|   18. Yüzyıl Islahatları 
 18. Yüzyıl Islahatları
 
 I. Mahmut’un Islahatları
 III. Ahmet’ten sonra tahta geçen I. Mahmut ilk iş olarak İstanbul’un asayişini yeniden sağladı. Patrona Halil ve arkadaşları yakalanarak idam edildi.
 
 Islahatları:
 ● Aslen bir Fransız olan Humbaracı Ahmet Paşa, Topçu ve Humbaracı ocaklarını modern usullere göre yeniden bir düzene soktu.
 ● Humbaracı Ahmet Paşa orduda bölük, alay, tabur sistemini kurdu.
 ● Avrupai tarzda subay yetiştirmek amacı ile “Kara Mühendishanesi” kuruldu.
 ● Maliyeyi düzeltmek amacı ile çalışmalar yapıldı.
 
 III. Mustafa’nın Islahatları
 ● Fransız Baron dö Tott topçu ve istihkam askerlerini düzenlemeye çalıştı. Hafif ve hızlı toplar döküldü.
 ● “Sürat topçuları Ocağı” kuruldu.
 ● Haliç’te “Hendeshane” adıyla denizcilik ve topçuluk öğretimi yapılan yeni bir okul açıldı.
 ● Deniz subayı yetiştirmek amacıyla “Deniz Mühendishanesi” kuruldu.
 ● Maliye alanında da çalışmalar yapıldı. III. Mustafa devri 18. yüzyılda maliyenin en iyi durumda olduğu devirdir. Bu dönemde maliye açık vermemiştir.
 
 I. Abdülhamit’in Islahatları
 ● Sürat Topçuları Ocağını geliştirdi.
 ● Karadeniz ve Eğe kıyılarında yeni tersaneler kuruldu.
 ● Ordunun subay ihtiyacını karşılamak için “İstihkam Okulu” açıldı.
 ● Askerlikle ilgili batı dillerindeki eserler Türkçe’ye çevrildi.
 ● Mali alanda da çalışmalar yapıldı. Temelde iç borçlanma esasına dayana “Esham Sistemi” kuruldu.
 
 III. Selim’in Islahatları
 ● Avrupai tarzda “Nizam-ı Cedit Ocağı” adı ile bir ordu kurdu.
 ● III. Selim Nizam-ı Cedit Ocağı’nın ihtiyacını karşılamak için “İrad-ı Cedit” adıyla ayrı bir hazine kurdurdu.
 ● Kara ve Deniz Mühendishanesi geliştirlerek, Mühendishane-i Berr-i Hümayun ve Mühendishane-i Bahr-ı Hümayun adı verildi.
 ● Batıdaki bilim, teknik ve siyasi alandaki gelişmeleri takip edebilmek amacıyla Londra-Paris-Viyana-Berlin gibi merkezlerde daimi elçilikler kuruldu.
 ● Fransızca okullarda ilk kez yabancı dil olarak okutulmaya başlandı.
 ● Yerli malı kullanımı için çaba harcandı.
 ● İlk devlet matbaası kuruldu.
 
 1806-1812 Osmanlı Rus Savaşı’nın devam ettiği bir sırada, Nizam-ı Cedit Ordusunun İstanbul’da olmamasını fırsat bilen bazı yeniçeriler, ıslahatların önemini kavrayamayan halk kitlesini de yanlarına alarak Kabakçı Mustafa önderliğinde ayaklandılar. İsyancılar Nizam-ı Cedit kışlalarına basarak ocağı dağıttılar. III. Selim’i tahttan indirerek yerine IV. Mustafa’yı padişah ilan ettiler.
 
 18. Yüzyıl Islahatlarının Genel Özellikleri
 ● 17.yüzyıl ıslahatlarından farklı olarak Avrupa örnek alınmıştır.
 ● 18. yüzyıl ıslahatları 17. yüzyıl ıslahatlarına göre daha köklüdür.
 ● Askeri alanda ağırlıklıdır.
 ● Islahatlar, yapan kişilerin döneminde geçerli olmuş bir devlet politikası haline gelememiştir.
 ● Islahatlar, yeniçerilerin, halkın ve ulemanın tepkisiyle karşılaşmıştır.
 ● Yönetim ve hukuk alanında ıslahat yapılmamıştır.
 ● 17. yüzyıl ıslahatlarına göre daha başarılıdır ama devletin çöküşü önlenememiştir.
 ● Devlet adamları tarafından yapılmıştır.
 |