Teşekkür
Çad Hakkında Genel Bilgi Çad Çad (Fransızca: Tchad; Arapça: تشاد) Orta Afrika'da, denize kıyısı olmayan bir kara ülkesidir. Kuzeyinde Libya, batısında Nijer, Nijerya ve Kamerun, güneyinde Orta Afrika Cumhuriyeti, doğusunda ise Sudan yer alır. Ülkenin büyük kısmı Sahra Çölü ile kaplıdır. Ülke adını bir zamanlar Afrika'nın ikinci büyük gölü iken şimdi normal büyüklüğünün %10'una kadar küçülmüş olan Çad Gölü'nden almakta olup belki de bu yüzden bazı yazarlarca "Afrika'nın ölü kalbi" olarak da nitelendirilmiştir. En yüksek tepesi Emi Koussi dağı olup, en büyük kenti ise aynı zamanda başkent olan N'Djamena'dır. Ülkenin en büyük etnik topluluğu Müslüman Toubou halkı olmakla birlikte yakın zamanda İslam veya Hristiyanlığa geçmiş çok sayıda etnik topluluğun yanısıra özellikel kırsal alanda animizm ve çeşitli yerel inançları sürdüren halkları da barındırmaktadır. Borkou-Ennedi-Tibesti bölgelerinde bulunan arkeolojik kalıntılardan MÖ 2000 yıllarında bölgede insan yerleşimine ait kanıtlar bulunmuşsa da bilim adamları Çad'ın kuzeyinde mükemmel iklim ve çevre koşulları göz önüne alarak yerleşimi MÖ 7.000 yılına dek indirmektedir.[2] Medeniyetlerin kesişme noktası olan Çad'da arkeolojik kalıntı ve sözlü tarih derlemelerinden anlaşıldığı kadarıyla bilinen en eski uygarlık Sao Dönemi olup ardından Kanem İmparatorluğu kurulmuştur. [3] MS 1.000'li yıllara dek Sahra ticaret yollarını elinde tutan imparatorluk, Müslüman Araplar tarafından yıkılmıştır. 20 yüzyıla Fransız sömürgesi olan ülkede keten üretimi teşvik edilmiştir. 11 Ağustos 1960 tarihinde bağımsızlığını kazanan ülkenin ilk devlet başkanı Çad İlerici Partisi'nin başkanı PPT'nin lideri François Tombalbaye olmuştur. [4][5] Tek parti rejiminden rahatsız olan Müslümanlar iki yıl sonra ayaklanmışlar ve ülkede iç savaş çıkmıştır. Diktatör Tombalbaye 1975 yılında tahttan indirilip öldürülmüştür. [6] 1979'da isyancılar başkenti ele geçirince ülkede istikrar yeniden bozulmuştur. Bu dönemde Fransızların ülkedeki varlığı da tehlikeye düşmüş,ek olarak bir de Libya ordusu Çad'ı işgal girişiminde bulunmuş, Libya - Çad savaşı başlamıştır [7] Fransız destekli Hissène Habré'nin seçilmesi, Libya ordusunun ülkeden çıkarılması sağlanmışsa da Habre'nin diktatörlüğünde en az 40.000 kişi katledilmiştir. [8][9] Habre'nin generali İdris Debi'nin 1990 yılında diktatörü devirmesiyle bugüne gelinmiştir. [10] 2001, 2005 ve 2006 yıllarında düzenlenen başkanlık seçimlerini kazanan Debi ülkenin tekrar İç savaşa sürüklenmesine engel olamamıştır.Birleşmiş Milletler etnik şiddetin gittikçe arttığı ülkede Darfur'da gerçekleşen soykırıma benzer olayların yaşanabileceğine dikkat çekmiştir. [11] Sudan destekli Birleşik Değişim Cephesi gerilları 1 Şubat 2008 günü Massaguet bölgesinde İdris Debi'ye bağlı kuvvetlere üstünlük sağlayarak 2 Şubat 2008 günü başkent N'Djamena'ya girmiş, ABD ve Fransa gibi Batı ülkeleri büyükelçiliklerinin tahliye hazırlıklarına başlamışlardır. Coğrafi Verileri Konum: Doğu Afrika`da, doğuda Kızıldeniz