

Alman dil bilginlerinden Franz Bopp (1791-1867) karşılaştırmalı dilbilimi çalışmalarını başlatan kişidir. Ünlü eserinde Farsça, Arapça, Latince, Grekçe, Sanskrit, Zend, Ermenice, Lituanca, Almanca gibi pek çok dil arasında mukayese yapmıştı. Bopp'u Lassen, Stenzler, Humbolt, Böhtlink gibi bilim adamları izlemişti. En eski Sanskrit metinler "Vedalar" olduğu için, ilk Hindologlar Vedalar üzerinde çalışmalarıyla göze batmışlardı. Hindoloji biliminin ortaya çıkmasını sağlayan bilim adamları arasında Max Müller, A.Weber, W.D:Whitney, T.Aufrecht, L.Grassmann, A.Ludwig sayılabilir. Bunlara Hertel, Edgerton, H.Jakobi, M.Winternitz, H.Oldenberg gibi isimleri ekleyebiliriz.

Türkiye'de Hindoloji alanındaki çalışmalar 1936 yılında Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi bünyesinde Hindoloji kürsüsünün kurulmasıyla başlamıştır. Atatürk'ün adını verdiği fakültenin ilk sekiz bölümünden birisi olan Hindoloji, Alman Hindolog Walter Ruben tarafından kurulmuştur.

Kuruluşundan bugüne pekçok mezun veren Hindoloji Anabilim Dalı'nda Hindi ve Sanskrit dilleri öğretilmektedir. Dil eğitiminin yanı sıra edebiyat, mitoloji, felsefe, dinler ve Hint kültürünün tüm yapıtaşları incelenmektedir. Hindoloji kapsamında bu alanların yanı sıra Sanskrit dışı oluşumlar ve kültürel etkileşimler de araştırılmaktadır. Bu nedenle Hindoloji'yi "Hint dili ve edebiyatı" olarak algılamamak ve isimlendirmemek gerekir. Hindoloji; dil, tarih, coğrafya, antropoloji, arkeoloji, sanat tarihi, estetik, mitoloji gibi pek çok branş içinde ele alınan, devasa büyüklükte bir bilim dalıdır.

Türkiye'deki ikinci Hindoloji Anabilim Dalı, Şubat 2009 tarihinde Erciyes Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Doğu Dilleri ve Edebiyatları Bölümü bünyesinde kurulmuştur. Temmuz 2009 tarihinde bir Yardımcı Doçent kadrosuyla akademik çalışmalarına başlayan Erciyes Üniversitesi Hindoloji Anabilim Dalı'nda Antik Hint dilleri ve kültürünün yanı sıra günümüz Hindistan'ı ile ilgili de eğitim verilmesi hedeflenmektedir.