Nizip İlçesi,Gaziantep İlçesi Nizip Hakkında Bilgi

**Kedi** · 27.08.10, 23:22

Nizip İlçesi,Gaziantep İlçesi Nizip Hakkında Bilgi

Bölgemizin kültür ve tarihi devirlerini Kalkolitik, Paleotilik, Demir,Hitit (Eti), Mitani, Asur, Iran, İskender, Roma, Bizans, İslam-Arap ve Türk-Islam devirleri olarak sıralayabiliriz ve bu devirlere ait kalıntılara rastlanmaktadır.
NIZIP ilçesi, çok eski sehir harabelerinden biridir. Nizip'in en ünlü sehir harabelerinden biride Karkamış'dır. Bugün Suriye siniri üzerinde bulunan Karkamış, M.Ö. III. ve II. asırda Etilerin bas şehri idi.
Fırat nehri kenarındaki Belkıs harabeleride (bu gün sular altında kalmak üzeredir.) tarihi bakımdan çok önemlidir. Nizip yollar üzerinde olması sebebiyle, birçok defalar istila ordularının uğrak yeri olmuş ve topraklarında önemli savaşlar olmuştur. Fravun Ramsessin Mısır orduları, Firikyalılar M.Ö VII ci asırda Iran orduları, daha sonra Yunan ve Doğu Roma orduları bu bölgede görülmüştür.
Nizip ve yöresi Eski Hitit zamanında (M.Ö.18.yüzyilda) I.Mursil, imparatorluk Hititleri zamanında (M.Ö.13.yüzyilda) Suppilulluima tarafından Hitit devletine bağlanmıştır. Son Hititler zamanında (M.Ö.12.yüzyilda) bölge Hititlerin merkezi haline gelmistir Nizip ve çevresi Hititlerden sonra Asurlara, Metlerin, Büyük İskenderin, Romalıların ve Bizansların, Roma imparatorluğunun idaresinde kalmıştır.
Hititler devrinde dini bir önemi bulunan bölge, Bizanslar zamanında askeri yönden de önem kazanmıştır.Nizip'in kuzey doğusunda ve Nizip'e 8 km. uzaklıkta bulunan Belkıs Harabeleri (Zeugma ve daha sonra Seleucia ad Euphrates) Bizanslılardan kalmıştır.
İlçe merkezinde ise yine Bizanslılardan kalma bir Kilise binası mevcuttur. Ayrıca Orul (Sekili), Mızar (Uluyatır) ve Çardak köylerinde Bizans döneminden kalma eserlere rastlamaktayız.
639 yılında bölge Arap devletine bağlanmıştır. Dört Halife devrinden sonra Emevi idaresine geçmiş ve İslam devleti içinde başlayan ayaklanma ve iç savaşlar karsısında Bizanslılar geri almışlardır.
Abbasiler 780 yilinda bölgeyi tekrar almislardir ve bir dönem (925-1013) Handaniler'in eline geçmiş fakat Bizanslılar tarafından geri alınmıştır.
Abbasiler devrinde Nizip çok gelişmiştir. Bu devirde Gaziantep dahi Nizip'e bağlı idi. M.S. I. asırdan itibaren bu civara türk oymakları yerleşmeye başlamıştır.Misir Memlük idaresini Dülkadirogullari hakimiyeti takip etmistir.
Türkler'in bölgemizde görülmesi 11.yüzyılın yarısındadır. 1098'de Edez Kontlugu çevreyi egemenliği altına almıştır. 1150 yılında Selçuklulara, bir dönem Fatimilere, son Haçlı seferleri sırasında Hiristiyanlara, 1187 yılında Eyyubi topraklarına katılmıştır.
Bölgemize Memluklular hakim olunca XII. yüzyılın ortaları, bölgemiz için bir kalkınma çağı olmuştur. Memluklular devri zaman zaman bazı istila ve işgallerle kesintiye uğramıştır.
1515 yılına kadar Dulkadiroğullarına ve sonraları Mısırlılar almışlarsa da 1516 yılında Osmanlı İmparatorluğu'na katılmıştır.
Nizip'te 29 Haziran 1839 'da Osmanlı ordusu ile Mısır valisi Mehmet Ali pasa arasında Nizip savası gerçekleşmiştir.

TURİZM
İlçemiz Gaziantep il merkezine 45 km mesafede bulunmaktadır. 1517 yılında Osmanlı İmparatorluğu topraklarına katılan ilçenin tarihi M.Ö. 3000 yıllarına kadar ilerlemektedir. Türkiye dünya arkeoloji tarihi açısından önem taşıyan ve kazı çalışmaları büyük bir heyacan ile izleyen Belkıs Zeugma antik kenti, Nizip'in 10 km kuzeyinde bulunmaktadır. Birecik Baraj Gölünün tatlı su balıkları ile mavi suları, antik kentin kıyılarını örtmektedir. Ayrıca merkezinde bulunan Bizans Dönemine ait Nizip Fevkani Kilisesi ziyaretçilerin ilgisini çekmiştir.Nizip çayı kıyısında bulunan Karpuzatan piknik alanı tabiatla buluşup, nefes almak isteyenler için ideal mekanlar sunulmaktadır.