ile Aden Körfezi arasında bulunan ülke, kuzey, batı ve güneybatıda Etiyopya, güneyde de Somali ile çevrilidir. Coğrafi konumu: 11 30 Kuzey enlemi, 43 00 Doğu boylamı Haritadaki konumu: Afrika Yüzölçümü: 23,000 km² Sınırları: toplam: 516 km sınır komşuları: Eritre 109 km, Etiyopya 348 km, Somali 58 km Sahil şeridi: 314 km İklimi: İklim son derece sıcaktır. Kasım-nisan arasında geçen iklim göreceli olarak daha serindir. Yaz sonlarından mart sonlarına değin denizden esen rüzgarlar, Hint Okyanusundan yağmur bulutları taşır. Nem oranı iç kesimlere doğru gittikçe düşer. Arazi yapısı: Dik uçurumlar, derin vadiler, yakıcı kumlar ve dikenli çalılıklarla kaplı olan topraklar genellikle çıplak, kıraç ve ıssızdır. Tacura Körfezini çevreleyen kıyı ovası, iç ve güneydeki volkanik platolar ve kuzeydeki sıradağlar diğer coğrafi özelliklerdir. Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Lac Assal 155 m; en yüksek noktası: Moussa Ali 2,028 m Doğal kaynakları: Termal bölgeler Doğal afetler: Deprem; kuraklık; Hint Okyanusundan gelen bulutlar şiddetli yağmurlar ve su baskınlarına neden olur. Nüfus Bilgileri Nüfus: 486,530 (Temmuz 2006 verileri) Nüfus artış oranı: %2.02 (2006 verileri) Mülteci oranı: 0 mülteci/1,000 nüfus (2006 verileri) Bebek ölüm oranı: 102.44 ölüm/1,000 doğan bebek (2006 tahmini) Ortalama hayat süresi: Toplam nüfus: 43.17 yıl erkeklerde: 41.86 yıl kadınlarda: 44.52 yıl (2006 verileri) Ortalama çocuk sayısı: 5.31 çocuk/1 kadın (2006 tahmini) HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %2.9 (2003 verileri) HIV/AIDS - hastalıkları taşıyan insan sayısı: 9,100 (2003 verileri) HIV/AIDS - hastalıklarından ölenler: 690 (2003 verileri) Ulus: Cibutili Nüfusun etnik dağılımı: Somali %60, Afar %35, Fransız, Arap, Etiyopyalı ve İtalyan %5 Din: Müslüman %94, Hıristiyan %6 Diller: Fransızca (resmi), Arapça (resmi), Somali, Afar Yönetimi Ülke adı: Resmi tam adı: Cibuti Cumhuriyeti eski adı: Afar ve Issa'lardaki Fransız Müstemlekesi, Fransız Somali Ülkesi ingilizce: Djibouti Yönetim Biçimi: Başkanlık Tipi Cumhuriyet Başkent: Cibuti İdari bölmeler: 6 bölge; 'Ali Sabieh, Arta, Dikhil, Djibouti, Obock, Tadjourah Bağımsızlık günü: 27 Haziran 1977 (Fransa'dan) Milli bayram: Bağımsızlık günü, 27 Haziran (1977) Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: ACCT, ACP (Afrika - Karayip - Pasifik Ülkeleri), AfDB (Afrika Kalkınma Bankası), AFESD (Arap Ülkeleri Ekonomik ve Sosyal Kalkınma Fonu), AL, AMF (Arap Ülkeleri Para Fonu), ECA (Birleşmiş Milletler Afrika Ekonomik Komisyonu), FAO (Tarım ve Gıda Örgütü), G-77, IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), ICFTU (Uluslararası Serbest Ticaret Birlikleri Konfederastonu), ICRM (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi), IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği), IDB (İslam Kalkınma Bankası), IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu), IFC (Uluslararası Finansman Kurumu), IFRCS (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Federasyonu), IGAD (Hükümetler Arası Kalkınma Otoritesi), ILO (Uluslarası Çalışma Örgütü), IMF (Uluslararası Para Fonu), IMO (Uluslararası Denizcilik Örgütü), Intelsat (Uluslararası Telekomünikasyon ve Uydu Örgütü), Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı), IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi), ITU (Uluslararası Telekomünikasyon Birliği), NAM, OAU (Afrika Birliği Teşkilatı), OIC (İslam Konferansı Örgütü), OPCW (Kimyasal Silahları Yasaklama Organizasyonu), UN (Birleşmiş Milletler), UNCTAD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı), UNESCO (Eğitim-Bilim ve Kültür Örgütü), UNIDO (Endüstriyel Kalkınma Örgütü), UPU (Dünya Posta Birliği), WFTU (Dünya İşçi Sendikaları Federasyonu), WHO (Dünya Sağlık Örgütü), WMO (Dünya Meteoroloji Örgütü), WToO (Dünya Turizm Örgütü), WTrO (Dünya Ticaret Örgütü) Ekonomik Göstergeler Ekonomiye genel bakış: Ülkenin stratejik konumu ve Afrika`nın kuzeydoğu serbest ticaret bölgesi olma statüsüne bağlı olarak Cibuti ekonomisi, servis faaliyetlerine dayanır. Ülke sakinlerinin üçte ikisi başkentte yaşar, geri kalan kesim çoğunlukla göçebe gruplardır. Yağan şiddetli yağışlar meyve ve sebze üretimini kısıtladığından bazı gıda ürünleri dışarıdan ithal edilir. GSYİH: Satınalma Gücü paritesi - 619 milyon $ (2002 verileri) GSYİH - reel büyüme: %3.2 (2005 verileri) GSYİH - sektörlere göre: tarım: %17.9 endüstri: %22.5 hizmet: %59.6 (2003 verileri) Enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %3 (2005 verileri) İş gücü: 282,000 Sektörlere göre işgücü dağılımı: tarım %75, endüstri %11, hizmet %14 İşsizlik oranı: %50 (2004 verileri) Endüstri: süt ürünleri ve maden suyu şişeleme gibi birkaç küçük çaplı işlerle sınırlı girişimler. Endüstrinin büyüme oranı: %3 (1996 verileri) Elektrik üretimi: 200 milyon kWh (2004) Elektrik tüketimi: 186 milyon kWh (2004) Elektrik ihracatı: 0 kWh (2004) Elektrik ithalatı: 0 kWh (2004) Tarım ve hayvancılık ürünleri: Meyve, sebze, keçi, koyun, deve İhracat: 250 milyon $ (2004 verileri) İhracat ürünleri: Deri, post, kahve İhracat ortakları: Somali %66.3, Etiyopya %21.5, Yemen %3.4 (2005) İthalat: 987 milyon $ (2004 verileri) İthalat ürünleri: Gıda, meşrubat, taşımacılık araçları, kimyasallar, petrol ürünleri İthalat ortakları: Suudi Arabistan %21.9, Hindistan %18.7, Çin %10.1, Etiyopya %4.8, Fransa %4.7, ABD %4.3, Japonya %4.2 (2005) Dış borç tutarı: 394 milyon $ (2004 verileri) Para birimi: Cibuti Frankı (DJF) Para birimi kodu: DJF Mali yıl: Takvim yılı İnternetten Derlenmiştir.
--------------Tualimforum İmzam-------------- Mesajınızda:
-> Mail Adresinizi verirseniz,
-> Konuyla alakasız yorum yaparsanız / Konuyla alakasız bir soru sorarsanız,
-> Amaçsız, içinde paylaşım olmayan, saçma konular açarsanız,
-> Üstüste mesaj yazarsanız ( Flood yapmakda denir),
-> Küfür ederseniz,
-> Konuyla alakasız bir başlık atarsanız,
-> Mesajınızın tamamını büyük harfler veya puntolar kullanarak yazarsanız,
Mesajınız SİLİNİR ayrıca siz BANLANIRSINIZ .
Admin 
Benzer Konular 