RUMKALE
Gaziantep merkezinin 62 km. kuzeydoğusunda, merzimen çayının Fırat Nehri'ne döküldüğü yerde dik kayalar üzerindedir. Rumkale'nin adı önceleri Hromgla iken bozularak Rum kale denilmiştir. Fırat ve Merzimen'in kıyılarından itibaren dimdik yükselen yamaçlarda, bir diş sur ve kompleks odalardan oluşan kapı girişi ile içeri girilmektedir. Ayaktaki mimari kalıntılar Geç Roma ve Ortaçağ karekteri taşımaktadır. Bunların en ilginci, geniş ve silindirik ve havalandırma kuyusu ile bu kuyunun kenarından helozonik bil yolla aşağı giden ve Firat seviyesinin altına kadar inen kuyudur. Hz. İsa'nın havarilerinden Yohannes'in burada bir süreac inzivaya çekilerek, Yohannes (yohenna) İncil'inin müsvettelerini kopya ve sakladığı yerdir
Daha sonra bulunan kopyaların Beyrut'a götürüldüğü söylenmektedir. 11. yüzyılda Urfa Haclı Kontluğu döneminde Hromgla'nın önemli bir merkez olduğu bilinmektir. Kale-kent, 12. yüzyıl sonlarında Memlukların eline geçmiş ve önceleri Kal-at ar Rum, daha sonra ise, kal- at El Müslimin adını almıştır. Mercidadık Savaşı'ndan sonra, Osmanlıların eline geçen Rumkale, Halep eyaletinin Birecik sancağına bağlı bir kaza haline getirilmeştir. Rumkale'de halen ortaçağ ve Türk-islam dönemine ait bazı yapılar ile harap vaziyette bir de mescit bulunmaktadır. 18. Yüzyılda, Rumkale'yi ziyaret eden Richart Pococke, tepe üzerinde birkaç görkemli bina ile Gotit tarzda küçük ama çok güzel bir kilisenin olduğundan söz etmektedir Samsat ile Rumkale arasındaki Fırat vadisinde çok sayıda kayadan oyulmuş mekanlar bulunmaktadır. Bunların birçoğunun araları geçitlerde birleştirilerek, özellikle Haçlı seferleri sırasında, Fırat boylarını koruma amacıyla, savunma mekânları haline getirilmiştir. Hıristiyanlarca aziz olarak olarak tanınan son patrik Aziz Nernes'in adına yapılmış bir kilise ve mezarına bulunmaktadır. Birecik Barajında su tutulma işlemlerinin tamamlanmasıyla birlikte Rumkale tamamıyla bir yarımada haline gelmiştir.

FEVKANİ KİLİSESİ
Bugün Fevkani mahallesinde bulunan 542. ada 3. parsel vakıflar Genel Müdürlüğü adına kültür varlığı diye tescil edilmiş olan 476 m. alana sahip binanın yapılış tarihi tam bilinmiyorsa da M.Ö. 350-450 yıllarında yapıldığı rivayet edilmektedir. Kilisenin 1800 yıllarda cami olduğu bilinmektedir. Şu anda kullanılmamaktadır.

HÖYÜKLER
Nizip Belkıs Höyükleri
Nizip'in güneyindeki Nizip höyüğüyle Belkıs'taki höyükler genellikle ilk yerleşmelerdir. Belkıs höyüğünde güneye bakılınca Nizip'in hem bugünkü tepe mahallesi hem de Nizip höyüğü görülür. Böylece Taşbaş dahil tüm havali kontrol edebilir.Bu nedenle söz konusu tepelerin, ilk yerleşmeleri oluşturan insanlarca o havalideki olayları izleme, ateş yakarak haberleşme ve tehlike anında işaretleşme gibi özel amaçlarla korunup geliştirildiği bilinmektedir. Nizip'te halk arasınra yaygın bir efsane ye göre, Belkıs höyüğünün altında yatan enmiş her yüzyılda bir kalkar ve "Belkıs'ın çüt demiri altın oldu mu ?" diye bağırırmış. "Olmadı!" diye bir ses duyar bu kez "Olacak olacak" der yeniden kalktığı yere yatarmış.

Horum Höyük
Niziplilerin çardak köyü olarak bildiği ve bugün Birecik Barajının suları altında kalan Höyüklerden biri olan Horum höyükle 1996 da başlayarak Gaziantep Müze müdürlüğü başkanlığı İstanbul, Fransız Anadolu araştırmaları enstitüsün de Cathrine Marro ve Aksel Tibet yönetiminde kurtarma kazıları sürdürüldü. Ne yazık kı Höyük de ve yakın çevresinde yapılan jeomorfolojik incelemeler Amik D-F evrelerine denk düşen bu yerleşmeye ait mimari kalıntıların büyük olasılıkla Fırat suları belirlemek sonraki kuşaklara bir takım mesajlar iletmek yada hazineleri saklamak amacıyla da kurulmuş höyükler vardır.

Sosyal ve Kültürel Yapı
Folklorik değerler; halkın binlerce yıllık yaşayışlarıyla biçimlenen, mutluluğu ve kederiyle ortak bir potada eriyen ve kuşaktan kuşağa miras kalan, bir insanın doğumdan ölümüne kadar hayatının her bölümü toplumun gelenek ve göreneklerine uygun olarak törenle, oyunla, figürle, yemek adetleri ve türkülerle ifade ettiği hayat tarzıdır.

Folklor Oyunlarımızdan Bazıları:
ARABİ ZİKİR TURA KIZ OYUNU
DERVİŞ ALİ DERİKO MANEY
Nizip´te halk türküleriyle birlikte halk oyunları folklorun en zengin dalıdır. İslam dininde müziğin ayrı bir yeri bulunduğundan, Osmanlılar döneminde dini müzik yanında, düğün ve eğlence yerlerinde söylenen türküler, ölü evinde yakılan ağıtlar, kahramanlık şiirleri bugün bile aynı güzellikte söylenmektedir. Nizip´li ozanların, halk edebiyatçılarının dilden dile aktarılan eserleri günümüze değişmeyerek gelmişlerdir.
Amcasının kızı Leyla'yı, kendisine verilmediği için 17 bıçak darbesiyle öldüren genç üzerine düzülen türkü ise şöyledir.

Leylam kalk gidelim yolumuz ırak
Yolumuza kurdular demirden tuzak
Başımıza geleni Leylam destana yazsak
Demedim mi sana Leylam sonu ayrılık
Gelin kızlar gelin Leyla yatıyor
Ah ile vah ile canın veriyor

Günümüzde, özel günlerde giyilen eski kıyafetler yine kültürel yaşayışa renk katan, zengin bir desen veren öğeler olarak bugüne miras kalmıştır.
Ağızdan ağıza söylenerek günümüze kadar gelen ve güncelliğini koruyan Nizip´e özgü atasözlerinin her biri üzerinde ayrı bir araştırma yapabilecek değerde olan anlam ve muhteva genişliğine sahiptirler.

Bazı Atasözlerimiz;
Yüzü hedik suyu ile yunmuş. (arsız, utanmaz, yüzü kızarmaz).
Anası ne ki, danası n'ola.
Hırsız süllümü (merdiven) kimi
Meymama masmana kimi: (geniş bir mekan gibi)
Haneği alan verenden uz gerek.
Nizip mutfağı da seneler boyunca süren geleneklerin ve yöresel damak lezzetinin zenginliği ile Türkiye ve dünya mutfakları arasında ayrıcalıklı bir yere sahip olmuştur.

Yemeklerimiz
Şivediz Yuvarlama Patlıcan Kebabı Maş Çorbası
Öcce Lahmacun İçli Köfte Borani

Konu Bilgileri
	Konu Başlığı Nizip İlçesi,Gaziantep İlçesi Nizip Hakkında Bilgi	Konudaki Cevap Sayısı 0
	Şuan Bu Konuyu Görüntüleyenler	Görüntülenme Sayısı 4749

Benzer Konular
Konu	Konuyu Başlatan	Forum	Cevaplar	son Mesaj
Nizip Sağlık Sosyal Güvenlik Kurumu Merkezi Adresi ve Telefonu - Gaziantep Nizip SGK	Goeben	Gaziantep	0	13.09.12 01:17
Gaziantep Nizip İlçesinde Bulunan Özel Öğrenci Yurtları Adresi ve Telefonları - Nizip	Betül	Gaziantep	0	12.09.11 19:40
Günaltı Şehit Murat Çavuş Torun İlköğretim Okulu Nizip Gaziantep - Gaziantep Nizip	Pelince	Anaokulu - İlköğretim	0	20.08.11 19:58
Şehitkamil İlçesi,Gaziantep Şehkamil İlçesi Hakkında Genel Bilgi	Kedi	Gaziantep	0	27.08.10 23:35
Oğuzeli İlçesi,Gaziantep İlçesi Oguzeli Hakkında Genel Bilgi	Kedi	Gaziantep	0	27.08.10 23:31

Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir)